goat rearing
भारत एक शेतीप्रधान देश यामुळे शेती हे शेतकऱ्यांच्या उपजीविकेचे मुख्य साधन आहे, परंतु शेतकरी आणि त्यांचे कुटुंब वर्षभर शेतीतून मिळणाऱ्या उत्पन्नावर अवलंबून राहू शकत नाही. अशा परिस्थितीत शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढवण्यासाठी सरकार प्रयत्नशील आहे. त्याअंतर्गत सरकारने स्थापन केलेल्या समित्या शेतकऱ्यांना शेतीसोबतच इतर कामे करण्याचा सल्ला देतात.
अशा परिस्थितीत शेळीपालन हा शेतकऱ्यांसाठी फायदेशीर व्यवहार ठरू शकतो. कृषी क्षेत्रातील जाणकार लोक देखील शेती समवेतच हा शेतीपूरक व्यवसाय करण्याचा सल्ला देत असतात. शेतकऱ्यांनी व्यावसायिक पद्धतीने शेळीपालन केल्यास त्यांच्यासाठी उत्पन्नाचा आणखी एक स्रोत विकसित होऊ शकतो.
दुसरीकडे शेतकऱ्यांनी शास्त्रोक्त पद्धतीने शेळीपालनाचा व्यवसाय केल्यास यापेक्षा चांगले उत्पन्न मिळू शकते. अशा परिस्थितीत शेतकऱ्यांनी शेळीपालनाची शास्त्रोक्त पद्धत जाणून घेणे गरजेचे आहे. शेतकरी शेळीपालनाचे शास्त्रोक्त प्रशिक्षण कोठून घेऊ शकतात आणि त्याची वैज्ञानिक पद्धत काय आहे ते आज आपण जाणून घेऊया.
महत्वाच्या बातम्या :
Pineapple Farming : अननस शेती शेतकऱ्यांसाठी ठरणार फायदेशीर; बारामाही केली जाते लागवड
या संस्थेत शेळीपालनाचे प्रशिक्षण दिले जाते
शेतकऱ्यांच्या उपजीविकेचे साधन म्हणून शेळीपालन विकसित करण्यासाठी सरकारने 1979 मध्ये ICAR केंद्रीय शेळी संशोधन संस्था मखदूम फराह मथुरा येथे विकसित केली होती. तेव्हापासून ही संस्था सातत्याने शेळ्यांवर काम करत आहे. याशिवाय ही संस्था शेतकऱ्यांना शेळीपालनाबाबत शास्त्रोक्त माहितीही देत आहे. यासोबतच संस्थेतर्फे शेतकऱ्यांना वेळोवेळी शेळीपालनाचे शास्त्रोक्त प्रशिक्षणही दिले जाते. यासाठी संस्थेतर्फे प्रशिक्षण कार्यक्रम आयोजित केले जातात.
शेळीपालनाच्या शास्त्रोक्त पद्धतींबद्दल बोलायचे झाले तर, त्यासाठी शेतकऱ्यांना फक्त काही खास गोष्टींची काळजी घ्यावी लागते. आयसीएआर सेंट्रल गोट रिसर्च इन्स्टिट्यूट मखदूम फराह मथुरा येथील तज्ज्ञांच्या मते, कोणत्याही शेतकऱ्याने शेळीपालन सुरू करण्यापूर्वी सुधारित शेळीची जात निवडणे आवश्यक आहे. शेतकऱ्यांनी आपल्या हवामानाला आणि क्षेत्राला अशा सुधारित शेळ्यांच्या जातींचे पालन करावे. जसे की, बारबरी, जमुनापारी, सिरोही, जाखराणा इत्यादी. शेतकऱ्यांनी क्षेत्रानुसार शेळ्यांच्या जातीची निवड केल्यास शेळ्या निरोगी राहतील.
Share your comments