Crop Management: भारतात (India) केळीचे उत्पादन (Banana production) मोठ्या प्रमाणात केले जाते. तसेच भारतातील केळींना विदेशातही मोठी मागणी आहे. मात्र गेल्या काही दिवसांपासून केळी उत्पादकांवर संकटच (Crisis on banana growers) संकट येत आहे. पाऊस, वारा आणि रोग यांच्या थैमानामुळे केली उत्पादक चांगलाच संकटात सापडला आहे. आता पुन्हा एकदा केळी बागांवर नवीन रोगांचे सावंत आहे.

केळीची शेती हिरवीगार ठेवण्यासाठी आणि फळांचे चांगले उत्पादन घेण्यासाठी व्यवस्थापनाचे काम करणे अत्यंत आवश्यक आहे. विशेषत: पावसाळ्यात केळीची पाने व फळे कुजण्याची समस्या निर्माण होते, त्यामुळे फळबागांचे मोठ्या प्रमाणात नुकसान होते.

अशाच प्रकारचा रोग म्हणजे केळीतील बंची टॉप व्हायरस (Bunchy Top Virus) म्हणजेच घड डोक्याचा रोग, जो केळीच्या पानांवर पसरून गुच्छाचा आकार बनतो आणि केळी पिकाचा नाश करतो. या विषाणूमुळे झाडांची वाढ खुंटते आणि केळीच्या झाडाला फळे मिळत नाहीत. ओरिसा, तामिळनाडू, आंध्र प्रदेश, कर्नाटक आणि केरळ या राज्यांमध्ये या विषाणूची लक्षणे सर्वाधिक दिसून येतात.

शेतकऱ्यांनो पावसाळ्यात करा या फळपिकाची लागवड आणि कमवा आयुष्यभर भरघोस नफा! जाणून घ्या...

प्रतिबंधात्मक उपाय

केळी पिकामध्ये घडाची समस्या टाळण्यासाठी पिकामध्ये सतत देखरेख व व्यवस्थापनाचे काम वाढवावे, जेणेकरून विषाणूंचा प्रादुर्भाव रोखता येईल. अशा परिस्थितीत वैज्ञानिक उपायांच्या मदतीने रोग नियंत्रणासाठी काम करा.

कीड-रोग नियंत्रणासाठी शास्त्रज्ञांच्या सल्ल्यानुसार १ मिली प्रमाणित कीटकनाशक किंवा इमिडाक्लोप्रिड २ लिटर पाण्यात मिसळून केळीच्या पानांवर फवारणी करावी. केळीच्या आजूबाजूच्या बागांमध्येही रोग नियंत्रणाचे काम एकाच दिवसात करावे, जेणेकरून हा विषाणू जवळपासच्या बागांमध्येही पसरणार नाही, हे लक्षात ठेवा.

केळीच्या बागांमध्ये वाढणारे तण उपटून टाकावे आणि बंचीच्या शेंड्यांचा प्रादुर्भाव झालेली झाडे मुळासकट काढून टाकावीत. याशिवाय केळीवरील कीड व रोगांच्या प्रतिबंधासाठी केवळ सुधारित वाणांचीच निवड करावी.

नोकरी काय करताय? हा व्यवसाय करा आणि बना करोडोंचे मालक; जाणून घ्या...

टिश्यू कल्चरने केळीची लागवड करा

साहजिकच हवामानाची अनिश्चितता, किडींचा प्रादुर्भाव किंवा इतर कारणांमुळे केळीच्या बागा दरवर्षी उद्ध्वस्त होतात. हा तोटा आणि बोजा थेट शेतकर्‍यांवर पडतो आणि ते केळी लागवडीचा पर्याय शोधू लागतात. या सर्व समस्यांवर उपाय म्हणून टिश्यू कल्चर तंत्राने केळीची लागवड करणे योग्य ठरते.

टिश्यू कल्चर पद्धतीने रोगमुक्त शोषकांची लागवड करून प्रगतीशील झाडे तयार केली जातात. या पद्धतीने उगवलेल्या केळीच्या रोपांची बाग करताना केळीतील तण व्यवस्थापनाची काळजी घ्यावी लागते, कारण तण पिकामध्ये कीटक आणि रोगांना आकर्षित करतात.

कृषी तज्ज्ञांच्या मते, भोपळ्याच्या वर्गातील भाजीपाल्याची सहपीक केळी बागेत करू नये, कारण त्यांना विषाणूंसारख्या रोगांचा धोका जास्त असतो. रोगांच्या प्रतिबंधानंतर, पीक मजबूत करण्यासाठी, 10 किलो गांडूळ कंपोस्ट किंवा भरपूर कुजलेले शेण मिसळून 25-50% अधिक शिफारस केलेले खत घाला. केळीच्या कमकुवत झाडांवरही अनेकदा रोगांचा प्रादुर्भाव होतो. अशा परिस्थितीत केळीमध्ये पोषण व्यवस्थापनाचे काम करत रहा.

 

महत्वाच्या बातम्या:
सर्वसामान्यांना मिळणार मोठा दिलासा! सणासुदीच्या काळात खाद्यतेल होणार इतक्या रुपयांनी स्वस्त
पशुपालकांनो सावधान! हा जीवघेणा आजार जनावरांमध्ये झपाट्याने पसरतोय, असा करा बचाव...