सोलापूरच्या शेतकऱ्यांना स्युमिन्टर इंडिया ऑरगॅनिकने दिले सेंद्रिय ऊस उत्पादनाचे प्रशिक्षण

Suminter India Organics द्वारे सेंद्रिय शेती जागरूकता मोहिमेअंतर्गत महाराष्ट्राच्या शोलापूरच्या तांभुर्णी परिसरातील 8 गावांतील (शेवरे, नागोर्ली, टेंभुर्णी, रांजणी, वडोली, आलेगाव, उजनी.) सुमारे 60 शेतकऱ्यांना प्रशिक्षण देण्यात आले. हे प्रशिक्षण गेल्या आठवड्यात देण्यात आले होते, ऊस हे या प्रदेशातील मुख्य पिकांपैकी एक आहे व मोठ्या प्रमाणात याची लागवड केली जाते. सुमिन्टर इंडिया ऑर्गेनिक्सच्या वतीने ,सहाय्यक महाव्यवस्थापक संशोधन आणि विकास श्री संजय श्रीवास्तव यांनी शेतकऱ्यांना प्रशिक्षण दिले.

या प्रशिक्षणामध्ये शेतकऱ्यांना सांगण्यात आले की सेंद्रिय शेती करण्यापूर्वी तयारीला अत्यंत महत्त्व आहे आणि प्रत्येक शेतीचे काम वेळेवर झाले पाहिजे, मग ते सेंद्रिय खताचे उत्पादन, औषध, पाणी व्यवस्थापन किंवा पिकामध्ये विविध प्रकारच्या लिक्वीड चा योग्य वापर असो.
 त्याच वेळी, एकापेक्षा जास्त पिके नेहमी लावली पाहिजेत जी एकमेकांना पूरक असतात.या संदर्भात संजय श्रीवास्तव यांनी शेतकऱ्यांना सांगितले की सेंद्रिय शेतीचा मुख्य आधार त्यांच्याकडे उपलब्ध शेणखत किंवा कंपोस्टिंग सामग्री आहे. यासाठी फक्त आसपासची संसाधने वापरली पाहिजेत.ज्यासाठी नॅशनल सेंटर फॉर ऑरगॅनिक फार्मिंग, गाझियाबादने विकसित केलेल्या वेस्ट डी कंपोझरचा वापर करून आपण उत्तम दर्जाचे कंपोस्ट मिळवू शकता जेणेकरून सर्वोत्तम प्रकारचे कंपोस्ट पटकन बनवता येईल.

घन जीवामृत कसे बनवावे, जीवामृत कसे बनवावे इत्यादी विषयांवर चर्चा केली, वेस्टडी कम्पोजरचे कल्चर आलेल्या शेतकऱ्यांना मोफत वाटण्यात आले. शेतकरी कचरा वेस्ट डीकम्पोजर कल्चर त्यांच्या घरी घेऊन जाऊ शकतात आणि मोठ्या प्रमाणात वेस्ट डीकंपोजरचा मिश्रण करून पुन्हा कंपोस्टिंग करू शकतात. साधारणपणे, शेतकरी उसाच्या पेरणीमध्ये आंतरपीक घेत नाही, तर यावेळी उसाची पेरणी होत असताना आंतरपीक घेऊन शेतकरी स्वतःच्या अन्नासाठी किंवा विक्रीसाठी सेंद्रिय उत्पादन सहज करू शकतो. उसासह कोणती आंतरपीक पिके घेतली जावी, त्यावर सविस्तर चर्चा करण्यात आली आणि त्यांचे फायदे देखील सांगितले गेले.

आता उत्पादन विनिमय बद्दल बोलूया,  ऊस उत्पादनात खताची महत्वाची भूमिका असते, त्यासाठी वेस्ट डी-कंपोझरद्वारे,चांगले शेणखत किंवा कंपोस्ट बनवणे, घनजीवमृत बनवणे, जीवमृत बनवणे, विशेष गाईने वासराला जन्म दिल्यानंतर मिळालेल्या जारपासून  खत, संजीवक, अमृतपाणी वगैरे तयार करने, हे सविस्तरपणे समजावून सांगितले.आंतरपीक पीक म्हणून उसामध्ये यावेळी मूग, उडीद, मका, ज्वारी, बाजरी, चवळी इत्यादी पिके सहज घेता येतात.

रब्बी हंगामात, हरभरा, पांढरा हरभरा/डॉलर हरभरा, उसाच्या दोन ओळींमधील जवसचे उत्पादन करून शेतकरी अतिरिक्त उत्पन्न मिळवू शकतात.हे सर्व पिके उसाशी कोणत्याही प्रकारे स्पर्धा करत नाहीत बहुतेक पिके ही दोन डाळी/डाळी आहेत ज्यातून शेताला नायट्रोजन मिळते. लसूण, कांदा, इतर भाज्या, टोमॅटो, वांगी, मिरची इत्यादी उसाच्या मध्यभागी किंवा उसासह उत्पादित करून शेतकरी अतिरिक्त उत्पन्न मिळवू शकतो.जर शेतकऱ्यांनी उसासह पुरेशा प्रमाणात सेंद्रिय खताचा वापर करून आंतरपिके घेतली, तर अशी वेळ येईल की उसाची लागवडीचा खर्च जवळजवळ नगण्य असेल, जे शेतकऱ्याचे उत्पन्न वाढवेल.सुमिन्टर इंडिया ऑर्गेनिकने सुमारे 60 शेतकऱ्यांना प्रशिक्षण दिले आहे, या शेतकऱ्यांना आदर्श शेतकरी म्हटले जाते आणि त्यांच्या 1 एकर शेतीत वरील सर्व चर्चा केलेल्या उपक्रमांचे थेट प्रात्यक्षिक दिले जाईल, जे शेत मॉडेल असेल.

सेंद्रिय ऊस उत्पादनाच्या सर्व पद्धती या मॉडेल फार्मवर दाखवल्या जातील, हे पाहून इतर शेतकरी शिकू शकतात आणि फायदा मिळवू शकतात.प्रशिक्षणाचे व्यवस्थापन कंपनीचे स्थानिक व्यवस्थापक नीलेश गावंडे करतात आणि त्यांचे सहकारी विक्रम, विशाल वैभव, महेश काणेरे, महेश सुर्वे वाले हे प्रत्येक उपक्रमाचा भाग आहेत आणि शेतकऱ्याशी नियमित संवाद साधतात.संजय श्रीवास्तव यांनी सुमिन्टर इंडिया ऑर्गेनिक्स कंपनीच्या वतीने प्रशिक्षणात आलेल्या सर्व शेतकऱ्यांचे आभार मानले. उपस्थित शेतकऱ्यांनी विनंती केली की आमच्या गावात असे आणखी कार्यक्रम आयोजित करावेत.