शेतकऱ्यांसाठी अनेक गोष्टी आवश्यक असतात. यामध्ये ट्रॅक्टर हा एक महत्वाचा भाग आहे. स्वावलंबी होण्याच्या ध्येयाने 1974 मध्ये स्वराजची स्थापना करण्यात आली आणि सध्या हा भारतातील दुसरा सर्वात मोठा ट्रॅक्टर ब्रँड आहे. पंजाबमधील स्वराज अनेक शेती उपाय ऑफर करते आणि त्यांच्याकडे नवीन बहुउद्देशीय फार्म मशीन CODE सह विविध शेती गरजांसाठी 11.18 kW ते 48.47 kW (15Hp-65Hp) ट्रॅक्टरची विस्तृत श्रेणी आहे. या कोट्यवधी ब्रँडची नम्र सुरुवात होती.
स्वराज ट्रॅक्टर्सचा जन्म 1960 च्या दशकात झाला, हरित क्रांतीच्या काळात जेव्हा सरकार वेगाने वाढणाऱ्या भारतीय लोकसंख्येच्या अन्नाची मागणी पूर्ण करण्यासाठी यांत्रिकीकरणाला मोठ्या प्रमाणावर प्रोत्साहन देत होते. सरकार भारतीय कंपन्यांकडे यांत्रिकीकरणासाठी उत्सुकतेने पाहत होते कारण ट्रॅक्टर श्रेणीतील बहुतेक खेळाडू परदेशी आधारित होते आणि भारतीय बाजारपेठेसाठी खूप महाग होते. स्वराज ट्रॅक्टर्स हे एकमेव स्वदेशी विकसित ट्रॅक्टर होते ज्यांनी ट्रॅक्टर विकसित करून हरित क्रांतीमध्ये योगदान दिले होते.
भारतीय शेतकऱ्यांच्या गरजा पूर्ण करण्यासाठी डिझाइन केलेले होते आणि उच्च किमतीच्या आयात केलेल्या ट्रॅक्टर ब्रँडपेक्षा कितीतरी जास्त परवडणारे होते. कृषी जागरण अँड अँग्रिकल्चर वर्ल्डचे संस्थापक आणि मुख्य संपादक MC डॉमिनिक यांनी महिंद्रा अँड महिंद्रा लिमिटेडचे स्वराज विभाग- महिंद्रा अँड महिंद्रा लिमिटेडचे सीईओ हरीश चव्हाण यांच्याशी संवाद साधला जे दोन दशकांहून अधिक काळ महिंद्रा अँड महिंद्राशी संबंधित आहेत.
या संवादादरम्यान चव्हाण यांनी स्वराज ट्रॅक्टर्सची कहाणी सांगितली. भारतातील कृषी यांत्रिकीकरणाची सद्यस्थिती आणि भारतातील शेतीचे आधुनिकीकरण आणि व्यापारीकरणातील भूमिका याविषयी सविस्तर चर्चा केली. चव्हाण म्हणाले की पहिल्या स्वदेशी विकसित ट्रॅक्टरला स्वराज नाव देण्यात आले आहे, जे आर्थिक स्वातंत्र्याचे प्रतीक आहे, कारण याचा अर्थ भारतातील लाखो शेतकर्यांना महागड्या ट्रॅक्टरच्या आयातीपासून मुक्त करणे आहे.
2007 मध्ये, स्वराज महिंद्रा समूहाचा एक भाग बनली आणि तेव्हापासून ती वाढत आहे आणि लोकांची मने जिंकत आहे. हा दुसरा सर्वात मोठा ट्रॅक्टर ब्रँड आहे आणि त्यामुळे त्याला खूप उच्च ब्रँड ओळख मिळते. स्वराज ट्रॅक्टर्सच्या ताकदीबद्दल भाष्य करताना चव्हाण म्हणाले, आम्ही पंजाबमध्ये राहतो, जो शेतीचा केंद्रबिंदू आहे, त्यामुळे आमचे बहुतेक अभियंते एकप्रकारे शेतीशी जोडलेले आहेत. म्हणून, त्यांना शेतीच्या वास्तविक जीवनातील समस्या चांगल्या प्रकारे समजतात आणि कदाचित त्यामुळेच आपल्याला सामर्थ्य आणि वेगळेपण मिळते.
