शेतासाठी जमिनीची सुपीकता खूप महत्त्वाची आहे. माती चांगली नसेल तर पिकाची वाढ चांगली होत नाही. नापीक जमिनीत या पोषक तत्वांचा अभाव आहे. अशा परिस्थितीत शेतकरी पोषक तत्वांची भरपाई करण्यासाठी खताचा वापर करतो. पिके सुधारण्यासाठी देशात दरवर्षी लाखो टन खतांचा वापर केला जातो. केंद्र सरकार खरेदीवर अनुदानही देते. त्याचबरोबर अनेक प्रकारची खतेही बाजारात विकली जात आहेत. अशा परिस्थितीत कोणते खत खरे आणि कोणते खोटे हे ओळखणेही गरजेचे बनले आहे.

युरिया
युरिया हे देशात सर्वाधिक वापरले जाणारे खत आहे. त्याचे धान्य पांढरे चमकदार आणि जवळजवळ समान आकाराचे असावे. पाण्यात पूर्णपणे विरघळते. या द्रावणाला स्पर्श केल्यावर थंडावा जाणवतो. तव्यावर गरम केल्यावर ते वितळते. ज्योत वाढविण्यावर कोणतेही अवशेष उरले नाहीत.

पोटॅश
हे पांढर्‍या पट्ट्याने ओळखले जाते. त्याचे मिश्रण मीठ आणि लाल तिखट सारखे असते. पोटॅशचे दाणे गरम केल्यावर एकत्र चिकटत नाहीत, म्हणून ही त्याच्या मौलिकतेची ओळख आहे. पाण्यात विरघळल्यावर त्याचा लाल भाग पाण्यावर तरंगू लागतो.

झिंक सल्फेट
दाणे हलके पांढरे पिवळे आणि तपकिरी असतात. खूप छान आहे. झिंक सल्फेटमध्ये मॅग्नेशियम सल्फेट जोडले जाते. जरी ते ओळखणे थोडे कठीण आहे. तरीही डॅप. द्रावणात झिंक सल्फेटचे द्रावण टाकल्यावर एक गोठलेला दाट अवशेष तयार होतो. त्याच वेळी, डीएपी द्रावणात मॅग्नेशियम सल्फेट जोडल्यास असे होत नाही.

डीएपीमध्ये तंबाखूप्रमाणे चुना मिसळा आणि चोळा. त्याचा वास इतका तीव्र आहे की मेंदू सहन करू शकत नाही. दुसरीकडे, उच्च आचेवर गरम केल्यावर त्याचे दाणे फुगायला लागतात. याचे दाणे काहीसे कडक, तपकिरी काळे आणि बदाम रंगाचे असतात. नखाने खाजवल्यास ते सहज तुटत नाही.

सुपर फॉस्फेट
सुपर फॉस्फेट गरम केल्यावर त्याचे ग्रॅन्युल्स फुगायला लागतात, मग ते बनावट असते. फुलणे नाही तर त्याच्या वास्तवतेची ओळख आहे. याचे दाणे कडक, तपकिरी, काळे व बदाम रंगाचे असतात. नखांनीही तो तुटत नाही.

ऊस वाहतुकदारांची ऊस तोडणी मुकादमांकडून होणाऱ्या फसवणुकीवर मुख्यमंत्र्यांचा मोठा निर्णय, फसवणुकीवर बसणार आळा
जनावरांना चाऱ्यामधून होतेय विषबाधा, जाणून घ्या कशी घेयची काळजी...