केंद्रीय कृषी आणि शेतकरी कल्याण मंत्री नरेंद्र सिंह तोमर यांनी शुक्रवारी नवी दिल्लीतील भारतीय कृषी संशोधन संस्था-ICAR च्या पदव्युत्तर शाळेतील २८४ विद्यार्थ्यांना पुरस्कार आणि पदव्या प्रदान केल्या.  पुरस्कार आणि पदवी मिळालेल्या या विद्यार्थ्यांमध्ये 8 परदेशी विद्यार्थ्यांचाही समावेश आहे.

यावेळी नरेंद्रसिंग तोमर यांनी फळे आणि भाज्यांच्या 6 जाती राष्ट्राला समर्पित केल्या, ज्यामध्ये आंब्याच्या दोन जाती, पुसा ललिमा, पुसा श्रेष्ठ, पुसा वैभव वांगी, पुसा विलायती प्रकार, पालक पुसा, काकडीचा समावेश आहे. पुसा गुलाबाची काकडी संकरित-18 आणि अल्पना या जातींचा (वाणाचा) समावेश आहे. सूक्ष्मजीवशास्त्र विभागाने विकसित केलेल्या 'पुसा संपूर्ण' या जैव खताचेही प्रकाशन करण्यात आले.

चांगले शेतकरी निर्माण करण्यावर भर देण्याचे आवाहन

यावेळी आपल्या भाषणात नरेंद्र सिंह तोमर यांनी सर्व कृषी संस्थांना चांगले शेतकरी तयार करण्यावर भर देण्याचे आवाहन केले. ते म्हणाले की, संस्था अतिशय हुशार शिक्षक आणि शास्त्रज्ञ तयार करत आहेत, हे कौतुकास्पद काम आहे. पण  यामुळे ज्ञान आणि तंत्रज्ञान केवळ संस्थांपुरते मर्यादित आहे. संस्थांनी शेतकऱ्यांना तयार केल्यास ते हे ज्ञान तळागाळापर्यंत पोहोचवू शकतील, असे ते म्हणाले. तसेच विद्यार्थ्यांना उद्योजकता विकासासाठी प्रेरित करत शेती हा व्यवसाय म्हणून स्वीकारण्याचे आवाहन केले.

हेही वाचा : कृषी संस्थांना मिळणार ‘किसान ड्रोन’

कृषी संशोधनाच्या क्षेत्रातील सरकारच्या प्राधान्यक्रमांवर प्रकाश टाकताना केंद्रीय मंत्री तोमर म्हणाले की, पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या सक्षम नेतृत्वाखाली भारताचा समावेश कृषी उत्पादनांच्या निर्यात करणाऱ्या टॉप 10 देशांमध्ये झाला आहे. कृषी मंत्री म्हणाले, "भारताला पहिल्या 5 देशांमध्ये स्थान मिळवून देण्याचे आमचे लक्ष्य आहे आणि मला खात्री आहे की आमच्या कृषी संस्थांच्या प्रयत्नांनी आणि संशोधनामुळे भारत लवकरच हे लक्ष्य साध्य करेल."

 

कृषी संस्थांना ड्रोन खरेदीवर 100% अनुदान

शेतकऱ्यांच्या फायद्यासाठी ड्रोन तंत्रज्ञानाचा वापर आणि विविध भागधारकांसाठी रोजगार निर्मिती या विषयावर बोलताना कृषीमंत्री म्हणाले की, हे तंत्रज्ञान संस्थांमध्ये शिकता यावे यासाठी शासन कृषी संस्थांना ड्रोन खरेदीसाठी 100 टक्के अनुदान देत आहे. ते म्हणाले की कृषी पदवीधर देखील ड्रोन खरेदीसाठी अनुदान मिळण्यास पात्र आहेत. नवीन पदवीधरांना ड्रोन तंत्रज्ञानाच्या क्षेत्रात ही एक मोठी संधी म्हणून पाहण्याचा सल्ला कृषीमंत्र्यांनी दिला.

कृषी क्षेत्रात सुधारित वाण आणि तंत्रज्ञान विकसित करून अन्न आणि पोषण सुरक्षा सुनिश्चित करण्यासाठी संस्थेने दिलेल्या महत्त्वपूर्ण योगदानाचे कृषीमंत्र्यांनी कौतुक केले. कृषीमंत्र्यांनी सर्व पुरस्कार विजेत्यांचे अभिनंदन करून स्वावलंबी शेती करून स्वावलंबी भारताच्या विकास गाथेत योगदान देण्याचे आवाहन केले.

उत्कृष्ट विद्यार्थ्यांना पुरस्कार प्रदान

यापूर्वी संस्थेचे संचालक डॉ.ए.के. सिंग यांनी संस्थेच्या महत्त्वपूर्ण कामगिरीचे सादरीकरण केले. त्यांनी माहिती दिली की या संस्थेने विकसित केलेल्या गव्हाच्या वाणांमुळे देशाच्या अन्नधान्यामध्ये दरवर्षी सुमारे 60 दशलक्ष टन गव्हाचा वाटा 80,000 कोटी रुपये आहे.

 

 

त्याचप्रमाणे, संस्थेने विकसित केलेल्या बासमती वाणांचा भारतातील बासमती लागवडीमध्ये मोठा वाटा आहे, बासमती तांदळाच्या निर्यातीद्वारे 32,804 कोटी रुपयांच्या एकूण परकीय चलनाच्या 90 टक्के (रु. 29524 कोटी) वाटा आहे.  देशातील सुमारे ४८ टक्के भूभागावर IARI जातींमधून मोहरीची लागवड केली जाते. पूसा मोहरी 25 मधून एकूण आर्थिक अधिशेष उत्पन्न झाल्याचा अंदाज 14323 कोटी रुपये (2018 च्या किमतीनुसार) गेल्या 9 वर्षांमध्ये आहे. यावेळी नाबार्ड-प्राध्यापक व्ही.एल.चोप्रा सुवर्णपदक आणि एमएससी आणि पीएचडीसाठी उत्कृष्ट विद्यार्थी पुरस्कार अनुक्रमे देबरती मंडळ आणि डॉ.सिद्धारुड मरगल यांना प्रदान करण्यात आला.