Cardamom Cultivation: प्रत्येकाच्या स्वयंपाक घरात वेलची (Cardamom) असतेच. भारतीय बाजारपेठेत वेलचीला मागणीही अधिक आहे. तसेच वेलचीला बाजारामध्ये भावही अधिक मिळतो. पारंपरिक शेती न करता आधुनिक शेतीबरोबर वेलचीची लागवड (Cardamom farming) फायदेशीर ठरत आहे. कारण वेलचीला मसाल्यापासून ते आयुर्वेदिक औषधापर्यंत वापरले जाते.

'मसाल्यांची राणी' म्हणून प्रसिद्ध असलेली वेलची स्वयंपाकघर तसेच शेतकऱ्यांच्या जीवनात महत्त्वाची भूमिका बजावते. महाराष्ट्रातील कोकणापासून कर्नाटक, केरळ आणि तामिळनाडू (तामिळनाडू) पर्यंतचे शेतकरी वेलची सेंद्रिय शेती (Organic farming of cardamom) करून चांगले उत्पन्न मिळवत आहेत. मसाल्यांची राणी म्हणून ओळखल्या जाणार्‍या या औषधी वनस्पतीला वेलदोडा, विलाची वेलदोडा, इलाची, एला या नावानेही ओळखले जाते, जे शेतकर्‍यांचे उत्पन्न वाढवण्यास मदत करते.

अशा प्रकारे वेलचीची लागवड केली जाते

वेलची हे सावलीच्या ठिकाणी येणारे झाड आहे, जे सूर्यप्रकाशापासून संरक्षण करण्यासाठी नारळ आणि सुपारीच्या बागांच्या मध्यभागी उगवले जाते. त्याच्या लागवडीला जास्त पाऊस किंवा जास्त उष्णता लागत नाही, परंतु पावसाळ्यातील ओलावा आणि आर्द्रता यांच्यामध्ये नवीन फळबागा तयार करून त्यामधून चांगले उत्पादन घेऊ शकतो.

महाराष्ट्रात चार दिवस पावसाचे! या जिल्ह्यांमध्ये धो धो बरसणार, IMD कडून अलर्ट जारी

कृषी तज्ज्ञांच्या मते, वेलची लागवडीसाठी कमाल तापमान 35 डिग्री सेल्सिअस आणि किमान तापमान 10 डिग्री सेल्सिअस पर्यंत असावे. जिथे सुपारी आणि नारळाची झाडे 3x3 मीटरच्या अंतराने लावली जातात, तिथे प्रत्येक दोन झाडांच्या मध्ये वेलचीचे झाड देखील लावले जाते.

त्याच्या लागवडीसाठी अधिक पाणी आवश्यक आहे, म्हणून पावसाळ्यात ते तयार करून, आपण पावसाचे पाणी साठवण्याची व्यवस्था देखील करू शकता. वेलचीची झाडे जास्त पाणी सहन करू शकत नाहीत, त्यांना फक्त जमिनीत ओलावा टिकवून ठेवण्याची गरज असते.

सुपीक जमिनीत वेलची लागवड केल्यानंतर दर चार दिवसांनी सिंचनाचे काम करावे. सेंद्रिय पद्धतीने वेलची लागवड करणे फायदेशीर ठरते. अशा स्थितीत बागेत सेंद्रिय पद्धतीनेच पोषण व्यवस्थापन करावे.

शेतकऱ्यांनो सावधान! पावसाळ्यात शेतातील नुकसान टाळण्यासाठी करा हे काम; अन्यथा होईल मोठे नुकसान

ही खबरदारी घ्या

साहजिकच, वेलची ही एक मसाला पीक आहे तसेच एक औषधी वनस्पती आहे, त्यामुळे त्याच्या आसपास धूम्रपान करू नये. याचा पिकावर वाईट परिणाम होतो. अनेकदा वेलची पिकामध्ये बुरशीजन्य रोगाचा त्रास वाढतो, त्यामुळे फळे आणि वेली खाली लटकतात आणि सडायला लागतात.

बुरशीनाशक रोगावर कडुलिंबापासून बनवलेल्या सेंद्रिय कीटकनाशकांची फवारणी केली जाते. बरेच शेतकरी 1% बोडोमिक्स किंवा 2 ब्लाइटॉक्स मिश्रणाने रासायनिक नियंत्रण देखील करतात.

अशा प्रकारे वेलची काढणी केली जाते

जेव्हा वेलची फळे पिकण्यास तयार होतात तेव्हा ते हिरवे आणि पिवळे रंग घेतात. अशा स्थितीत कात्रीच्या साहाय्याने देठासह ते कापले जातात. पावसाळ्यात वेलचीचे उत्पादन घेणे कठीण होते. विशेषतः सूर्यप्रकाशाअभावी फळे सुकत नाहीत, त्यासाठी कोळसा जाळण्याचा सल्ला दिला जातो.

यासाठी वेलचीची फळे दीड फूट उंचीवर तार जाळीवर ४-५ दिवस वाळवली जातात आणि मधेच त्याची हलवानी केली जाते. वेलचीचे पीक हळूहळू सुकल्यावर त्याची चमक गमावते. अशा परिस्थितीत केवळ फळांचे उत्पादन घेण्यासाठी फुले व देठांचा कचरा वेगळा करावा.

महत्वाच्या बातम्या:
शेतकऱ्यांची होणार चांदी! या झाडांच्या लागवडीपासून मिळणार बक्कळ पैसा
तज्ज्ञांच्या मते या पिकांची काढणी यंत्राने नव्हे तर हाताने करावी; कारण...