नेपियर गवतापासून कोळसा आणि सीएनजी गॅसची निर्मिती केली जाणार आहे. त्यासाठी झालरापाटण येथील ग्रोथ सेंटर येथे कोळसा प्रकल्प तर बकाणी येथे सीएनजी प्रकल्प उभारण्यात येणार आहे. या दोन्ही ठिकाणी काम सुरू झाले आहे. कोळसा प्रकल्प दररोज 30 टन कोळसा तयार करेल, तर बकाणी येथे दररोज 10 टन सीएनजी तयार केला जाईल.
शेतकऱ्यांच्या शेतात तयार होणाऱ्या दोन्ही रोपांसाठी नेपियर गवत आवश्यक असेल. त्यासाठी जिल्ह्यातील शेतकऱ्यांकडून अर्ज मागविण्यात येत आहेत. प्रति रोप 100 हेक्टर क्षेत्रात नेपियर गवताचे उत्पादन आवश्यक आहे. मुंबईतील मीरा क्लीन फ्युल्स लिमिटेड हे दोन्ही प्रकल्प उभारत आहे. कंपनीने जिल्ह्यात 20 कोळसा प्रकल्प आणि 5 बायो सीएनजी संयंत्रे उभारण्याचे उद्दिष्ट ठेवले आहे.
त्याअंतर्गत पहिल्या टप्प्यात दोन प्लांट उभारले जात आहेत. सध्या झालरापाटण आणि खानापूर, बकाणी परिसरातील 10,000 शेतकऱ्यांनी नेपियर गवत लागवडीसाठी बांधले आहे. एक सीएनजी प्लांट 10 टन सीएनजी आणि 15 टन सेंद्रिय खत तयार करेल. एक टन नेपियर गवतासाठी शेतकऱ्यांना एक हजार रुपये मिळणार आहेत.
राज्याला जागतिक दर्जाचे 'ड्रोन हब' बनवणार, देवेंद्र फडणवीस यांची संकल्पना...
नेपियर गवताची लागवड करण्यासाठी कंपनीकडून बियाणे दिले जाणार आहे. यामुळे दर्जेदार नेपियर गवताचे उत्पादन शक्य होईल. नेपियर गवत उत्पादक शेतकऱ्यांना प्रति टन 1000 रुपये मिळणार आहेत. गवत कापण्याचे काम कंपनीकडूनच मशिनद्वारे केले जाणार आहे. प्लांटमध्ये सीएनजीशिवाय सेंद्रिय खत, शीतपेये, सोडा आणि आग विझवण्यासाठी उपयुक्त कार्बन डायऑक्साइड वायू तयार करण्यात येणार आहे.
वाहनांशिवाय उद्योग, वीजनिर्मिती आणि घरगुती वापरातही गॅसचा वापर करता येतो. गवतापासून बनवलेल्या सीएनजीची किंमत सध्याच्या सीएनजीपेक्षा कमी असेल. प्रत्येक प्लांटमध्ये 50 बेरोजगारांना रोजगार मिळणार आहे. MCL कंपनीचे वरिष्ठ BDA कृष्णा मुरारी म्हणाले की, प्लांटची सुरुवातीची उत्पादन क्षमता प्रतिदिन 30 टन असेल.
या प्लांटला शेतकऱ्यांच्या शेतातून दररोज 100 टन नेपियर गवत कच्चा माल मिळेल. त्याच्या उत्पादनासाठी, शेतकऱ्यांना कंपनीकडून सुपर नेपियर या प्रगत जातीचे बियाणे दिले जाईल. प्रति बिघा शेतकऱ्यांना एका वर्षात सुमारे 80 हजार ते एक लाख रुपयांचा लाभ मिळणार आहे. नेपियर गवत हे असे चारा पीक आहे जे एकदा शेतात लावले की शेतकरी 5 वर्षे सतत पीक घेऊ शकतात.
एकदा कापणी केल्यावर तीन महिन्यांत त्याची उंची १२ ते १५ फूट होते आणि एका कापणीत प्रति बिघा सुमारे २० टन चारा मिळतो. वर्षातून 4 वेळा कापणी केली जाते. हे पशुखाद्य देखील उत्तम आहे. नेपियर गवत वाढल्यानंतर, पाच वर्षांपर्यंत शेताला वारंवार नांगरणी किंवा तण काढण्याची गरज नाही. रासायनिक खते आणि कीटकनाशके देखील आवश्यक नाहीत.
अंजीराची शेती कशी करावी, किती उत्पन्न मिळेल, जाणून घ्या...
आंतरराष्ट्रीय योग दिनाची यंदाची थीम, महत्त्व आणि इतिहास, जाणून घ्या..
८०-१०० रुपये लिटर दराने शेतकऱ्यांकडून दूध खरेदी करणार! 'या' सरकारचा मोठा निर्णय...
Published on: 21 June 2023, 01:37 IST