Pumpkin Farming: सध्या पावसाळ्याचे दिवस (Rainy Days) सुरु आहेत. समाधानकारक पाऊस पडल्यामुळे खरीप हंगामातील (Kharif season) पिकांची पेरणी झाली आहे. तसेच पावसाळ्याच्या दिवसांत भाजीपाला पिकांची लागवड (Planting vegetables) केल्यास शेतऱ्यांना अधिक नफा मिळू शकतो. कारण या दिवसांमध्ये भाजीपाल्याला बाजारात जास्त मागणी असते.

कमी वेळात जास्त नफा मिळवून देणाऱ्या आणि कमी कष्टात जास्त उत्पादन मिळवणाऱ्या भाज्यांच्या लागवडीला भारतातील शेतकरी महत्त्व देत आहेत. या भाज्यांमध्ये भोपळ्याचा (Pumpkin) समावेश आहे, ज्याला भाज्यांपासून बियाण्यापर्यंत बाजारात खूप मागणी आहे.

हे केवळ शेतीच्या दृष्टीने फायदेशीर नाही तर आरोग्यासाठी अनेक अनोखे फायदे देते. त्याच्या बिया (Pumpkin Seeds Benefits) भरपूर प्रथिने असतात, तर त्याची फळे भाज्या आणि मिठाई बनवण्यासाठी वापरली जातात. त्यामुळे भोपळ्याची व्यावसायिक शेती करून शेतकऱ्यांना चांगले उत्पन्न मिळू शकते.

भोपळ्याच्या या सुधारित जाती आहेत

भोपळ्याच्या लागवडीतून चांगले उत्पन्न मिळविण्यासाठी त्याची लागवड प्रगत जातीच्या भोपळ्याने करणे आवश्यक आहे. पुसा विश्वास, पुसा विकास, कल्याणपूर भोपळा-1, नरेंद्र अमृत, अर्का सूर्यमुखी, अर्का चंदन, आंबली, सीएस 14, सीओ 1 आणि 2, पुसा हायब्रिड 1 आणि कासी हिरवा भोपळा इत्यादि विशेष बियाण्यांबद्दल बोला. शेतकरी

या देशी वाणांव्यतिरिक्त पॅटीपन, ग्रीन हबर्ड, गोल्डन हबर्ड, गोल्डन कस्टर्ड आणि यलो स्टेट नेक या विदेशी वाण अल्प व अल्पभूधारक शेतकऱ्यांसाठी फायदेशीर ठरू शकतात.

IMD Alert: महाराष्ट्रात पावसाचा कहर! येत्या काही तासांत या राज्यांमध्ये कोसळणार मुसळधार पाऊस...

या राज्यांमध्ये शेती केली जाते

उत्तरेपासून दक्षिणेपर्यंत अनेक राज्यांतील शेतकरी भोपळ्याची लागवड करत असले तरी तामिळनाडू, कर्नाटक, आसाम, पश्चिम बंगाल, मध्य प्रदेश, बिहार, ओरिसा आणि उत्तर प्रदेश हे त्याचे मोठे उत्पादक म्हणून ओळखले जातात.

यावेळी भोपळ्याची लागवड करावी

लागवडीची योग्य वेळ भोपळ्याच्या लागवडीसाठी उष्ण-कोरडे हवामान चांगले असते, त्यामुळे खरीप हंगामात पेरणी करण्याचा सल्ला दिला जातो. याशिवाय दंवमुक्त वेळही भोपळ्याच्या वाढीसाठी चांगला आहे, ज्यामध्ये कीड व रोगाचा त्रास न होता चांगले उत्पादन घेता येते.

शेतीची तयारी

भोपळ्याच्या लागवडीसाठी, वालुकामय चिकणमाती माती सर्वात योग्य आहे, ज्यामध्ये मातीची चाचणी करणे आवश्यक आहे. याद्वारे योग्य प्रमाणात बियाणे, खत, खते आणि सिंचनाची व्यवस्था करता येते.

सोन्या चांदीचे दर जाहीर! 10 ग्रॅम सोने खरेदी करा फक्त 30690 रुपयांना...

प्रथम शेत तयार करा आणि 40-50 क्विंटल कुजलेले शेणखत आणि 20 किलो निंबोळी शेणखत प्रति हेक्टर शेतात टाकून माती तयार करा. चांगल्या उत्पादनासाठी ३० किलो एरंडी मातीत मिसळण्याचा सल्ला दिला जातो. पेरणीसाठी 250 ग्रॅम प्रति एकर बियाणे पुरेसे आहे, ज्याची पेरणी आणि बीजप्रक्रिया केल्यानंतरच पुनर्लावणी करावी.

पीक दीमक आणि तणांपासून मुक्त ठेवण्यासाठी, पेरणीनंतर 20-25 दिवसांच्या आत प्रति हेक्‍टरी पिकावर कडुलिंबाचे तेल मिसळून गोमूत्र शिंपडा. कीटक-रोगांच्या प्रतिबंधासाठी, जैव-फवारणीची ही पद्धत दर 15 ते 20 दिवसांनी अवलंबावी.

भोपळा पीक व्यवस्थापन

भोपळ्याच्या चांगल्या उत्पादनासाठी उन्हाळ्यात दर 8-10 दिवसांनी सिंचनाची कामे करा. शेत तणमुक्त ठेवण्यासाठी 3-4 वेळा खुरपणीही करावी, जेणेकरून झाडे आणि वेलींची वाढ चांगली होईल. भोपळा पिकाला वेगळ्या पोषण व्यवस्थापनाची आवश्यकता नसते.

कीटक-रोगांची लक्षणे दिसू लागल्यावरही जैव-कीटक नियंत्रण करता येते. तसे, भोपळा हे एक सामान्य पीक आहे, ज्याच्या लागवडीसाठी फारसा खर्च येत नाही. केवळ 3000 रुपये प्रति हेक्टर खर्च केल्यास 250 ते 300 क्विंटल फळ उत्पादन (भोपळा उत्पादन) मिळू शकते.

त्याची व्यावसायिक लागवड करणे अधिक फायदेशीर ठरले असते, कारण पीक कमी खर्चात लवकर परिपक्व होते आणि 5000 प्रति क्विंटल उत्पादन आणि 20 ते 25 हजार रुपये प्रति हेक्टर मिळवू शकतात.

महत्वाच्या बातम्या:
लिंबाची शेती शेतकऱ्यांना करणार करोडपती! जाणून घ्या खास फॉर्म्युला...
पीक विम्यासाठी शेतकरी सरसावला! गेल्या वर्षीच्या तुलनेत यंदा सर्वाधीक अर्ज...