अद्रक रोगव्यवस्थापन! आल्यावरील प्रमुख रोग आणि त्यांचे नियंत्रण

ginger crop

आले पिकाचा विचार केला तर हे पीक मराठवाडा पासून तर खानदेश पर्यंत बऱ्याच भागांमध्ये मोठ्या प्रमाणात घेतली जात आहे आल्या मधील विशिष्ट चव व स्वाद यामुळे दररोजच्या जेवनातील मसाल्यात आल्याचे महत्त्वाचे स्थान आहे.

ओलिताची सोय असल्यास  एप्रिल आणि मे महिन्यामध्ये याची लागवड करता येते.या लेखात आपण आले पिकावर येणाऱ्या महत्वाचे रोग व त्यांचे नियंत्रण याबद्दल माहिती घेणार आहोत.

आले पिकावरील रोग व त्यांचे नियंत्रण

• कंदकूज-
  • हा रोग प्रामुख्याने जुलै ते सप्टेंबर या कालावधीमध्ये अधिक प्रमाणात दिसतो.
  • यामध्ये प्रथम पानांचे शेंडे वरून व कडांनी पिवळे पडून खालपर्यंत वाळत जातात.
  • खोडाचा जमिनीलगतचा भाग काळपट राखी पडतो. याच ठिकाणी माती बाजूस करून पाहिल्यास गड्डाहीवरून काळा पडलेला व निस्तेज झालेला दिसतो.
  • हा रोग प्रामुख्याने सूत्रकृमी किंवा खुरपणी, आंतर मशागत करताना कंदास इजा झाल्यास त्यातून पीथीएम,फुजेरीयमयासारख्या बुरशींचा गड्ड्यामध्ये प्रादुर्भाव होऊन कंद कुजण्यास सुरुवात होते.

या रोगाचे नियंत्रण

• लागवडकरतना निरोगी बियाण्याचा वापर करावा.
• हलकी ते मध्यम परंतु उत्तम निचऱ्याची जमीन निवडावी.
• पावसाळ्यात शेतामध्ये चर घेऊन पाण्याचा निचरा करावा.
• मेट्यालेक्सिल(8टक्के)+ मॅन्कोझेब (64 टक्के ) हे संयुक्त बुरशीनाशक अडीच ग्रॅम प्रति लिटर किंवा कार्बेन्डाझिम(50 डब्ल्यू पी ) एक ग्रॅम किंवा मॅन्कोझेब अडीच ग्रॅम प्रति लिटर पाण्यात मिसळून बीजप्रक्रिया करावी.
• शेती मध्ये हा रोग आढळून आल्यास याच बुरशीनाशकाची आलटून-पालटून फवारणी करावी.
• नरमकूज-

1-जमिनीत पाण्याचा निचरा बरोबर न झाल्याने या रोगाचा प्रादुर्भाव होतो.

2-

शेंड्याकडून झाड वाळत जाते.

3- बुंध्याचा भाग सडल्यामुळे सहज उपटला जातो.

4- त्यानंतर जमिनीतील गड्डे सडण्यास सुरुवात होते.

या रोगाचे नियंत्रण

• रोगट झाडे समूळ उपटून नष्ट करावीत.
• लागवडीपूर्वी व नंतर दर महिन्याला पिकावर बोर्डो मिश्रण फवारावे.
• प्रत्येक वर्षी एकाच जमिनीत आले पिकाची लागवड न करता पिकाची फेरपालट करावी.
• पाण्याचा उत्तम निचरा होणाऱ्या जमिनीत आले पिकाची लागवड करावी.