झारखंडच्या पलामू जिल्ह्यातील शेतकरी शुगर फ्री बटाट्याची लागवड करत आहेत. या जातीच्या बटाटाची लागवड केली असता उत्पादन जास्त प्रमाणात केली जाते. तसेच त्याची लागवड सामान्य बटाटा लागवडीप्रमाणे केली जाते. आता झारखंडमधील पलामू जिल्ह्यातील शेतकरी बटाट्याच्या शेतीतून अधिक कमाई करू शकणार आहेत. जिल्ह्यातील हुसेनाबाद गटातील शेतकरी आता साखरमुक्त बटाट्याची लागवड करत आहेत.
. या प्रकारच्या बटाट्यापासून चिप्स बनवल्या जातात. शेतकऱ्यांनी (झारखंडचे शेतकरी) कुफरी चिपसोना 3 या चिपसोना जातीची लागवड केली आहे. त्यामुळे बटाटा साखरमुक्त होतो.ब्लॉकमधील डुंगरवार आणि डुमरहाथा गावातील अर्धा डझनहून अधिक शेतकऱ्यांनी एकत्रितपणे चिपसोना जातीच्या साखरमुक्त बटाट्याची लागवड केली आहे.डुमरथाच्या बॅनरखाली सेंट्रल बटाटा रिसर्च इन्स्टिट्यूट, सिमला येथील कुफरी शाखेकडून लागवडीसाठी बियाण्यांची मागणी करण्यात आली होती. उत्तर प्रदेशातील लखनौ येथील कृषी संशोधन केंद्रातून पलामूच्या शेतकऱ्यांना प्रेरणा मिळाली.
हेही वाचा : इंटरनेटच्या मदतीने केली काकडीची लागवड, जबरदस्त नफा कमावत बनले निर्यातदार
बटाटा सोना फ्रायची लागवड डंगवार, डुमरहाठा, कजरत नावडीह, एकौनी गावात झाली आहे, तर चिप्सोनाची लागवड डंगवार आणि डुमरहाठा येथे झाली आहे. गढवा जिल्ह्यातील उचारी गावातही शुगर फ्री बटाट्याची लागवड केली जात आहे. गेल्या दोन वर्षांपासून डांगवार आणि डुमराठा येथे साखरमुक्त बटाट्याची लागवड केली जात आहे, मात्र 5 एकरांपेक्षा जास्त शेतात प्रथमच कुफरी चिपसोना जातीच्या चिप्सची लागवड करण्यात आली आहे.
कृषी विज्ञान केंद्राचे प्रमुख सह कृषी शास्त्रज्ञ डॉ. राजीव कुमार यांनी सांगितले की, सामान्य बटाट्यामध्ये कार्बोहायड्रेट जास्त प्रमाणात आढळतात. त्यामध्ये जीवनसत्त्वे, प्रथिने, फायबर, पोटॅशियम, लोह आदी घटक आढळून येतात, जे शरीरासाठी फायदेशीर असतात.
उत्पादन सामान्य बटाट्यापेक्षा तिप्पट
बीर कुंवर सिंग कृषक सेवा सहकारी संस्था लिमिटेड दुमराठच्या अध्यक्षा प्रिया रंजन सिंग यांनी सांगितले की, त्याची लागवड सामान्य बटाट्यासारखी आहे. मेहनतही तितकीच आहे, पण त्याचे उत्पादन सामान्य बटाट्याच्या तुलनेत जवळपास तिप्पट आहे. ते म्हणाले की, “शुगर फ्री आणि चिप्स बनवणाऱ्या बटाट्याच्या लागवडीचे सर्वात मोठे वैशिष्ट्य म्हणजे येथे रासायनिक खतविरहित शेती केली जात आहे. डेली पायोनियरच्या वृत्तानुसार, सेंद्रिय खत वापरून बटाट्याचे उत्पादन घेतले जात आहे. सेंद्रिय खताचा वापर करून साखरमुक्त बटाटा आणि चिपसोना प्रजातीच्या बटाटा पिकाचे उत्पादन सामान्य बटाटा लागवडीपेक्षा जास्त असल्याचे शेतकऱ्यांनी सांगितले. त्यात किडे आणि किडेही कमी असतात.
