आर्थिक नियोजन कसं करायचं यावर वेगवेगळे मतप्रवाह आहेत. पण गुंतवणूकदार सामान्य असो वा व्यावसायिक, लहान असो वा मोठा, प्रत्येकजण भविष्यासाठी नियोजन करत असतो. आर्थिक नियोजनाचा उद्देश आर्थिकदृष्ट्या स्वतंत्र होणे किंवा कायमस्वरूपी स्वयंपूर्ण राहणे हा आहे. चला तर मग चांगल्या आर्थिक नियोजनासाठी कोणत्या सवयी लावाव्या लागतील यावर एक नजर टाकूया.

१- जीवन विमा आणि आरोग्य विमा असणे आवश्यक आहे. ही सर्वात मूलभूत गोष्ट आहे.

२- मासिक खर्चासाठी बचत खाते वापरू नका. बचत खाते वेगळे सेव्ह करा आणि वेगळ्या खात्यातून खर्च करा.

३- गुंतवणूक ही दीर्घकालीन प्रक्रिया आहे. शक्य तितक्या लवकर गुंतवणूक सुरू करा. वॉरन बफे ९ वर्षांचे असताना त्यांनी गुंतवणूक करण्यास सुरुवात केली. असे म्हटले जाते की जे ३० वर्षांच्या आत गुंतवणूक करण्यास सुरवात करतात ते ४५ व्या वर्षी आर्थिकदृष्ट्या स्वतंत्र होण्याची शक्यता असते.

४ - वयाच्या चाळीशीनंतर आयुष्याचा नवा टप्पा सुरू होतो, असं म्हणतात. मुलांचे शिक्षण, करिअरमधील अडथळे, वयानुसार येणारे आरोग्याचे प्रश्न हे सगळे चाळीशीनंतर येतात. आर्थिक नियोजन करताना या सर्वांचा विचार करा.

५- तुम्हाला वर्तमान खर्च तसेच भविष्यातील खर्चाचा विचार करून त्यानुसार नियोजन करावे लागेल. मुलांच्या शाळेच्या फीचे उदाहरण पाहू. सध्याच्या फीचा उपयोग पुढील पाच वर्षांतील शिक्षणावरील खर्चाचा अंदाज घेण्यासाठी केला पाहिजे.

६- आर्थिक नियोजनात महागाईचाही विचार केला पाहिजे. नोव्हेंबर २०२१ मध्ये महागाईचा दर १४ टक्क्यांहून अधिक होता. प्रत्येक वेळी महागाई एवढी जास्त नसली तरी अनेकदा ती १० टक्क्यांहून अधिक असते. त्यामुळे भविष्यात हे कितपत असू शकते, याचा विचार आता गुंतवणूक करताना करायला हवा.

महत्वाच्या बातम्या
मोदी ऊस उत्पादक शेतकऱ्यांना मिळाला नुकसानीचा पहिला हप्ता, शेतकऱ्यांना दिलासा
सरकारच्या या आठ महत्वाकांक्षी योजना माहित आहेत का?