बनारस जिथे मृत्यू देखील एक उत्सव आहे, तिथे होळी सामान्य होळीसारखी कशी असू शकते? येथे रंगांऐवजी चितेची राख उडते, गुलालऐवजी राख वापरली जाते आणि तांत्रिक मंत्रांचे आवाज आनंदात गुंजतात. याला "मसान की होळी" म्हणतात, जी मणिकर्णिका घाटातील स्मशानभूमीवर खेळली जाते. ही केवळ एक परंपरा नाही तर शिवाच्या दिव्य खेळाचा एक भाग आहे, जिथे मृत्यूचे भय नाहीसे होते आणि आत्मा मोक्षाकडे जातो. या क्रमाने, या रहस्यमय आणि अनोख्या होळीचे ८ मनोरंजक पैलू जाणून घेऊया.

काशीच्या महाशमशन अर्थातच मणिकर्णिका घाट येथे ही होळी खेळली जाते, जिथे रात्रंदिवस चिता जळत राहतात. मृत्यूशी संबंधित भीती दूर करण्याचे प्रतीक मानले जाते.  या ठिकाणी चितेंच्या राखेपासून ही होळी साजरी केली जाते.

असे मानले जाते की काशीमध्ये महादेव स्वतः तपस्वी आणि अघोरींसोबत होळी खेळतात. येथे महाकालला रंगांपेक्षा चितेच्या राखेची होळी आवडते. सामान्य लोक त्यात सहभागी होऊ शकत नाहीत कारण ते फक्त तांत्रिक परंपरा पाळणाऱ्या साधूंसाठी आहे. तांत्रिक दीक्षा न घेता त्यात सहभागी होणे हे विधीच्या नियमांविरुद्ध मानले जाते.

लोककथेनुसार, या होळीमध्ये अदृश्य शक्ती, भूत आणि शिवाचे अनुयायी देखील सहभागी असतात. येथील लोक निर्भयपणे ही अनोखी होळी आनंदाने आणि भक्तीने साजरी करतात.

या होळीत रंगांऐवजी, चितेची राख वापरली जाते. हे जीवन आणि मृत्यूच्या चक्राचा स्वीकार करण्याचे प्रतीक मानले जाते, जेणेकरून एखादी व्यक्ती मृत्यूच्या भीतीचा त्याग करून मोकळ्या मनाने जीवन जगू शकेल.

या होळीमध्ये, विशेषतः तांत्रिक, अघोरी आणि नागा साधू भाग घेतात, जे मृत्यूला मोक्षाचे द्वार मानतात. ते शिवाच्या भक्तीत मग्न होतात आणि चितेच्या राखेने स्वतःला रंगवतात.

महाशिवरात्रीनंतर मसान होळी साजरी केली जाते, जेव्हा बरात नंतर शिव आपल्या अनुयायांसह या महान स्मशानभूमीत उत्सव साजरा करतात. शिवभक्तांसाठी हा कार्यक्रम खूप खास आहे.

या होळी दरम्यान, घाटावर मंत्रांचा जप, डमरू आणि शंखाचा आवाज सतत घुमत राहतो, ज्यामुळे वातावरण अलौकिक आणि अत्यंत रहस्यमय बनते. हे शिवाच्या तांत्रिक आणि अघोर परंपरेचे जिवंत उदाहरण मानले जाते.

मसान होळी हा केवळ एक सण नाही तर एक आध्यात्मिक प्रवास आहे जो माणसाला मृत्यूच्या भीतीशिवाय मोकळेपणाने जीवन जगण्याचा संदेश देतो. ही होळी खेळल्याने भक्तांना शिवाच्या जवळचा अनुभव येतो. ही होळी रंगांचे प्रतीक नाही तर मोक्षाचे आणि महादेवाच्या दिव्य खेळाचे प्रतीक आहे, जिथे मृत्यू उत्सव बनतो आणि भीती भक्तीत बदलते.