बटाट्यामध्ये दोन वेळा दिले जाते सेंद्रिय खत
शुगर फ्री बटाट्याच्या सोना फ्राय जातीच्या चार क्विंटल बिया आणि चिप्सोना जातीच्या बटाट्याच्या दोन क्विंटल बिया मागवण्यात आल्याचे प्रिया रंजन सिंग आणि अशोक मिस्त्री यांनी सांगितले. सोना फ्रायचे उत्पादन 19 क्विंटलपेक्षा जास्त आणि चिप्सोनाचे 11 क्विंटलपेक्षा जास्त असल्याचा अंदाज आहे. या प्रजातीच्या बटाट्याचे वजन 400-ते 500 ग्रॅम आहे. चिपसोना प्रजातीच्या बटाट्यामध्ये शेतकऱ्यांना दोन वेळा सेंद्रिय खत द्यावे लागते. त्यांच्याशिवाय डुमरहाथा आणि नदीकाठच्या शेतकरी अशोक मिस्त्री, राजकुमार मेहता, सुधीर मेहता, जितेंद्र मेहता, तहल मेहता, राम अवतार मेहता यांनी साखरमुक्त बटाट्याची लागवड केली आहे.
शुगर फ्री बटाट्याचा रुग्णांना होईल फायदा
हा बटाटा स्थानिक बाजारात विकण्याची गरज नसल्याचे शेतकऱ्यांनी सांगितले. आजूबाजूचे लोक शेतातून आणि घरातूनच खरेदी करतात. त्याच वेळी लोक छत्तीसगड, झारखंडमधील रांची आणि बिहारमधील देहरी यांसारख्या ठिकाणांहून खरेदी करतात. चिपसोना जातीच्या बटाट्याच्या खरेदीसाठी बिहारमधील देहरीचे व्यापारी त्यांच्या संपर्कात आहेत. या बटाट्याला चांगली किंमत तसेच उपलब्ध. पलामूचे विभागीय आयुक्त जटाशंकर चौधरी म्हणाले की, केंद्रीय बटाटा संशोधन संस्था, शिमला या संस्थेने बटाट्याच्या विविध जाती विकसित केल्या असून शेतकरी त्यांची लागवड करत आहेत. शेतकऱ्यांनी शुगर फ्री बटाट्याची लागवड मोठ्या प्रमाणावर करावी आणि तो बाजारात उपलब्ध झाल्यास साखर रुग्णांनाही फायदा होईल.
प्रक्रिया युनिट्स उभारता येतील
पलामूचे उपायुक्त शशी रंजन म्हणाले की, शुगर फ्री आणि चिप्स बनवण्यासाठी पलामूच्या शेतकऱ्यांकडून बटाट्याच्या विशेष जातींचे उत्पादन केले केले जात आहे. यंदा उत्पादनही चांगले आले आहे. बटाट्याचे पीक पूर्णपणे सेंद्रिय आहे. पलामू जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांनी पारंपारिक शेतीच्या पद्धती सोडून सुधारित बियाणांच्या नवीन वाणांकडे जाणे चांगले आहे.शास्त्रोक्त पद्धतीने शेती करा.या शेतकऱ्यांसाठी जिल्हा प्रशासन मंडई जोडणीसाठी प्रयत्नशील आहे, जेणेकरून मालाला बाजारात चांगला भाव मिळेल. पलामूमध्ये अधिक प्रमाणात उत्पादन झाल्यास या भागात प्रक्रिया युनिट्सची स्थापना देखील शक्य होईल.
Published on: 29 March 2022, 10:12 IST