नत्र:

झाडाची खालची पाने पिवळी होतात मुळाची व झाडांची वाढ थांबते, फूट व फळे कमी येतात.

उपाय:

१% युरियाची फवारणी करावी. (१०० ग्रॅम + १० लिटर पाणी)

स्फुरद:

पाने हिरवट लाबट होऊन वाढ खुंटते, पानाचीं मागील बाजू जांभळट होते.

उपाय:

१-२% (१०० ते २०० ग्रॅम प्रति १०लिटर पाण्यातून) डायअमोनियम फॉस्फेट फवारणी करावी.

 

पालाश:

पानांच्या कडा ताबटसर होऊन पानांवर तांबडे व पिवळे ठिपके पडतात. खोड आखुड होवून शेंडे गळून पडतात.

उपाय

१% सल्फेट ऑफ पोटॅशची फवारणी करावी.(१०० ग्रॅम + १० लिटर पाणी)

लोह:

शेड्याकडील पानाच्या शिरामधील भाग पिवळा होतो. झाडांची वाढ खुंटते.

उपाय

२५ किलो फेरस सल्फेट जमिनीतून शेणखतासोबत देणे किंवा ०.२% चिलेटेड लोहाची फवारणी करणे.

बोरॉन:

झाडाचा शेंडा व कोवळी पाने पांढरट होऊन मरतात.

सुरकुत्या पडून पिवळे चट्टे पडतात.फळांवर तांबडे ठिपके पडून भेगा पडतात.

उपाय:५० ग्रॅम बोरीक असिड

पावडर १० लिटर पाण्यातून पानांवर फवारणी करावी.

जस्त:

पाने लहान होऊन शिरांमधील भाग पिवळा होतो व पाने ठिकाणी वाळलेले दिसतात.

 

उपाय:

हेक्‍टरी १० ते २० किलो झिंक सल्फेट जमिनीतून शेणखतासोबत द्यावे किंवा ०.२% चिलेटेड झिंक पिकांवर फवारावे.

 

मंगल:

पानांच्या शिरा हिरव्या व शिरांमधील भाग क्रमाक्रमाने पिवळा होतो व नंतर पांढरट व करडा होतो, संपूर्ण पान फिक्कट होऊन नंतर पान गळते.

 

उपाय:

हेक्‍टरी १० ते २५ किलो मॅंगेनीज सल्फेट जमिनीतून खतासोबत द्यावे किंवा ०.२% चिलेटेड मंगल ची फवारणी करावी.(२० ग्रॅम +१० लिटर पाणी).

 

मॉलिब्डेनम:

पाने पिवळी होऊन त्यावर तपकिरी ठिपके पडतात. पानाच्या मागच्या बाजूने तपकिरी डिंकासारखा द्रव स्त्रवतो.

 

उपाय:

हेक्टरी पाव ते अर्धा किलो सोडियम मॉलिबडेट जमिनीतून द्यावे.

तांबे:

झाडांच्या शेंड्याची वाढ खुंटते. झाडांना डायबॅक नावाचा रोग होतो. खोडाची वाढ कमी होते, पाने लगेच गळतात.

उपाय:

मोरचूद ४० ग्रॅम १० लिटर पाण्यात मिसळून फवारावे.

गंधक:

झाडांच्या पानांचा मूळचा हिरवा रंग कमी होतो व नंतर पाणी पूर्ण पिवळी पांढरी पडतात.

उपाय: हेक्टरी २० ते ४० किलो गंधक जमीनींतून शेण खतासोबत द्यावे.

 

जैविक शेतकरी

शरद केशवराव बोंडे

९४०४०७५६२८

प्रतिनिधी गोपाल उगले