भूमिहीन मजूर, आर्थिक आणि सामाजिक दृष्ट्या मागासलेल्या आणि अल्पभूधारक शेतकरी यांची उपजीविका म्हणून मोठ्या प्रमाणावर केला जातो. या व्यवसायाला अधिक फायदेशीर आणि फायदेशीर मानले जाते.
शेळीपालन व्यवसाय अगदी चार ते पाच शेंळ्या पाळून किंवा व्यवसायिक फार्ममध्ये शेकडो शेळ्यांचे संगोपन करून देखील सुरू करता येतो.
अगदी कमी गुंतवणुकीत जास्त नफा मिळवण्याचा हा एक चांगला मार्ग आहे. शेळ्यांच्या पालनपोषणाचा खर्च व त्यांचे व्यवस्थापन यावर खूपच कमी करता येतो परंतु त्या दृष्टिकोनातून उत्पन्न चार ते पाच पट मिळते. या लेखात आपण सगळ्यांच्या काही कधी न ऐकलेल्या जाती बद्दल माहिती घेऊ.
शेळ्यांच्या महत्त्वपूर्ण नफा देणाऱ्या जाती
1- सालेम काळी बकरी-शेळी तामिळनाडू राज्यातील सेलम,इरोड जिल्ह्यात आढळते. ही शेळी सडपातळ, लांब पायांची आणि काळ्या रंगाचे असते.
या जातीची शेळी मुख्यत: मांस, खत आणि चाप यासाठी पाळली जाते. या जातीच्या नर शेळीचे वजन सुमारे48 किलो आणि मादिचे वजन 31 किलोच्या पुढे असते.
या शेळ्यांच्या मध्ये लैंगिक परिपक्वता फार लवकर येते.त्यामुळे त्या लवकरच कोकरांना जन्म देऊ शकतात. या जातीची शेळी एकावेळी दोन पेक्षा जास्त कोकरे जन्माला घालते.
त्यामुळे कमी वेळेत जास्त नफा मिळतो. या जातीच्या सर्वात महत्त्वाचे वैशिष्ट्य म्हणजे त्यांचा मृत्यूदर खूपच कमी आहे.
2- कहामी बकरी- शेळ्यांची ही जात गुजरात राज्यात जास्त पाळली जाते. या शेळ्यांच्या चेहऱ्याचा रंग लाल आणि पोटाचा नंतर चा भाग काळा असतो.
या जातीची शेळी मांस आणि दुधासाठी मुबलक प्रमाणात पाळली जाते. ही शेळी दिवसाला 1.7 लिटर दुध देते.
नक्की वाचा:प्रचंड मागणी असलेल्या 'हा' व्यवसाय देईल महिन्याला लाखो रुपये, जाणून घ्या सविस्तर माहिती
3-रोहिलखंडी शेळी-ही शेळी प्रामुख्याने उत्तर प्रदेशात आढळते. ही शेळी मांस आणि दूध दोन्ही साठी उपयुक्त आहे.
या शेळीचा रंगही काळा आहे व मानेवर व चेहऱ्यावर ठिपके आढळतात.या जातीची शेळी मुख्यत्वेकरून जुळ्या कोकरांना जन्म देते. यासाठी तीन कोकरांना जन्म देणे सामान्य आहे. ही शेळी दररोज 450 ते 750 मिली दूध देते.
4- सुमि शेळी-ही शेळी नागालँडमध्ये आढळते. ची शेळी सामान्य आकाराची आहे. या शेळीचा रंग पांढरा आणि केस रेशमी आहेत. नरांना लांब केस असतात आणि मादीला लांब मांड्या असतात.
त्यांच्या केसांपासून अनेक गोष्टी बनवल्या जातात.त्यामुळे ही शेळी विशेषता केसांसाठी पाळली जाते. या शेळीच्या जाती मध्ये नराचे वजन 31.50 आणि मादीचे वजन 25.56 किलोपर्यंत असते.
नक्की वाचा:Goat Information: दिवसाला पाच लिटर दूध देते 'ही'विदेशी शेळी,जाणून घेऊ सविस्तर माहिती
Published on: 27 June 2022, 09:40 IST