Crop Management: गेल्या काही दिवसांपासून देशात मान्सूनचा (Monsoon) जोरदार धुमाकूळ सुरु आहे. त्यामुळे काही भागातील पिके पाण्याखाली गेली आहेत. मुसळधार पावसामुळे (Heavy Rain) शेतकऱ्यांचे मोठे नुकसान झाले आहे. तसेच अजूनही मुसळधार पाऊस सुरुच असल्यामुळे पाण्याखाली गेलेली पिके कुजण्याची (Crops under water) शेतकऱ्यांच्या मनात भीती निर्माण झाली आहे.

अनेक कृषी क्षेत्रात सततच्या पावसामुळे शेतात पाणी तुंबले असून त्यामुळे पिकांचे नुकसान होण्याची शक्यता बळावली आहे. विशेषत: ज्या शेतात खरिपाची उशिरा पीक (Kharif crops) घेतली गेली आहे, तेथे झाडे फारच लहान आहेत, ज्यामध्ये कुजण्याची समस्या असू शकते. मोठ्या पिकांवरही पाणी साचल्याने मुळावरील कुजणे व अळीचा प्रादुर्भाव वाढतो.

योग्य वेळी पीक व्यवस्थापन न केल्यास शेतकऱ्यांना खरीप पिकांमध्ये मोठ्या प्रमाणात नुकसान (Damage to crops) सहन करावे लागू शकते. या समस्येचा भाजीपाला आणि कडधान्यांच्या शेतात वाईट परिणाम होतो, ज्याचा सामना करण्यासाठी कृषी तज्ञांनी कृषी क्षेत्रात ड्रेनेज सिस्टमची (Drainage system) शिफारस केली आहे, जेणेकरून अतिरिक्त पाणी शेतात बाहेर काढता येईल.

सोने आणि चांदी खरेदी करण्याची सुवर्णसंधी! चांदी 21600 रुपयांनी मिळतेय स्वस्त; जाणून घ्या...

या शेतकऱ्यांचे नुकसान होत आहे

जमिनीवर उंच बंधारे किंवा बेड करून पाणी भरण्यास हरकत नाही, परंतु सपाट जमिनीवर अनेक पिके घेतली जातात, त्यात पाणी साचल्याने नुकसान होते. ही समस्या मुख्यतः नद्या, तलाव किंवा ओढ्यांच्या काठावर असलेल्या गावांमध्ये आणि शेतांमध्ये आढळते.

अनेकदा अतिवृष्टीमुळे त्यात भरभराटीची परिस्थिती निर्माण होते आणि उतारावर उभी असलेली पिके पुरामुळे उद्ध्वस्त होतात. ही समस्या जास्त उंचीच्या भागात उद्भवत नाही, परंतु सखल भागात यामुळे खरीप पिके कमकुवत होतात, ज्याचा थेट उत्पादनावर परिणाम होतो.

कीड-रोगांचा धोका वाढतो

शेतात पाणी तुंबल्याने पिकांची मुळे कमकुवत होतात, तसेच शेतातील ओलावा वाढल्याने हवेचे परिसंचरणही बंद होते. त्यामुळे सोयाबीन, कापूस, मका या पिकांना बुरशी व पिवळ्या मोझॅक रोगाचा प्रादुर्भाव होतो. पावसामुळे कोबी, करवंद, मिरची या भाजीपाला पिकांना जास्त पाणी दिल्याने झाडांची फुले गळून पडतात, त्यामुळे भाजीपाल्याचे उत्पादन वेळेवर होत नाही आणि बाजारात महागड्या भावाने विकले जाते.

PNB बँकेत या पदांसाठी बंपर भरती! पदवी उत्तीर्ण करू शकतात अर्ज; जाणून घ्या प्रक्रिया

असे सोडवा

अतिवृष्टी पिकांसाठीही हानिकारक आहे. या समस्येपासून पिके वाचवण्यासाठी लवकरात लवकर पिकांमध्ये पाण्याचा निचरा करण्याची व्यवस्था करून शेतात भरलेले पाणी बाहेर काढावे.

कमी पाणी भरल्याने अनेकदा पिके खराब होत नाहीत. 7 ते 10 दिवस सततच्या पावसामुळे ही समस्या उद्भवते, त्यासाठी बंधारा काढून बाहेरील बाजूने नाले करावेत.

कीटक-रोग समस्या हे पाणी साचण्याचे कारण असू शकते. त्यांची लक्षणे दिसल्यावर हवामान स्वच्छ असताना कडुनिंबावर आधारित कीटकनाशकांची फवारणी करत रहा.

कमकुवत पिकांवरही रोगांची छाया मोठी असते. अशा परिस्थितीत युरियाची (खरीप पिकांसाठी युरिया) फवारणी केल्यास मोठ्या नुकसानीपासून बचाव होऊ शकतो.

महत्वाच्या बातम्या:
शेतकऱ्यांना होणार दुप्पट फायदा! जमीनच नाहीतर जमिनीच्या वरही करता येणार शेती; वापरा ही पद्धत..
नोकरीला करा रामराम! घरबसल्या सुरु करा हा व्यवसाय आणि कमवा लाखो; जाणून घ्या सविस्तर...