तांदूळ आपल्या भोजनातील एक महत्वाचा पदार्थ आहे. असं म्हणतात की, भाताशिवाय जेवण अपूर्ण आहे. त्यामुळे आहारात तांदळाला (rice) विशेष महत्व प्राप्त झालं आहे. आतापर्यंत तुम्ही देशभरातील तांदळाचे सर्व प्रकार ऐकले असतील किंबहुना खाल्लेही असतील. मात्र महाराष्ट्राचा विचार केला तर शेतकरी (farmer)मोठ्या प्रमाणात पांढर्या रंगाचे तांदूळ पिकवतात.
प्रत्येक राज्यात वेगवेगळ्या प्रकारच्या तांदळाच्या जातींची पिके घेतली जातात. त्यापैकी सुमारे 17 प्रकारच्या तांदूळ जातींना GI (भौगोलिक संकेत) टॅग आहे. अशाच एका जीआय टॅग प्राप्त झालेल्या कालानमक तांदळाची विशेषता आपण जाणून घेऊया.
राज्यानुसार जीआय टॅग प्राप्त तांदळाच्या जाती :
कालानमक तांदूळ- उत्तर प्रदेश, गोविंदभोग तांदूळ -पश्चिम बंगाल, तुलाईपंजी तांदूळ- पश्चिम बंगाल, चक-हाओ - मणिपूर, आंबेमोहर तांदूळ- महाराष्ट्र, अजरा घनसाळ तांदूळ - महाराष्ट्र, आसामचा जोहा तांदूळ (आसामचा चोकुवा तांदूळ) - आसाम, बोका चाउल- आसाम, कटारनी तांदूळ (कतरनी तांदूळ) - बिहार, नवरा तांदूळ- केरळ, पलक्कडन मट्टा तांदूळ - केरळ,कैपड राइस केरळ, पोक्कली राइस - केरळ, वायनाड गंधकसाला तांदूळ- केरळ, वायनाड जीराकसाला तांदूळ - केरळ.
कालानमक तांदळाचा इतिहास :
हा तांदूळ "बुद्ध तांदूळ" म्हणूनही ओळखला जातो कारण त्याची लागवड सुमारे 600 ईसापूर्व गौतम बुद्धांच्या काळात झाली होती. हा तांदूळ मूळतः उत्तर प्रदेश राज्यातील तराई पट्ट्यातील सिद्धार्थ नगर, संत कबीर नगर, महाराजगंज, बस्ती, गोंडा, गोरखपूर आणि कुशीनगर या जिल्ह्यांमध्ये आणि आसपासच्या भागात मोठ्या प्रमाणात घेतले जात होते.
2013 मध्ये तांदूळला भौगोलिक निर्देशक टॅग देण्यात आला, त्यामुळे सिद्धार्थनगर आणि लगतच्या जिल्ह्यांना या टॅगसाठी ओळखले जाते. उत्तर प्रदेशातील सिद्धार्थनगर जिल्ह्यात काला नमक तांदळासारखेच धान्य सापडल्याचेही जीआय रेजिस्ट्री जर्नलने नोंदवले आहे.
कालानामक तांदळाची वैशिष्ट्ये :
नेहमीच्या तांदळाच्या तुलनेत कलानामक तांदळाची चव अनोखी आहे. या जातीच्या तांदळात प्रथिनांचे प्रमाण जास्त असते. आणि त्यात लोह आणि जस्त सारखे सूक्ष्म पोषक घटक असतात जे रोग प्रतिकारशक्ती वाढवण्यास मदत करतात.
युट्यूबवर व्हिडिओ पाहून शेतकऱ्याने केली खेकडा पालनाला सुरुवात, आता कमवतोय ६ लाख
कालानामक तांदळाचे आरोग्य फायदे :
तांदळात अँथोसायनिन सारखे अँटिऑक्सिडंट असतात, जे हृदयरोग टाळण्यास आणि त्वचेचे आरोग्य सुधारण्यास मदत करतात.
त्यात लोह आणि जस्त भरपूर प्रमाणात असते, त्यामुळे मॅक्रोन्यूट्रिएंट्स आणि व्हिटॅमिनची कमतरता जाणवत नाही.
हे रक्तदाब आणि रक्ताशी संबंधित समस्यांवर नियंत्रण ठेवण्यास मदत करते.
काळा नमक तांदूळ लागवडीचे शेतकऱ्यांना होणारे फायदे:
सेंद्रिय शेती : काळा नमक तांदूळ हे सर्वसाधारणपणे खते आणि कीटकनाशकांच्या मदतीशिवाय पिकवले जाते, त्यामुळे सेंद्रिय शेतीसाठी योग्य आहे.
कमी खर्च : खते आणि कीटकनाशकांचा वापर अस्तित्वात नसल्यामुळे खर्च कमी होतो आणि तो शेतकऱ्यासाठी किफायतशीर होतो.
सुधारित उत्पादन : तांदळाच्या कोणत्याही जातीच्या तुलनेत त्याच क्षेत्रात 40-50% अधिक उत्पादन मिळते.
रोग प्रतिकारशक्ती : सर्वात महत्त्वाचा घटक म्हणजे तांदूळ स्टेम कुजणे आणि तपकिरी ठिपके यांसारख्या अनेक रोगांना अत्यंत प्रतिरोधक आहे.
महत्वाच्या बातम्या:
औरंगाबादेत बैलगाडा शर्यतीवरून राडा, पोलिसांचा लाठीचार्ज
52 लाखांहून अधिक कर्मचाऱ्यांसाठी आनंदाची बातमी, आता मिळणार ही भेट!
Published on: 06 November 2022, 03:24 IST