Animal Fodder: देशात दुग्धव्यवसाय (Dairying) मोठ्या प्रमाणात केला जातो. शेतकऱ्यांना (Farmers) महत्वपूर्ण व्यवसाय म्हणून दूध व्यवसायाकडे पाहिले जाते. शेतीबरोबरच दूध व्यवसायातून शेतकऱ्यांना आर्थिक हातभार लागत आहे. पण हा व्यवसाय करत असताना दुभत्या जनावरांची (Dairy animals) काळजी घेणेही तितकेच महत्वाचे असते.
दरम्यान, जनावरांच्या आरोग्याची (Animal health) काळजी घेणे, चांगले दूध उत्पादन घेणे हे अत्यंत आव्हानात्मक काम होते. विशेषतः गाय, म्हैस, शेळी, मेंढ्या या दुभत्या जनावरांमध्ये वाढत्या रोगांच्या धोक्यांमुळे दुग्धोत्पादन कमी होत आहे.
वरून चाऱ्याच्या संकटामुळे जनावरांना योग्य पोषण मिळत नाही. अशा परिस्थितीत पशु तज्ज्ञ दुभत्या जनावरांना काही खास घरगुती गोष्टी खाऊ घालण्याची शिफारस करतात, जेणेकरून जनावरांचे आरोग्य चांगले राहून त्यातून चांगले दूध उत्पादन मिळू शकते, या दोन गोष्टींमध्ये मीठ आणि मोहरीच्या तेलाचा समावेश होतो.
तेल कंपन्यांकडून पेट्रोल-डिझेलचे नवे दर जाहीर! पंपावर जाण्यापूर्वी जाणून घ्या नवीनतम दर...
जनावरांना मीठ खाण्याचे फायदे
साहजिकच शरीरात मीठ कमी झाल्यामुळे अनेक समस्या निर्माण होतात. अगदी तसंच प्राण्यांच्या बाबतीत घडतं. मीठ लोह, तांबे, जस्त, आयोडीन, मॅंगनीज, मॅग्नेशियम आणि सेलेनियम यासारख्या पोषक तत्वांचा पुरवठा प्राणी आणि मानवी शरीराला करते. यामुळे प्राण्यांची प्रतिकारशक्ती मजबूत होते आणि त्यांना धोकादायक आजारांना बळी पडण्यापासून प्रतिबंध होतो.
तुम्हाला सांगतो की मिठाच्या कमतरतेमुळे कधीकधी जनावरांचे दूध उत्पादन कमी होते. अनेकदा गायी, म्हशींचाही मीठाअभावी मृत्यू होतो, त्यामुळे हिरवा चारा असो की कोरडा चारा, दुभत्या जनावरांना मीठ संतुलित प्रमाणात देणे आवश्यक असते. त्यामुळे जनावरांची पचनसंस्था सुदृढ राहते, तसेच त्यांची भूकही वाढते. भूक वाढल्यामुळे जनावरे संतुलित प्रमाणात पशुखाद्य खातात आणि त्यांची दूध काढण्याची क्षमताही वाढते.
मोहरीचे तेल देण्याचे फायदे
अनेकदा हवामान बदलामुळे देशात जनावरांसाठी हिरव्या चाऱ्याची कमतरता भासते. अशा परिस्थितीत जनावरांना फक्त कोरडा चारा देऊन काम करावे लागत आहे. त्यामुळे जनावरांचे पोट तर भरतेच, पण कोरड्या चाऱ्यामुळे दूध उत्पादनात मोठ्या प्रमाणात घट होते.
त्यामुळेच जनावरांना मोहरीचे तेल किंवा मोहरीची पेंड कोरड्या चारासोबत खायला देण्याचा सल्ला दिला जातो. तुम्हाला सांगतो की मोहरीच्या तेलात चरबी असते, जी प्राण्यांच्या शरीराला ऊर्जा प्रदान करते.
विशेषत: गाभण जनावरांना मोहरीचे तेल दिल्यास लहान जनावरांचा विकास चांगला होतो व जनावरांना वासराला सोपे जाते. प्राणी तज्ज्ञांच्या मते रोज मोहरीचे तेल देऊ नये, परंतु जेव्हा जनावरे आजारी असतात किंवा उर्जेची कमतरता असते तेव्हा 100 ते 200 मिली मोहरीचे तेल दिले जाऊ शकते.
यामुळे जनावरांचे आरोग्य सुधारून ते चपळ बनतात. मोहरीचे तेल प्राण्यांची प्रतिकारशक्ती मजबूत करतात. काही वेळा जुने पशुखाद्य खाल्ल्याने गाई-म्हशींच्या पोटात गॅस तयार होतो. अशा परिस्थितीत दुभत्या जनावरांना 400 ते 500 मिली मोहरीचे तेल देण्याचा सल्ला दिला जातो.
महत्वाच्या बातम्या:
शेतात उंदरांचा सुळसुळाट झालाय तर तज्ञांनी सांगितलेला घरगुती उपाय करा अन्यथा शेत होईल पोकळ
धनत्रयोदशीच्या मुहूर्तावर सोने स्वस्त! 10 ग्रॅम सोने खरेदी करा 6000 रुपयांनी स्वस्त...
Published on: 20 October 2022, 12:04 IST