स्वराज या ब्रँडच्या सततच्या वाढीचे रहस्य काय आहे, असे विचारले असता चव्हाण म्हणाले, भारतातील शेतकऱ्यांनी आपल्यावर जो विश्वास निर्माण केला आहे, तोच आपल्याला कायम ठेवतो. याशिवाय महिंद्रा समूहाचा एक भाग झाल्यानंतर, आम्ही उत्पादन विकास आणि तंत्रज्ञानाच्या पैलूंवर मोठ्या प्रमाणात गुंतवणूक करत आहोत ज्यामुळे आम्हाला अधिक चांगले बनण्यास मदत होते. शिवाय, साधेपणा आणि काटकसर हे नेहमीच स्वराज ट्रॅक्टरचे बलस्थान राहिले आहे.
शेती यांत्रिकीकरणाच्या बाबतीत पाश्चिमात्य देश पुढे आहेत, तथापि भारत सरकार योग्य दिशेने पावले उचलत आहे आणि आम्ही वर्षानुवर्षे सुधारणा करत आहोत. आम्हाला विश्वास आहे की अजून बराच पल्ला गाठायचा आहे. जर तुम्ही भारताच्या कृषी जीडीपीच्या 30% फलोत्पादनाचे योगदान पाहिले तर ते खूप वेगाने वाढत आहे, परंतु लागवड केलेले क्षेत्र केवळ 17% आहे; यावरून असे दिसून येते की भारतीय फलोत्पादन क्षेत्राला वाढीस मोठा वाव आहे आणि आमच्या आकांक्षा साध्य करण्यासाठी फार्म यांत्रिकीकरण हा एकमेव मार्ग आहे.
सध्या जेथे फारसे यांत्रिकीकरण नाही तेथे त्यांच्या विकासासाठी नवीन उपाय आणण्याचा त्यांचा प्रयत्न आहे; ही तफावत दूर करण्यासाठी, गेल्या वर्षी नोव्हेंबर महिन्यात स्वराजने त्यांचे बहुउद्देशीय यंत्र, CODE लाँच केले एक स्वदेशी डिझाइन केलेले शेत यांत्रिकीकरण उपाय, ज्याची संकल्पना फलोत्पादन शेतीमध्ये गुंतलेल्या श्रमांची कष्ट दूर करण्याच्या कल्पनेने मांडली गेली.
हरीश चव्हाण पुढे म्हणाले, शेतकऱ्यांच्या गरजा पूर्ण करण्यासाठी फलोत्पादन विभागात कोणतेही यंत्र नाही, अगदी लहान ट्रॅक्टर देखील त्याचा आकार आणि लहान रांगांच्या जागांमुळे काकडीसारख्या भाज्या आणि पपईसारखी फळे पिकवली जातात. त्यामुळे एका अर्थाने आमच्या अभियंत्यांनी केलेला हा डाव आहे आणि जेव्हा सरकार भारताने आमचा शोध पाहिला, त्यांनी आमच्यासाठी एक विशेष श्रेणी तयार केली आणि लवकरच या मशीनसाठी अनुदानासारख्या सुविधा उपलब्ध होतील. कापणी,कापणी, पुडलिंग, फवारणी इत्यादी करण्याच्या बहुकार्यक्षम क्षमतेमुळे, भारत सरकारने याला पूर्णपणे भिन्न श्रेणीतील कृषी अवजारे म्हणून ओळखले आहे. लवकरच सबसिडीही यावर असणार आहे.
Share your comments