भारीच की! पूरग्रस्त भागातही करता येणार शेती, या खास तंत्राचा वापर करा आणि मिळवा चांगले उत्पादन

floods farming

Farming Technique: देशात सध्या मान्सून (Monsoon) सुरु आहे. मात्र काही ठिकाणी मान्सून पूर्व पिकांची पेरणी (Pre-monsoon crop sowing) करण्यात आली होती. मुसळधार पाऊस (Heavy Rain) आणि पुरामुळे काही भागातील पिके पाण्याखाली गेली आहेत. त्यामुळे ही पिके खराब होण्याचा धोका वाढला आहे. मात्र अशी काही तंत्र आहेत त्याचा वापर करून पूरग्रस्त भागातही शेती करता येऊ शकते.

भारतातील पुराला भारतातील बहुतांश भागात 'नैसर्गिक आपत्ती' असेही म्हणतात, ज्याचा सर्वात वाईट परिणाम ग्रामीण भागावर होतो. पावसाळा येताच ही समस्या सुरू होते, नद्या-नाले पाण्याने दुथडी भरून वाहत राहतात आणि उभी पिके असलेली शेते पाण्याने भरून जातात.

या नैसर्गिक आपत्तीचा सर्वाधिक फटका शेतकऱ्यांच्या जीवनाला बसतो. भारतात, आसाम, पश्चिम बंगाल आणि बिहार या राज्यांतील जनजीवनावर सर्वाधिक पुराचा परिणाम होतो. ही तिन्ही मोठी कृषीप्रधान राज्ये आहेत, जिथे भातशेती मोठ्या प्रमाणात केली जाते.

परंतु भातपिकाचा हंगाम जवळ आल्याने या राज्यांतील समस्या खूप वाढतात आणि शेतकऱ्यांना शेती करणे कठीण होते. अशा परिस्थितीत शेतकरी तीन पारंपरिक आणि आधुनिक पद्धतींचा अवलंब करून पूरप्रवण भागात हिरवळ पसरवू शकतात.

सर्व आजारांवर गुणकारी असलेल्या आवळ्याला आहे खूपच मागणी, लागवड करून मिळवा लाखो..

शून्य मशागत तंत्रज्ञान

शून्य मशागत शेती अंतर्गत शेतात मशागतीशिवाय पेरणी केली जाते. या कामात सीड ड्रिल मशिनच्या साहाय्याने जमिनीत एक चिरा तयार केला जातो आणि ड्रिलच्या सहाय्याने तो मध्यभागी पडत राहतो. भारतात ताग, गहू, हरभरा, वाटाणा आणि मसूर यांच्या लागवडीसाठी शून्य मशागत पद्धतीचा वापर केला जातो.

शून्य मशागतीच्या साहाय्याने, जमिनीत जास्त ओलावा आणि जास्त पाणी असल्यासच पेरणी केली जाते. अशाप्रकारे, पिकांच्या लागवडीसाठी प्रति हेक्टरी 125-150 किलो बियाणे आवश्यक आहे.

थेट बीजन तंत्र

थेट पेरणी तंत्रांतर्गत भातासारख्या पिकांची रोपवाटिका तयार केली जात नाही, तर शेतात यंत्राद्वारे थेट पेरणी केली जाते. वेळ आणि संसाधनांच्या कमतरतेमुळे हे केले जाते. थेट पेरणीपूर्वी पिकाच्या बियाण्यांवर प्रक्रिया करावी, जेणेकरून पिकाची उगवण योग्य प्रकारे होईल आणि झाडांच्या वाढीस अडथळा येणार नाही.

शेतकऱ्यांना हवे असल्यास ते बियाणे प्रक्रियेसाठी बुरशीनाशके किंवा कीटकनाशके वापरू शकतात. थेट पेरणीच्या पद्धतीमध्ये बियाणे लाल रंगाने रंगविले जाते, जेणेकरून शेतात पडलेले बियाणे पक्ष्यांच्या आवाक्याबाहेर राहते आणि त्यामध्ये कीटकांचा त्रास होत नाही.

फुलकोबीच्या या प्रगत जाती शेतकऱ्यांना करणार मालामाल! शेतात करा हे काम बनाल झटक्यात श्रीमंत

कास्ट तंत्र

पूरग्रस्त भागात वेंटेड तंत्राने शेती करून शेतकऱ्यांना अनेक फायदे मिळतात. खरं तर, या लागवडीच्या पद्धतीनुसार, जेव्हा शेतात पहिले पीक तयार होते तेव्हा बियाणे पेरले जाते. यामध्ये बिया काढणीच्या 2 दिवस आधी तयार पिकाच्या मध्यभागी टाकल्या जातात, जेणेकरून काढणीच्या वेळी हे बिया जमिनीत पायाने दाबता येतील. ही शेतीची पारंपरिक पद्धत आहे, जी प्राचीन काळापासून अनेक भागात वापरली जात आहे.

पूरग्रस्त भागातील शेतीशी संबंधित विशेष गोष्टी

भारतातील कृषी शास्त्रज्ञांनी भाताच्या अशा अनेक जाती (Paddy Varieties for Flood Prones Area) विकसित केल्या आहेत, ज्या पावसाळ्यात पाण्यात किंवा पुरात बुडून आणि शेतात उभ्या राहिल्यानंतरही बरेच दिवस खराब होत नाहीत.

जे शेतकरी पूर किंवा अतिवृष्टीमुळे भात किंवा इतर पिके घेऊ शकत नाहीत, ते रब्बी शेतीसाठी आगाऊ तयारी करू शकतात आणि पुढील हंगामात सह-पीक रब्बी हंगामात) देखील करू शकतात.

त्याचा सर्वात मोठा फायदा म्हणजे पुराचे पाणी आटल्यानंतर जमिनीत २ ते ३ इंच चिखल साचतो, त्यामुळे शेतात सूक्ष्मजंतूंची संख्या वाढते आणि जमिनीची सुपीकता (शेतीसाठी मातीचे आरोग्य) वाढते.

महत्वाच्या बातम्या:
देशातील मोठा नफा मिळवून देणारी पाच पिके माहितेत का? शेतकऱ्यांना शतकानुशतके देतात मोठा नफा
Petrol-Diesel Price: सरकारी तेल कंपन्यांकडून पेट्रोल डिझेलचे दर जाहीर! जाणून घ्या तुमच्या शहरातील नवीन दर