मातीतील पीएच पीक उत्पादनाच्या अनेक बाबींवर, विशेषत: पोषक तत्त्वांच्या उपलब्धतेवर परिणाम करते. शक्यतो शेतामध्ये मुख्य बहुतेक 6-7 पर्यंत माती पीएच पिकांसाठी उपयोगी आहे .7.5 पेक्षा जास्त पीएच असलेली माती अल्कधर्मी मानली जातात. हे जमिनीत जास्त कॅल्शियम कार्बोनेटमुळे रोपांना लोह आणि फॉस्फरस उपलब्धतेसह समस्या उद्भवू शकते. माती(soil ) चाचणी हा पीएच पातळी काय आहे हे जाणून घेण्याचा एकमेव मार्ग आहे.
मातीतील phचे प्रमाण एकदम सहज कमी करता येत नाही:
मातीतील ph चे प्रमाण एकदम कमी करणे साध्य नाही पण काही नियम आणि अटीमुळे आपण ते नियंत्रित करू शकतो . शेतातील पिकांसाठी, मातीची पीएच खाली आणून दुरुस्तीसाठी, आपल्याला लोह सल्फेट किंवा मूलभूत सल्फर वापरण्यास सांगतात. पण मोठ्या प्रमाणात हे करणे साध्य नाही .म्हणूनच, शेतकऱ्यांनी बर्याच गोष्टी आपण स्वतःहून म्हणजे सर्वप्रथम आपल्या नियमित वापरल्या जाणाऱ्या खतापासून सुरुवात करा आणि यामुळे मातीला सूक्ष्म पोषक धातू मिळतील याची खात्री करून घ्या . कधीकधी आपण मातीला पोषक तत्त्वांच्या उपलब्धतेसाठी काही खते यात जोडू शकता.
हेही वाचा:शेतकऱ्यांनो तुम्हाला कमी उत्पन्न येत कां ? जाणून घ्या रासायनिक खते वापरण्याची पद्धत
मातीचा ph जास्त असल्यास आपण शेतात कोणत्याही पिकाची लागवड घेतो ही पिकासाठी चिंतेची बाब आहे ,मातीच्या क्षारयुक्त स्थितीत प्रतिक्रिया येण्याची शक्यता होण्यापूर्वीच पिकाच्या मुळांमध्ये वाढ होण्यासाठी उदाहरणात सोयाबीनसाठी फॉस्फरस व लोहयुक्त खताची लागवड करता येते.आपण कोणतीही लागवड करण्यापूर्वी, मातीची पीएच जास्त असल्यास संकरित निवड आवश्यक असते.
कमी पीएच मूल्ये (<5.5) अम्लीय मातीत दर्शवितात आणि उच्च पीएच मूल्ये (> 8.0) अल्कधर्मी मातीत दर्शवितात. 5.5 ते 8 दरम्यान माती पीएच सहसा पीक घेण्यास अडचणी नसते.मातीचे पीएच मूल्य ही असंख्य पर्यावरणीय परिस्थितींपैकी एक आहे जी वनस्पतींच्या वाढीच्या गुणवत्तेवर परिणाम करते. माती पीएच मूल्य थेट पिकाच्या पोषक उपलब्धतेवर परिणाम करते.
Published on: 30 April 2021, 09:06 IST