शेतकरी बंधूंनो! मशरूम लागवड करायचे आहे, तर करा लागवड या प्रकाराची होईल बक्कळ कमाई

milky mushroom is profitable for farmer

मशरूम चे विविध प्रकार आहेत वेगवेगळ्या राज्यांमध्ये वेगवेगळ्या प्रकारचे मशरूमचे उत्पन्न घेतले जाते. वेगवेगळ्या हवामानात चांगल्या उत्पादनासाठी हे मशरूम उत्तम असतात.

मशरूम चे विविध प्रकार आहेत,जसे आयस्टर मशरूम, बटन मशरूम इत्यादी मशरूम चे प्रकार आहेत.

 मशरूमचे तसे हजारो प्रकार आहेत परंतु खाण्यासाठी योग्य असे काही मोजकेच आहेत. मशरूम या पिकाचे महत्त्वाचे वैशिष्ट्य म्हणजे आपण शेती शिवाय मशरूमचे उत्पादन घेऊ शकतो आणि कमी जागेत शेती करता येते. कमी गुंतवणुकीमध्ये अधिक नफा आपल्याला मिळतो.चांगले व्यवस्थापन आणि प्रशिक्षण घेतले तर मशरूमचे उत्पादन एक आर्थिक कणा बनू शकतो.मशरूम च्या विविध प्रकारांपैकी मिल्की मशरूम विषयी आपण या लेखात माहिती घेऊ.

नक्की वाचा:खुशखबर! यांत्रिकीकरणाचे 65 कोटींहून अधिक अनुदान आठवडाभरात शेतकऱ्यांच्या बॅंक खात्यात जमा होण्याची शक्यता

1) मिल्की मशरूम :

 मिकी मशरूम ची लागवड ही उन्हाळ्याच्या काळात केली जाते. जर या प्रकारच्या मशरूम ची लागवड आपण व्यावसायिक दृष्ट्या केली तर चांगले उत्पन्न मिळू शकते. या वस्तूंसाठी 28 ते 30 डिग्री सेल्सिअस तापमान तसेच 80 ते 90 टक्के आद्रता असावी लागते. अधिक तापमानात देखील मशरूमचे उत्पादन चांगले येते.

2) मशरूमच्या उत्पादनासाठी आवश्यक साहित्य :

 मिल्की मशरूम साठी एक अंधार असलेली खोली, बियाणे, भुसा,हायड्रोमीटर, फवारणी, यंत्र, वजन करणारी मशीन, झेंडा कटिंग करणारी मशीन, प्लास्टिक ड्रम आणि शीट, पी पी बॅग आणि रबर बँड इत्यादी साहित्य आवश्यक असते. मिल्की मशरूम वाढवण्यासाठी गव्हाचा किंवा भाताचा पेंढा  सर्वात जास्त उपयुक्त असतो. पेंढा कापल्यानंतर आपण त्याला कपड्यांच्या छोट्या पिशव्यांमध्ये भरला आणि कमीत कमी 12 ते 16 तास गरम पाण्यात बुडवून ठेवावे लागते. जेणेकरून पेंढा पाणी चांगले शोषून घेईल.

नक्की वाचा:कर्जमाफी झालेल्या शेतकऱ्यांना कर्ज परतफेडीचा तगादा लावल्यास बँकांवर कारवाई - सहकार मंत्री बाळासाहेब पाटील

3) लागवडीपूर्वी ची तयारी :

 जेथे आपण लागवड करणार आहोत त्या ठिकाणी भुसा घालण्यापूर्वी संबंधित जागा स्वच्छ धुऊन घ्यावी किंवा फर्मोलीनची फवारणी करावी. रासायनिक उपचारांसाठी सिमेंटच्या टाक्यांमध्ये 90 लिटर पाण्यात 10 किलो भुसा भिजत घालावा. त्यानंतर एका बादलीमध्ये 10 लिटर पाणी घेऊन त्यात दहा ग्रॅम वेबीस्टीन आणि पाच मिलि फार्मोलीन मिसळावे. हे द्रावण ड्रममध्ये भिजलेल्या भुसात घालावे. संबंधित ड्रमला पॉलिथिन ने झाकून ठेवावे आणि त्यावर काही वजनाची सामग्री ठेवावी. जवळजवळ दाभोसा 12 ते 16 तास भिजवल्यानंतर ड्रम मधून पेंढा काढून त्याच जमिनीवर पसरून ठेवावे जेणेकरून जास्त असलेले पाणी बाहेर येते. या सगळ्यात प्रक्रियेनंतर पेंढा हा मिल्की मशरूम चा लागवडीसाठी तयार होतो.

एक किलो भुसा साठी 40 ते 50 ग्रॅम बियाणे आवश्‍यक असते. यामध्ये 16 सेंटी मीटर रुंद आणि वीस सेंटीमीटर उंच पिपि बॅग मध्ये तयार केलेला पेंढा टाकावा. बियाणे जोडल्यानंतर त्यावर उपचारित पेंढा घाला. पिपि बॅग मध्ये दोन ते तीन पुष्टभाग पेरणी करता येते. ही प्रक्रिया पूर्ण केल्यानंतर आपण पीपी बॅग बांधावी आणि त्यास एक गडद खोलीत ठेवावे. याला दोन तीन आठवड्यापर्यंत तापमान 28 ते 38 डिग्री ठेवावे आणि आद्रता ही 80 ते 90 टक्के ठेवावी. काही दिवसानंतर बॅगा या बुरशीमुळे भरलेल्या दिसतात. यानंतर तुम्ही त्यावर केसिंग करा. केसिंग साठी जुने शेण उपयुक्त मानले जाते. ओलावा टिकण्यासाठी पाण्याची फवारणी देखील करावी लागते.

4) पिकाची काढणी:

 जेव्हा मशरूम 5 ते 7 सेंटीमीटर झाल्यावर त्याला तोडावे लागते. तयार मशरूम पीपी बॅग मध्ये ठेवावे. एक किलो भुशापासून आपल्याला एक किलो ताजा मिल्की मशरूम मिळतो. यासाठी प्रति किलो 20 ते 25 रुपये खर्च येत असतो. परंतु त्याची विक्रीही 200 ते 400 किलो प्रति दराने होते. अशा प्रकारे शेतकरी मशरूम च्या माध्यमातून चांगले उत्पन्न मिळवू शकतात.