गुरांमध्ये कृत्रिम रेतन ही एक पद्धत आहे ज्यामध्ये निरोगी नर प्राण्याचे वीर्य कृत्रिमरित्या गायीच्या गर्भाशयात ठेवले जाते. वीर्य विविध प्रक्रियांद्वारे साठवले जाते आणि अनेक वर्षे द्रव नायट्रोजनमध्ये संरक्षित केले जाऊ शकते. हे जमा झालेले वीर्य मादीच्या गर्भाशयात ठेवून तिची गर्भधारणा होते. गर्भाधानाच्या या प्रक्रियेला कृत्रिम गर्भाधान म्हणतात.
कृत्रिम गर्भाधानाचे फायदे
नैसर्गिक रेतनाच्या तुलनेत कृत्रिम रेतनाचे अनेक फायदे आहेत. कृत्रिम रेतनासाठी अगदी दूरवर इतर देशांमध्ये ठेवलेल्या श्रेष्ठ जातीच्या नर प्राण्याचे वीर्य देखील वापरले जाऊ शकते.
या पद्धतीमध्ये उत्कृष्ट गुण असलेल्या वृद्ध किंवा असहाय्य बैलांबरोबरच उत्कृष्ट व उत्तम गुण असलेल्या बैलांचाही जास्तीत जास्त उपयोग करता येतो.
नैसर्गिक पद्धतीने, एक बैल एका वर्षात 60 ते 70 गाई किंवा म्हशींना गर्भधारणा करू शकतो, तर कृत्रिम रेतन पद्धतीने बैलाच्या वीर्याने वर्षभरात हजारो गायी आणि म्हशींचे गर्भधारणा होऊ शकते.
शेतकऱ्यांनो कृषिवाणी समजून घ्या..
या पद्धतीद्वारे चांगल्या बैलाचे वीर्य त्याच्या मृत्यूनंतरही वापरता येते आणि या पद्धतीमुळे पैसे आणि श्रमाचीही बचत होते.
या पद्धतीमुळे प्राण्यांच्या प्रजननाशी संबंधित नोंदी एकत्रित होण्यास मदत होते आणि या पद्धतीने नरापासून मादी आणि मादीकडून नरापर्यंत पसरणारे संसर्गजन्य रोग देखील टाळता येतात.
कृत्रिम गर्भाधान पद्धतीची मर्यादा
कृत्रिम रेतनासाठी प्रशिक्षित पशुवैद्य आवश्यक आहे, ज्याला मादी प्राण्यांच्या पुनरुत्पादक अवयवांचे चांगले ज्ञान आहे.
शेतकऱ्यांसाठी 22 फेब्रुवारीला राज्यभर चक्का जाम आंदोलन, राजू शेट्टीं यांची मोठी घोषणा
या पद्धतीसाठी विशेष उपकरणे आवश्यक आहेत आणि जर तुम्ही स्वच्छतेची विशेष काळजी घेतली नाही तर गर्भधारणा होण्यास विलंब होऊ शकतो. कृत्रिम गर्भाधान दरम्यान खबरदारी मादी जनावर मासिक पाळीत असावी आणि कृत्रिम रेतन करण्यापूर्वी बंदूक पूर्णपणे धुवावी.
महत्वाच्या बातम्या;
मत्स्यशेतीने नशीब पालटले, वर्षाला कमवतोय २ कोटी..
मध आरोग्यासाठी आहे खूपच भारी, पण त्याची शुद्धता अशा प्रकारे तपास..
शास्त्रज्ञांनी लावला वांग्याच्या नवीन जातीचा शोध, कमी खर्चात मिळणार बंपर उत्पादन, शेतकऱ्यांनो जाणून घ्या
Published on: 14 February 2023, 05:10 IST