रब्बी हंगामात शेतकरी गहू आणि मोहरीची पेरणी वेगाने करतात. गहू आणि मोहरीच्या नवीन सुधारित वाणांची देखील निवड करत आहेत जेणेकरून त्यांना पिकापासून चांगले आणि अधिक उत्पादन मिळेल.

या भागात चंद्रशेखर आझाद कृषी आणि तंत्रज्ञान विद्यापीठ (Chandrasekhar Azad University of Agriculture and Technology) शास्त्रज्ञांनी गहू, मोहरी आणि जवसाच्या नवीन जाती विकसित केल्या आहेत. या वाणांची पेरणी करून शेतकरी पिकांचे चांगले उत्पादन घेऊ शकतात. गहू, मोहरी आणि जवस या नवीन वाण शेतकऱ्यांसाठी खूप उपयुक्त आहेत.

गहू, मोहरी आणि जवसाच्या नवीन वाण (New varieties of wheat, mustard and linseed)

गव्हाचे वाण -1711

मोहरी KMRL 15-6 (आझाद गौरव)

जवस चे वाण-1516 (आजाद प्रज्ञा)

गव्हाचे -1711 वाण (K-1711 variety of wheat)

ही जात विकसित करणारे शास्त्रज्ञ डॉ. सोंबीर सिंग यांनी सांगितले कि यह किस्म राज्य के ऊसर प्रभावित क्षेत्रों के लिए उपयुक्त है. त्यामुळे हेक्टरी सुमारे ३८ ते ४० क्विंटल उत्पादन होणार आहे. यासह, सुमारे 125 ते 129 दिवसात पिकण्यास तयार होईल. या जातीतील प्रथिनांचे प्रमाण 13 ते 14 टक्के असते, जे इतर जातींपेक्षा जास्त असते.

 

KMRL 15-6 (आझाद गौरव) मोहरीची वाण (KMRL 15-6 (Azad Gaurav) variety of mustard)

ही जात 120 ते 125 दिवसांत पक्वतेसाठी तयार होते, अशी माहिती या वाणाची निर्मित करणारे शास्त्रज्ञ डॉ. मेहक सिंग यांनी दिली. त्याची उत्पादन क्षमता 22 ते 25 क्विंटल प्रति हेक्टर आहे. त्यात तेलाचे प्रमाण 39 ते 40 टक्के असते. त्याचे दाणे जाड असतात, फक्त रोग व किडींचा प्रादुर्भाव कमी असल्याचे त्यांनी सांगितले. हा वाण धुक्यापासूनही वाचण्यास सक्षम आहे.

 

जवसचे वाण एलसीके-1516 (आझाद प्रज्ञा) वाण (LCK-1516 (Azad Pragya) variety of linseed)

हा वाण विकसित करणार्‍या शास्त्रज्ञ डॉ. नलिनी तिवारी यांनी सांगितले की, ही जात राज्यातील बागायती क्षेत्रासाठी अतिशय योग्य आहे. या वाणापासून हेक्टरी 20 ते 28 क्विंटल उत्पादन मिळू शकते. ते १२८ दिवसांत पिकण्यास तयार होते, ज्यामध्ये तेलाचे प्रमाण ३५ टक्के असते. ही जात रोग व कीड सहन करणारी आहे.