'ड्रॅगन फ्रूट' लागवडीवर राष्ट्रीय परिषद आयोजित; क्षेत्रफळ वाढवण्यासाठी ५ वर्षांचे धोरण विकसित

शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढविण्यावर भर देणे

भारत सरकारच्या कृषी आणि शेतकरी कल्याण मंत्रालयाच्या सचिवांच्या अध्यक्षतेखाली ७ जुलै रोजी कमलम (ड्रॅगन फ्रूट) वर राष्ट्रीय परिषद आयोजित करण्यात आली होती. या बैठकीचे उद्दिष्ट क्षेत्र, उत्पादन आणि उत्पादकता, मार्केटिंग, कमलम (ड्रॅगन फ्रूट) चे ब्रँडिंग आणि शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढविण्यावर भर देणे हा होता. कमलम (ड्रॅगन फ्रूट) वरील लागवड साहित्य, लागवड पद्धती, काढणी पश्चात आणि विपणन आणि संशोधनाशी संबंधित समस्यांचे निराकरण करण्यासाठी एक तांत्रिक सत्र देखील आयोजित करण्यात आले होते. 

कार्यशाळेदरम्यान हरियाणा, कर्नाटक, गुजरात आणि नागालँड या राज्यांतील प्रगतीशील शेतकऱ्यांनी त्यांचे अनुभव सांगितले.अतिरिक्त आयुक्त यांनी प्रमुख पाहुण्यांचे, मंत्रालय, राज्य विभागाचे वरिष्ठ अधिकारी यांचे स्वागत केले. विविध राज्यांमधून अधिकारी आणि उत्पादक आणि ड्रॅगन फ्रूटचे मार्केटर्ससुद्धा सामील झाले होते. या कार्यक्रमात सुमारे 200 सहभागी सामील झाले होते.

श्री मनोज आहुजा, सचिव, DA&FW, कृषी आणि शेतकरी कल्याण मंत्रालय, भारत सरकार प्रमुख पाहुणे म्हणून त्यांनी आपले विचार मांडले आणि कमलम (ड्रॅगन फ्रूट) चे क्षेत्रफळ वाढवण्यासाठी एक योजना विकसित करण्याची गरज असल्याचे अधोरेखित केले. पौष्टिक मूल्य आणि जागतिक मागणी.यावेळेस लागवडी, कापणी पश्चात व्यवस्थापन, विपणन प्रक्रिया आणि मूल्यवर्धन संदर्भात सर्वांगीण विकासाला चालना देण्यासाठी राज्यांशी सल्लामसलत करून 5 वर्षांचा वार्षिक कृती आराखडा (AAP) तयार करण्याची सूचना त्यांनी केली.

शिवाय लागवडीच्या चांगल्या पद्धतींचा प्रसार करण्याचीही गरज आहे याच्या व्यापक प्रचारासाठी भविष्यात याचे डिजिटलायझेशन केले जाऊ शकते. या बैठकीत, MIDH अंतर्गत लागवड आणि विपणन आणि MoFPI मार्फत प्रक्रिया आणि मूल्यवर्धनासाठी प्रोत्साहन देऊन क्षेत्र वाढवण्यासाठी राज्यांनी पुढे यावे असेदेखील सुचवण्यात आले.

भारत सरकारच्या कृषी आणि शेतकरी कल्याण मंत्रालयाचे अतिरिक्त सचिव डॉ. अभिलाक्ष लेखी यांनी आपल्या भाषणात नमूद केले की, या फळाची संभाव्य बाजारपेठ असावी जेणेकरून उत्पादकांना स्वतःचे ब्रँडिंग विकसित करता येईल. कमलम (ड्रॅगन फ्रूट) चे क्षेत्र 50,000 हेक्टर पर्यंत वाढवण्यासाठी 5 वर्षांचे धोरण विकसित करण्याची देखील गरज आहे. हरियाणा राज्य सरकार लागवडीसाठी मदत करत असल्याचेही त्यांनी अधोरेखित केले. राज्यातील फळांना प्रोत्साहन देण्यासाठी हरियाणा राज्याने दिलेली मदत इतर राज्ये देखील करू शकतात.

