PMFBY: ही योजना शेतकऱ्यांना देते आर्थिक बळ; जाणून घ्या या योजनेविषयीची माहिती

18 फेब्रुवारी 2016 रोजी मध्य प्रदेशातील सीहोर येथे पंतप्रधान मोदींनी PMFBY लाँच केले. या योजनेंतर्गत शेतकऱ्यांनी 21 हजार कोटी रुपयांची विमा रक्कम जमा केली आहे आणि 1 लाख कोटी रुपयांहून अधिक विमा दावे भरले आहेत, असे पंतप्रधानांनी सांगितले होते.

प्रधानमंत्री फसल विमा योजना (PMFBY), जी पीक संरक्षण आणि नैसर्गिक आपत्तींपासून आर्थिक सहाय्य प्रदान करते, 2016 मध्ये सुरू करण्यात आली. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी मध्य प्रदेशातील सिहोर येथून या योजनेचा शुभारंभ केला होता. या योजनेला यशस्वीपणे 6 वर्षे पूर्ण झाली आहेत. आता शनिवारपासून विमाधारक शेतकऱ्यांसाठी विशेष मोहीम सुरू होत असून, या मोहिमेला 'मेरी पॉलिसी मेरे हाथ' असे नाव देण्यात आले आहे. PMFBY मध्ये पॉलिसी घेणार्‍या शेतकर्‍यांना कागदपत्रे उपलब्ध करून देणे आणि त्यांना या योजनेबद्दल जागरूक करणे हा त्याचा उद्देश आहे.

'मेरी पॉलिसी - मेरे हाथ' मोहिमेचा शुभारंभ हा PMFBY च्या प्रवासातील एक महत्त्वाचा टप्पा आहे. मात्र 2016 मध्ये सुरू झालेल्या या योजनेपूर्वी अनेक महत्त्वाचे टप्पे पार पडले आहेत. या योजनेंतर्गत अनेक शेतकरी-केंद्रित उपक्रम आणि सुविधांमुळे आपल्या अन्नदातांना फायदा झाला आहे, ज्याचा येथे उल्लेख करणे आवश्यक आहे. चला तर मग जाणून घेऊया पंतप्रधान फसल विमा योजनेच्या मुख्य यशांबद्दल…
 

1) 2016: पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी 18 फेब्रुवारी 2016 रोजी मध्य प्रदेशातील सीहोर येथे एक राष्ट्र एक योजनेच्या उद्देशाने प्रधानमंत्री फसल विमा योजना सुरू केली. PMFBY शी संबंधित एका कार्यक्रमाला संबोधित करताना पंतप्रधानांनी सांगितले होते की, शेतकऱ्यांनी योजनेअंतर्गत 21 हजार कोटी रुपयांची विम्याची रक्कम जमा केली आहे आणि 1 लाख कोटी रुपयांहून अधिक विमा दावे भरले आहेत. यावरून योजनेचे यश स्पष्ट होत आहे.
 
2) 2017: सुलभ नावनोंदणीसाठी 2017 मध्ये आधार अनिवार्य करण्यात आला. त्याच वेळी, शेतकऱ्यांना डिजिटलायझेशनचा लाभ मिळावा यासाठी राष्ट्रीय पीक विमा पोर्टल सुरू करण्यात आले.
 
3) 2018: 2018 मध्ये आधुनिकीकरणाकडे वाटचाल करत, CCE Agri अॅप लाँच करण्यात आले. त्याच वर्षी शेतकऱ्यांचे हित लक्षात घेऊन जास्तीत जास्त लाभ मिळावा यासाठी दावा मोजणीचे सूत्र बदलण्यात आले.
 

हेही वाचा : सरकारी दुकानातून रेशन घेण्याच्या नियमात मोठा बदल! अनेकांना नाही मिळणार धान्य, जाणून घ्या काय आहे कारण

4) 2019: वर्ष 2019 मध्ये, 50 हजार कोटी रुपयांचे दावे अदा करण्यात आले. यासोबतच देशाच्या कानाकोपऱ्यातील शेतकऱ्यांना या योजनेचा लाभ देण्यासाठी पीक विमा अॅप सुरू करण्यात आले.
 
5) 2020: शेतकऱ्यांच्या जास्तीत जास्त फायद्यासाठी 2020 मध्ये सुधारित PMFBY ऑपरेशनल मार्गदर्शक तत्त्वे (SoP) लाँच करण्यात आली. शेतकऱ्यांच्या स्वातंत्र्याचा आदर करत या योजनेत सहभाग ऐच्छिक करण्यात आला. आता आपली नोंदणी करायची की नाही हे शेतकऱ्यांवर अवलंबून आहे.
 

6) 2021: 2021 मध्ये योजनेची 5 वर्षे यशस्वीरित्या पूर्ण झाली आणि 34.15 कोटी शेतकऱ्यांचे अर्ज मंजूर करण्यात आले. या योजनेंतर्गत आता शेतकऱ्यांना एक लाख कोटींहून अधिक रुपयांचे विमा दावे अदा करण्यात आले आहेत.
 
तरीही ही योजना संपूर्ण देशात लागू झालेली नाही. त्याच वेळी, काही राज्ये PMFBY मध्ये सामील झाल्यानंतर सोडण्याची तयारी करत आहेत. ही योजना शेतकऱ्यांच्या हिताची नसून शेतकऱ्यांना कमी तर विमा कंपन्यांना जास्त नफा मिळत असल्याचा आरोप काही कृषी तज्ज्ञ करत आहेत.