Bitter Gourd Farming: खरीप हंगामात नगदी पिकांची (Cash Crop) पेरणी केली जाते. मात्र या पारंपरिक पिकांमधुन खर्च वजा जात शेतकऱ्यांना जास्त नफा मिळत नाही. काही वेळा तर पिकांवर रोग पडल्यामुळे शेतकऱ्याच्या हातात काहीच राहत नाही. मात्र आता शेतकऱ्यांनी आधुनिक बनण्याची गरज आहे. पावसाळ्याच्या दिवसांत काही शेतकरी भाजीपाला लागवड (Planting vegetables) करून लाखो रुपये कमवत आहेत.

पारंपरिक पिकांऐवजी बागायती पिकांच्या लागवडीवर भर दिला जात आहे. विशेषतः दुहेरी उद्देशाच्या भाजीपाल्याची मागणी बाजारात वाढत आहे. आम्ही भाजीपाल्याशिवाय औषधी मूल्य असलेल्या कारल्याच्या शेतीबद्दल बोलत आहोत.

यामुळेच बहुतांश शेतकरी व्यावसायिक शेतीवर (Commercial agriculture) भर देत आहेत. विशेषत: अनेक कंपन्यांकडून शेतकऱ्यांना ठेके देऊन कारल्याची लागवड केली जात आहे. यासाठी छोटे शेतकरी कमी जागेत स्टेजिंग पद्धतीचा अवलंब करून शेती करत आहेत. त्यामुळे वेलवर्गीय पिकावर (Vegetative crops) कुजण्याचा धोका कमी होत असून शेतकऱ्यांना कमी कष्टातही चांगले उत्पादन मिळत आहे.

शेतात संकरित कारल्याची लागवड करावी

कमी कष्टात देशी कारल्यापेक्षा चांगले उत्पादन देत असल्याने शेतकरी आता देशी कारल्याऐवजी संकरित कारल्याच्या लागवडीवर भर देत आहेत. संकरीत कारल्याची झाडे वेगाने वाढतात आणि त्यांची फळे देखील सरासरी आकारापेक्षा खूप मोठी असतात. देशी कारल्याप्रमाणे त्यांचीही लागवड केली जाते, परंतु त्यांची संख्या अधिक आहे.

संकरित कारल्याचा रंग हिरवा असतो आणि चवही जास्त चांगली असते, त्यामुळे त्याचे बिया बाजारात थोडे महाग मिळतात. कारल्याच्या चांगल्या प्रतीच्या आणि उच्च उत्पादनासाठी शेतकऱ्यांनी एकदाच संकरित कारली पिकाची लागवड करण्याचा सल्लाही कृषी तज्ज्ञ देतात.

कमी खर्चात मालामाल करणारा शेळीपालन व्यवसाय! होईल बंपर कमाई; जाणून घ्या सविस्तर...

कारल्याचा हा सर्वोत्तम प्रकार आहे

हायब्रीड कारल्याच्या सदाहरित वाणांच्या लागवडीसाठी हवामानाचे कोणतेही बंधन नसल्याने अनेक शेतकरी संकरित कारली वेगवेगळ्या भागात पिकवून चांगले पैसे कमवत आहेत. त्यांच्या फळांची लांबी 12 ते 13 सेमी आणि वजन 80 ते 90 ग्रॅम पर्यंत असते. एक एकर शेतात हायब्रीड कारले पिकवल्याने ७२ ते ७६ क्विंटल उत्पादन मिळते, जे सामान्यपेक्षा खूप जास्त आहे.

विशेषत: प्रिया आणि कोईम्बतूर लवंग या संकरित कारल्याच्या जाती उत्पादनाच्या बाबतीत अव्वल आहेत. याशिवाय पुसा ते मोसमी, पुसा स्पेशल, कल्याणपूर, कोईम्बतूर लांब, कल्याणपूर सोना, बारमाही कारला, प्रिया सीओ-१, एसडीयू-१, पंजाब कडू-१, पंजाब-१४, सोलन हारा, सोलन आणि बरहामास इ. कारल्याच्या सर्वोत्तम जाती देखील आहेत.

अशा प्रकारे संकरित कारल्याची लागवड करावी

उत्तम निचरा होणारी वालुकामय चिकणमाती माती संकरित कारल्याच्या लागवडीसाठी उत्तम आहे. कडू वेल मध्यम उष्ण तापमानात फुलतात. एक हेक्‍टर क्षेत्रामध्ये कारल्याच्या लागवडीसाठी 1.8 ग्रॅम बियाणे आवश्यक आहे, ज्याची लागवड रोपवाटिकेत बीजप्रक्रिया केल्यानंतरच करावी.

रोपवाटिकेमध्ये रोपे तयार केल्यानंतर शेत सेंद्रिय पद्धतीने तयार करून कडबा रोपांची ओळीत लागवड करावी. वेल व्यवस्थित पसरवण्यासाठी शेतकरी स्टेजिंग बनवतात, ज्यामुळे उत्पादन आणि उत्पादकता दोन्ही वाढते.

हजारीलाल तुमचा नादच खुळा! अर्धा एकर भोपळा लागवडीतून कमावले लाखो रुपये

ही खबरदारी घ्या

कारल्याची फळे आणि वेलींपेक्षा त्याच्या मुळांवर कीटक आणि रोगांचा प्रादुर्भाव जास्त असतो, त्यामुळे मळ्यासोबतच मुळांवरही लक्ष ठेवावे. कीटक-रोगांच्या प्रतिबंधासाठी फक्त सेंद्रिय कीटकनाशकांचा वापर करा. शेतकऱ्यांना हवे असल्यास ते जीवनमृत आणि नीमस्त्राचाही वापर करू शकतात.

संकरित कारल्याच्या भाजीपाल्यापासून बियाणे घेऊन पेरणी केल्याने पिकामध्ये अनेक समस्या निर्माण होतात, त्यामुळे त्यांचा वापर करू नये. वास्तविक, तिखटाचे संकरित बियाणे प्रयोगशाळेतच तयार केले जाते, ज्याची लागवड एकदाच केली जाते, त्यामुळे प्रमाणित दुकानातूनच चांगल्या दर्जाचे बियाणे खरेदी करा.

महत्वाच्या बातम्या:
सोयाबीन शेती धोक्यात! जाणून घ्या काय आहे प्रकरण...
कांद्याने शेतकऱ्यांना रडवले! 15 ते 18 रुपये उत्पादन खर्च मात्र कांद्याला कवडीमोल भाव