Dry Farming Technology : देशात अनेक ठिकाणी पाऊस (Rain) कमी प्रमाण होतो. त्यामुळे अशा कोरडवाहू जमिनीवर शेती (Dry Farming) करणे खूप अवघड असते. शेतीला (Farming) मुबलक प्रमाणात पाणी नसल्यामुळे शेती करता येत नाही. पाणी पातळी खूप खोलवर गेल्यामुळे अशा ठिकाणी शेतीसाठी पाण्याच्या समस्या उभ्या राहतात. मात्र आता कोरडवाहू जमिनीवर (Dry lands) शेती करणे शक्य झाले आहे.

कमी पावसाच्या (Low rainfall) प्रदेशात शेती करणे हे एका मोठ्या आव्हानापेक्षा कमी नाही. या भागांमध्ये भूजल पातळी खालावली आहे, तसेच सिंचनाच्या पाण्याअभावी जमीनही नापीक (Barren land) झाली आहे. काही भाग इतके ओसाड आहेत की तिथपर्यंत सरकारी सुविधा आणि सिंचनाची व्यवस्था करणे फार कठीण झाले आहे. अशा परिस्थितीत कोरडवाहू शेती तंत्राचा अवलंब करून बंपर उत्पादन घेता येते.

कोरडवाहू शेती तंत्रज्ञानामध्ये पिकांना गरजेनुसार पाणी दिले जाते आणि शेतीसाठी प्रगत प्रकारची खते आणि बियाणे वापरली जातात, जेणेकरून आव्हाने असतानाही शेती केली तरी धोका नाही.

बाईक खरेदी करताय? तर नितीन गडकरींची ही मोठी घोषणा पहाच; होईल मोठा फायदा...

ड्राय फार्मिंग तंत्रज्ञान (Dry Farming Technology) कसे काम करते

कोरडवाहू शेतीच्या या तंत्रामध्ये सुरुवातीपासून शेवटपर्यंत उत्तम व्यवस्थापनाचे काम करावे लागते, ज्यामध्ये सुधारित वाण आणि कमी पाणी वापरणाऱ्या बियाणांचा वापर केला जातो.पावसाचे पाणी गोळा करून मशागत करून कोरडवाहू शेतीचे तंत्र यशस्वी करता येते. यामध्ये वॉटर शेड्समुळे शेतकऱ्यांना पाणी उपलब्ध होण्यास मदत होते.

कोरडवाहू शेतीमध्ये ठिबक सिंचन (Drip irrigation) तंत्रज्ञानाचा वापर केला जातो, जेणेकरून पाण्याचा अपव्यय होऊ नये आणि पाणी थेट पिकाच्या मुळांपर्यंत पोहोचू शकेल. तज्ञांच्या मते, मिश्र पीक शेती म्हणजे एकाच वेळी अनेक पिके घेऊन, आपण जमिनीचे आरोग्य आणि भूजल पातळी सुधारण्यात सक्षम झालो आहोत. आंतरतारकीय शेती करून तुम्ही कमी पाण्यात आणि कमी जागेत विविध पिकांचे चांगले उत्पादन घेऊ शकता.

कोरडवाहू शेती तंत्रांतर्गत कमी पाण्यात मशागत केली जाते, परंतु पिकातील पोषणाची कमतरता भरून काढण्यासाठी जैव खते व पोषण व्यवस्थापनाचे काम चालू ठेवावे. या तंत्रामध्ये कीटक, रोग आणि तणांच्या प्रतिबंधासाठी तण काढणे आणि सेंद्रिय कीड नियंत्रण देखील केले जाऊ शकते. कमी पाण्याची शेती करणार्‍या शेतकर्‍यांनी म्हणजे कोरडवाहू शेती त्यांनी एकात्मिक शेती पद्धतीचा अवलंब केला पाहिजे, ज्यामध्ये शेती तसेच पशुपालन आणि इतर शेतीविषयक कामांचा समावेश आहे.

नैसर्गिक शेती आणि सेंद्रिय शेतीसोबत कोरडवाहू शेतीचे तंत्र एकत्र करून तुम्हाला अधिक फायदे मिळू शकतात, कारण सेंद्रिय पद्धतींमुळे पाण्याची आणि पोषणाची कमतरता बऱ्याच अंशी पूर्ण होऊ शकते. या शेती तंत्रात रासायनिक खते, खते आणि कीटकनाशकांचा कमी वापर करा, कारण ते जमिनीतील ओलावा शोषून घेतात.

'या' योजनेत दरमहिना फक्त 210 रुपये जमा करा आणि मिळवा 5,000 रुपये पेन्शन

भारतातील कोरडवाहू शेती तंत्रज्ञानाचे योगदान

जगाच्या विचाराच्या पलीकडे असलेले शेतीचे हे तंत्रज्ञान केवळ शेतकऱ्यांसाठीच नव्हे, तर देशाच्या अन्नसुरक्षेतही महत्त्वाची भूमिका बजावत आहे. संशोधनानुसार, कोरडवाहू शेती तंत्रज्ञानाद्वारे 68 टक्के उत्पादन नापीक जमिनीतून घेतले जात आहे.

हे तंत्र एकात्मिक शेती प्रणालीवर आधारित आहे, ज्यामध्ये शेतीसोबतच पशुपालनासारखी शेतीची कामेही केली जातात. यामुळेच हे तंत्रज्ञान ६० टक्के पशुधनाला आधार देते. याचा थेट फायदा ४० टक्के शेतकऱ्यांना होत आहे.

नवीन कृषी धोरणानुसार ओसाड आणि कमी पाण्याच्या जमिनीवर औषधी पिकांच्या लागवडीसाठी शेतकऱ्यांना प्रोत्साहन देण्यात येत आहे. कोरडवाहू शेतीचे तंत्रज्ञान राजस्थान, गुजरात, उत्तर प्रदेश आणि मध्य प्रदेशसह देशातील अनेक दुष्काळग्रस्त भागांसाठी वरदानापेक्षा कमी नाही.

शेतकऱ्यांना तातडीने 50 हजार रुपये द्या ; स्वाभिमानी शेतकरी संघटनेची एकनाथ शिंदेंकडे मागणी