तीला जोडधंदा (Addition to agriculture) म्हणून शेतकरी शेती संबंधित अनेक व्यवसाय करत आहेत. त्यामुळे शेतकऱ्यांच्या उत्पादनात वाढ झाली आहे. भारतात मधमाशी (honey bee) पालनाच्या माध्यमातून मध शेतीची व्याप्ती वाढत आहे. आता बहुतांश शेतकरी बागायती पिकांसोबतच मधमाशी पालनावर भर देऊन कमी अतिरिक्त उत्पन्न मिळवत आहेत.

आकडेवारीनुसार, भारतात 80000 दशलक्षपेक्षा जास्त मध (Honey) उत्पादन होते. आता भारतीय मध हा केवळ बाजारपेठेतील मंडईंपुरता मर्यादित नाही, तर परदेशातही निर्यात केला जात आहे (Honey Export from India). अमेरिकेसारख्या अनेक देशांमध्ये भारतीय मधाची मागणी वाढत आहे, त्यामुळे मधमाशीपालकही प्रत्येक युक्ती वापरून मधाचे उत्पादन वाढवत आहेत.

राष्ट्रीय मध अभियान आणि राष्ट्रीय मधमाशी मंडळही या कामात सर्वतोपरी सहकार्य करत आहेत. तज्ज्ञांच्या मते, पिकांमधून अधिक प्रमाणात मध तयार करण्यासाठी मधमाशांच्या सुधारित प्रजाती निवडणे सर्वात महत्त्वाचे आहे.

शेतकऱ्यांनो कांदा बीजोत्पादन व्यवस्थापन, जाणून घ्या

मधमाशींच्या सामान्य प्रजाती देखील चांगल्या प्रमाणात मध गोळा करतात, परंतु 3 पट अधिक मध उत्पादनासाठी, इटालियन मधमाशी पालनाचे एक युनिट स्थापित करण्याची शिफारस केली जाते. बागायतशास्त्रज्ञांच्या मते, भारतातील मधमाश्यांच्या सामान्य प्रजाती देखील मध गोळा करण्यासाठी खूप मेहनत करतात, परंतु इटालियन मधमाश्या स्मार्ट कामात पुढे आहेत.

तुम्हाला सांगतो की, इटालियन मधमाश्या भारतीय मधमाशांपेक्षा अधिक अनुकूल आहेत, ज्या चारही दिशांनी मध गोळा करतात आणि वसाहतींमध्ये परत येतात. त्याचबरोबर अनेक वेळा भारतीय मधमाश्या पोळे सोडून गायब होतात आणि झाडांवर वेगळे पोळे बनवतात. एका संशोधनानुसार, भारतीय मधमाशांची लोकसंख्या विशेष आहे, परंतु इटालियन मधमाशांची लोकसंख्या अल्पावधीत 50,000 पर्यंत पोहोचते, ज्यामुळे परस्पर समन्वयानुसार 3 पट अधिक मध गोळा करून शेतकरी श्रीमंत होऊ शकतात.

आता फक्त २ हजार रुपयांत होणार शेतजमिनींची अदलाबदल, जाणून घ्या कसे..

एका अंदाजानुसार, इटालियन मधमाश्यांची योग्य काळजी आणि युनिटच्या उत्तम व्यवस्थापनाने 40 ते 50 किलो प्रति पेटी मध उत्पादन मिळवू शकतात. तुम्हाला सांगतो की ही मधमाशी फळे आणि भाज्यांच्या परागीकरणात खूप मदत करते, ज्यामुळे उत्पादनाची गुणवत्ता आणि प्रमाण दोन्ही वाढते. विशेषत: सफरचंद बागांसह, इटालियन मधमाशीपालन करून खूप चांगला नफा कमवू शकतात.

नाबार्ड आणि नॅशनल बी बोर्ड देखील भारतात मधमाशी पालनासाठी अनेक योजनांद्वारे शेतकऱ्यांना मदत करतात. मधमाशी पालनासाठी केंद्र सरकारकडून मधमाशीपालनावर 80 ते 85 टक्के अनुदानाची तरतूद आहे.

Onion Subsidy : कांदा उत्पादक शेतकऱ्यांना दिलासा, राज्य सरकारने घेतला मोठा निर्णय..
देशात दिवसभरात 10,112 कोरोना रुग्ण, 29 मृत्यू; गेल्या महिन्याच्या तुलनेत मोठी वाढ..
7.2 रिश्टर स्केल तीव्रतेच्या भूकंपाने न्यूझीलंड हादरला..