आज आम्ही पशुपालन व्यवसाय करणाऱ्या पशुपालकां साठी प्रगत देशी गायींची माहिती घेऊन आलो आहोत. या देशी जातींचे संगोपन केल्यास पशुपालकांच्या उत्पादनात लक्षणीय वाढ होईल. भारतात असे दोनच व्यवसाय आहेत, जे शेतकऱ्यांच्या उत्पन्नाचे स्त्रोत आहेत.
पहिला शेती आणि दुसरा पशुपालन व्यवसाय आम्ही तुम्हाला सांगतो की, पशुपालन व्यवसायात शेतकरी गाय, म्हैस, शेळी इत्यादी सर्व प्राण्यांचे पालन करतात,
परंतु या सर्व प्राण्यांच्या तुलनेत गायपालन हा शेतकऱ्यांसाठी चांगला उत्पन्नाचा स्त्रोत आहे, कारण अनेक जीवनसत्वे आणि खनिजे गायीच्या दुधात आढळतात.ज्याच्या सेवनाने शरीराला शक्ती मिळते, तसेच शरीराची रोगप्रतिकारक शक्ती वाढते.
जर तुम्हालाही पशुपालन व्यवसायात रस असेल तर आज आम्ही तुम्हाला देशी गायींच्या काही चांगल्या जातीची माहिती देणार आहोत, ज्यामुळे तुमचा पशुपालन व्यवसाय चांगला आणि फायदेशीर होईल, तसेच तुमचे उत्पन्न दुप्पट होईल.
गायीच्या चांगल्या जाती
1) साहिवाल गाय:-
साहिवाल गाय ही प्रामुख्याने भारताच्या उत्तर पश्चिम भागात आढळते. साहिवाल गाय गडद लाल रंगाची असते. दुसरीकडे जर आपण साहिवाल गायीच्या आकाराबद्दल बोललो तर त्यांचे शरीर लांब, सैल आणि जड आहे. या जातीच्या गाईचे कपाळ रुंद असून शिंगे जाड व लहान असतात. या गाईची 10 ते 16 लिटर दूध देण्याची क्षमता आहे.
2) गिर गाय :-
गीर जातीची गाय प्रामुख्याने गुजरात भागात आढळते. गीर जातीच्या गाईच्या आकारा विषयी सांगायचे तर तिची शिंगे कपाळापासून मागे वाकलेली असतात.
या जातीच्या गाई चे कान लांब व लटकलेले असतात. शेपूट देखील खूप लांब आहे, ती जमिनीला स्पर्श करते. गीर गाईचा रंग डाग असतो. त्यांची दुधाची क्षमता दररोज सुमारे 50 लिटर आहे.
3) हरियाणा गाय :-
हरियाणा ची गाय मुख्यत्वे हरियाणा प्रदेशात आढळते. या जातीच्या गाईच्या आकाराबद्दल बोलायचे झाले तर तिचा रंग पांढरा शिंगे वरच्या बाजूला व आतील बाजूस असतात.
तर हरियाणा जातीच्या गाईचा चेहरा लांब आणि कान टोकदार असतात. हरियाणा जातीच्या गाईची गरोदरपणात 16 किलो लिटर आणि त्यानंतर दररोज 20 लिटर दूध देण्याची क्षमता असते.
4) लाल सिंधी :-
रेड सिंधी गाई बद्दल बोलायचे झाले तर ही गाय मूळची पाकिस्तानातील सिंध प्रांतातील जात असली तरी भारतातही ही गाय उत्तर भारतात आढळते.
या जातीची गाय गडद लाल रंगाची असते. त्यांचा चेहरा रुंद असतो. शिंगे जाड व लहान असतात. त्यांची कासे इतर सर्व जातींच्या गाई पेक्षा लांब असतात हे गाय दरवर्षी 2000 ते 3000 लिटर दूध देते.
5) नफा कसा मिळवायचा:-
तुम्हालाही गायपालनातून चांगला नफा मिळवायचा असेल तर देशी गाईंचे दूध, शेण, मूत्र यापासून बनवलेले पदार्थ विकून चांगला नफा मिळवता येतो. बाजारात देशी गायीचे दूध आणि त्यापासून बनवलेले खवा, पनीर इत्यादी पदार्थांची किंमत खूप जास्त आहे.
नक्की वाचा:पंजाबच्या गाई जास्त दूध देतात आणि आपल्या का कमी देतात, शेतकऱ्यांनो वाचा कारणे
Published on: 20 June 2022, 09:33 IST