डॉ. प्रभात कुमार, फलोत्पादन आयुक्त, कृषी आणि शेतकरी कल्याण मंत्रालय, यांनी पोषण आणि इतर काउन्टींमध्ये अवलंबलेल्या पद्धतींची माहिती सामायिक केली. चांगले परिणाम मिळण्यासाठी क्लस्टर पद्धतीनेही उत्पादन घेता येईल, असे त्यांनी सुचवले. ते म्हणाले की ICAR-नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ एबायोटिक स्ट्रेस मॅनेजमेंट द्वारे या फळाची निकृष्ट माती आणि पावसावर अवलंबून असलेल्या भागात वाढ करण्याच्या विविध पैलूंवर आधीच अभ्यास केला गेला आहे.

इको-पेस्ट ट्रॅप लावा आणि करा पिकांचे कीटकांपासून रक्षण,फवारणीची नाही गरज

तत्पूर्वी, श्री प्रिया रंजन, सहसचिव (हॉर्ट.), DA&FW, यांनी त्यांच्या प्रास्ताविकात पिकाचे महत्त्व सांगितले आणि MIDH योजनेच्या क्षेत्र विस्तार घटकांतर्गत पुरवल्या जाणाऱ्या मदतीबद्दल देखील स्पष्ट केले. सर्व राज्यांच्या फलोत्पादन विभागाला त्यांच्या वार्षिक कृती आराखड्यात कमलम (ड्रॅगन फ्रूट) घेण्यास पुढे येण्याची सूचना करण्यात आली.

तज्ञांच्या तांत्रिक सत्रादरम्यान, डॉ. जी. करुणाकरन, IIHR बेंगळुरू, प्रमुख शास्त्रज्ञ, IIHR यांनी काउन्टीमधील उत्पादनाची सद्यस्थिती आणि लागवडीवरील संशोधन आणि कापणीनंतरच्या पद्धतींवर प्रकाश टाकणाऱ्या संशोधन आणि विकासाशी संबंधित उपक्रमांवर भाषण दिले. डॉ. सुनिला चहल, ड्रॅगन फ्लोरा फार्म्स एलएलपी, हरियाणा यांनी कमलम (ड्रॅगन फ्रूट) मध्ये लागवड साहित्य उत्पादनावर दर्जेदार लागवड साहित्याच्या प्रचारासंबंधी भाषण दिले. आपल्या भाषणात शेतीसाठी चांगल्या पद्धतींचा अवलंब करण्याची गरज असल्याचे सांगितले.

तसेच श्री चेतन नंदन, प्रगतिशील शेतकरी, कर्नाटक यांनी कमलम (ड्रॅगन फ्रूट) च्या संभाव्य बाजारपेठेबद्दल त्यांचे अनुभव व्यक्त केले. डॉ. विजय सचदेवा, तज्ज्ञ, ग्रँट थॉर्नटन यांनी देशातील फळांची स्थिती आणि भविष्यातील संभाव्यता यावर भाष्य केले. श्री हरेशभाई ठक्कर, प्रगतीशील शेतकरी, भुज यांनी कच्छमधील कमलमच्या लागवडीचा अनुभव सांगितला तर श्री बेंडांगचुबा, प्रगतीशील शेतकरी, नागालँड यांनी योग्य सरावाने नागालँडच्या डोंगराळ तसेच सपाट भागात कमलमच्या लागवडीबद्दल सांगितले.

महत्वाच्या बातम्या:
शेतकऱ्यांनो काळजी घ्या, आता बनावट कीटकनाशके बाजारात, अशी करा खात्री...
महाराष्ट्रानंतर आंध्र प्रदेशच्या राजकारणात खळबळ! जगनमोहन रेड्डींच्या आई विजयलक्ष्मींचा मुलाच्या पक्षाला रामराम