पशुपालकांनो हिरव्या चाऱ्यासाठी लागवड करा बरसीमच्या या सुधारित वाणांची

Berseem for green fodder

पशुसंवर्धन क्षेत्रात अधिक उत्पन्न मिळविण्यासाठी जनावरे निरोगी असणे आवश्यक आहे, यासाठी पशुपालकांनी हिरवा चारा जनावरांना संतुलित आहाराच्या स्वरूपात द्यावा. हिरव्या चाऱ्याच्या रूपात पशुपालक शेतकऱ्यांकडे अनेक पर्याय उपलब्ध आहेत. यामध्ये पशुपालक जनावरांना अन्न म्हणून खाऊ घालू शकतात. बारसीम हे रब्बी हंगामातील कडधान्य चाऱ्याचे महत्त्वाचे पीक आहे.

हे चारा गवत नोव्हेंबर ते मे या कालावधीत 4-6 वेळा कापणी देत असते. हा एक पौष्टिक, रसाळ आणि चवदार चारा आहे. त्यामुळे दुभत्या जनावरांना खाऊ घातल्यास दूध व शारीरिक स्वास्थ्य वाढण्याच्या दृष्टीने चांगले परिणाम होतात. बेरसीम हे शेंगायुक्त पीक असल्याने जमिनीची सुपीकता वाढते. तसेच हिरवळीचे खत म्हणून वापर करण्यास फायदेशीर आहे. यासोबतच, बेरसीम वाढल्याने जमिनीचे भौतिक, रासायनिक आणि जैविक गुणधर्म वाढतात, परिणामी पीक चांगले मिळते.आम्ही बेरसीमच्या काही नवीन विकसित वाणांची माहिती आणली आहे, शेतकरी हे वाण निवडून बेरसीमचे अधिक उत्पादन घेऊ शकतात.

 

बरसीममध्ये आढळणारे पोषक तत्व समशीतोष्ण प्रदेशात घेतले जाणारे मुख्य हिरवे चारा पीक आहे. त्याचा चारा जनावरांसाठी उत्तम व पौष्टिक मानला जातो. देशातील विविध राज्यांतील हवामानानुसार बेरसीमच्या विविध जातींची लागवड करता येते. शेतकरी त्यांच्या क्षेत्रातील उत्पादनानुसार बेरसीमचे हे वाण निवडू शकतात. बी.एल. – 42, बी.एल. – 1 बी.एल. – 2 बी.एल. – 10 बी.एल. – 10 हिसार बरसीम, जवाहर बरसीम, बुन्देल बरसीम, बुन्देल बरसीम – 2 वरदान, मसकवी, पूसा जायंट

हेही वाचा : स्फुरद विरघळवणारे जीवाणू : फाॅस्फोरस आणि वनस्पती.

 

बरसीम उत्पादनासाठी योग्य वेळ आणि बियाणे दर आणि सिंचनाची चांगली सोय असल्यास सर्व प्रकारच्या जमिनीत बेरसीमची लागवड करता येते. बारसीमची लागवड प्रामुख्याने रब्बी हंगामात केली जाते. 25°-27°C तापमान असताना पेरणी करावी. उत्तर आणि मध्य भारतात बेरसीम पेरणी करण्यासाठी सर्वात योग्य वेळ ऑक्टोबरचा दुसरा आठवडा आहे. तरीही ऑक्टोबरअखेर किंवा नोव्हेंबरच्या पहिल्या आठवड्यापर्यंत पेरणी करता येते. हिरवा चारा मिळविण्यासाठी शेतकरी हेक्टरी 25 ते 30 किलो बियाणे वापरू शकतात.