दूधउत्पादकांनो इकडे द्या लक्ष! जनावरांना चाऱ्यासोबत मीठ खाणे आहे खूप महत्वाचे; जाणून घ्या कारण...

animal feed

Animal Feed: देशात मोठ्या प्रमाणात पशुपालन (animal husbandry) केले जात आहे. तसेच केंद्र सरकारकडून पशुपालन प्रोत्सहनासाठी अनेक योजना पशुपालकांसाठी (Cattle breeder) आणल्या आहेत. त्यामधून लाखो पशुपालक लाभ घेत आहेत. मात्र पशुपालन करताना अनेक उपाययोजना कराव्या लागतात. कोणत्या वेळी पशूंना कोणता आहार द्यावा तसेच पशूंच्या आहारात कोणत्या पोषक घटकांचा समावेश करावा हे सुद्धा माहिती असले पाहिजे.

जनावरांचे आरोग्य (Animal health) आणि दूध उत्पादन (milk production) हे पूर्णपणे पशुखाद्य आणि संतुलित आहारावर अवलंबून असते. प्राणी तज्ज्ञांच्या मते, माणसांप्रमाणेच प्राण्यांचेही आरोग्य सुधारण्यात मीठाचा (salt) महत्त्वाचा वाटा आहे. ज्याप्रमाणे मिठाच्या कमतरतेचा मानवी आरोग्यावर परिणाम होतो, त्याचप्रमाणे मीठ न खाल्ल्याने प्राण्यांचेही आरोग्य बिघडू लागते.

संशोधनानुसार, एका गाई किंवा म्हशीच्या आरोग्यासाठी आणि दुग्धोत्पादनासाठी एका दिवसात सुमारे 13 ग्रॅम सामान्य मीठ आवश्यक आहे, त्यामुळे जनावरांना चाऱ्यासोबत संतुलित आहार आणि योग्य प्रमाणात मीठ दिले पाहिजे. पशूंना योग्य आहार मिळाल्यानंतर दुग्धोत्पादनात देखील वाढ होते. त्यामुळे अधिक नफा देखील मिळतो.

IMD Alert: देशभरात आज धो धो बरसणार! या राज्यांना मुसळधार पावसाचा इशारा, IMD चा अलर्ट जारी

जनावरांना मीठ खाण्याचे फायदे

दुभत्या जनावरांना मीठ खायला देण्याची प्रथा वर्षानुवर्षे सुरू आहे, यामुळे जनावरांची हाडे आणि स्नायू तर मजबूत होतातच, पण दूध देण्याची क्षमताही विकसित होते. पशुखाद्यासोबत मीठ खाल्ल्याने जनावरांची पचनक्रिया सुधारते आणि जनावरांची भूकही वाढते. मिठाच्या सेवनाने लाळ बाहेर पडते, जे संतुलित आणि संतुलित आहार पचण्यास मदत करते.

दुधाची कमतरता असलेल्या जनावरांना मिठाचे द्रावण द्यावे किंवा पशुखाद्यात मीठ टाकून त्यांना खायला द्यावे असा सल्ला पशुवैद्यक देतात. यामुळे जनावरांमध्ये लघवीच्या आजारांची समस्या तर कमी होतेच, शिवाय जनावरांमध्ये अस्वस्थता, उष्णता आणि संसर्ग यांसारख्या समस्यांमध्येही आराम मिळतो.

Farming Technique: भारीच की रावं! एकाच शेतातून मिळणार फळे, धान्य, भाजीपाला; जाणून घ्या दुप्पट शेतीच्या खास पद्धती

मीठाच्या कमतरतेची लक्षणे

दुभत्या जनावरांमध्ये मीठाची कमतरता ओळखणे खूप सोपे आहे. अशी परिस्थिती उद्भवली की प्राणी स्वतःच संकेत देऊ लागतात. जनावरांमध्ये मीठ कमी असल्याने जनावरांची भूक मंदावते आणि जनावरे अशक्त होऊ लागतात. मिठाच्या कमतरतेमुळे जनावरांची ऊर्जा कमी होते, त्यांच्या शरीराचे वजन कमी होते आणि त्यांच्या दूध देण्याच्या क्षमतेवरही परिणाम होतो. अन्न किंवा चाऱ्यामध्ये मीठ उपलब्ध नसल्यास, जनावरे जमिनीवर पडलेले कपडे, लाकूड, मलमूत्र इत्यादी खाताना व चाटताना दिसतात.

जनावरांना मीठ कसे खायला द्यावे

पशुखाद्यातील ओलावा आणि संतुलित आहाराची कमतरता भरून काढण्याचे अनेक मार्ग आहेत. पशुपालकांना हवे असल्यास ते खाद्यामध्ये साधे मीठ घालू शकतात किंवा खारवलेला चारा पशुखाद्यात घालू शकतात. तसे, पशुखाद्यात मीठ कमी प्रमाणात असते. विशेषतः कोरड्या चाऱ्यात हिरव्या चाऱ्यापेक्षा जास्त मीठ आढळते. पशुपालकांना हवे असल्यास ते जनावरांच्या संतुलित आहारात मीठ घालू शकतात आणि उरलेल्या क्षाराची कमतरता हिरवा चारा आणि पाण्यात विरघळवून पूर्ण करतात.

महत्वाच्या बातम्या:
शेतकऱ्यांनो मालामाल होयचंय ना? तर करा ही शेती आणि कमवा लाखों
वाह क्या बात है! फक्त 15 हजार गुंतवले आणि 15 लाख कमावतोय हा शेतकरी; मुख्यमंत्र्यांकडूनही गौरव