देशात सध्या अनेक स्टार्ट-अप सुरू झाले आहेत. वेगवेगळ्या क्षेत्रात हे स्टार्ट-अप काम कार्यरत आहेत. बहुतेक स्टार्ट-अप हे शहरी भागात राहत असतात परंतु आज आपण अशा स्टार्ट-अपविषयी जाणून घेणार आहोत ते ग्रामीण भागातील आणि शहरी भागातील महिलांसाठी उपयुक्त आहे. हे स्टार्ट-अप आहे ग्रीन चुलीचा.

या स्टार्टअपने ग्रामीण जीवनशैली सुधारण्यासाठी काम केले आहे आणि पर्यावरणाला स्वच्छता आणि सुरक्षा देखील दिली. या स्टार्टअपचे नाव आहे ग्रीनवे ग्रामीण इन्फ्रा. हे स्टार्टअप केवळ भारतातच नव्हे तर जगातील अनेक देशांमध्ये ग्रीन स्टोव्हची सुविधा प्रदान करत आहे. त्यावर अन्न तयार केल्याने आरोग्याच्या आरोग्याची हमीही देत आहे.

हा स्टार्टअप नेहा आणि अंकित नावाच्या दोन मित्रांनी सुरू केला होता. या दोघांनी दिल्लीतील दिल्ली अभियांत्रिकी महाविद्यालयातून शिक्षण घेतले आहे. अभ्यासानंतर, दोन्ही मित्रांनी एमबीएची पदवी घेतली आणि लोकांचा फायदा होईल असा व्यवसाय करण्याचा निर्णय त्यांनी घेतला. यासाठी दोन्ही मित्रांनी देशाचे दौरे सुरू केले. प्रत्येकाला फायदा होईल असे काहीतरी करणे हा त्यांचा हेतू होता. देशाच्या दौऱ्यादरम्यान, दोन्ही मित्रांनी ग्रामीण महिलांना लाकडी चुलीवर स्वयंपाक करताना पाहिले.

या स्टार्टअपने केली आश्चर्यकारक कामगिरी

मातीच्या चुलीसाठी लाकडं लागत असतात. या चुलीवर स्वंयपाक करताना महिलांना धुराचा मोठा त्रास होत असतो. धुरामुळे स्वंयपाक करताना महिलांच्या डोळ्यातून पाणी येत असते, शिवाय त्यांच्या आरोग्याला धोका देखील असतो. हा दुवा धरून, दोन्ही मित्र पुढे गेले आणि या स्टोव्हची काही व्यवस्था करायला लागले. परिणामी, दोघांनीही अशा स्टोव्हचा शोध लावला ज्यामध्ये लाकूड जळते, परंतु धूर नाही. या स्टोव्हला स्मोकलेस क्लीनस्टोव किंवा ग्रीन चुल्हा असे नाव देण्यात आले. हे कमी लाकूड घेते, तसेच धूर नगण्य आहे. नेहा आणि अंकितने इतर दोन मित्रांसोबत स्मार्ट स्टोव्ह आणि जंबो स्टोव्ह नावाचे आणखी दोन स्टोव्ह बनवले.

 

ग्रीनवे बर्नर स्टोव्हमध्ये एकच बर्नर आहेया चुऱ्यात लाकूड, बांबू, शेण आणि अगदी पेंढा लावून आग लावली जातेहा चुल्हा 65% पर्यंत कमी इंधन वापरतो आणि इतर चुलीपेक्षा 70 टक्के जास्त ऊर्जा देतो. हे स्टोव्ह स्टील आणि अॅल्युमिनियमपासून बनवलेले आहे जे पाहण्यासही सुंदर आहेदुसरा चुल्हा म्हणजे ग्रीनवे जंबो स्टोव्ह जो ग्रीनवे बर्नर स्टोव्हपेक्षा मोठा आहे त्यात बसवलेले एअर रेग्युलेटर हे त्याचे वैशिष्ट्य आहे. रेग्युलेटरच्या मदतीने तुम्ही ज्योत नियंत्रित करू शकता.

जनसंपर्कातून पोहचले लाखो लोकांपर्यंत

नेहा आणि अंकित यांनी गावांमध्ये फिरून लोकांना या दोन चुलींविषयी जागरूक केले आणि त्यांना वापरासाठी तयार केले. सुरुवातीला हे काम सोपे नव्हते पण नंतर स्टोव्हचा व्यवसाय सुरू झाला. एका आकडेवारीनुसार, ग्रीनवे ग्रीनवे इन्फ्राने बनवलेले सुमारे दहा लाख चुली आज वापरात आहेत. हा व्यवसाय हळूहळू वाढत आहे. सर्वात मोठी गोष्ट म्हणजे या स्टार्टअपने कोणत्याही किरकोळ विक्रेत्यांच्या मदतीने स्टोव्हचा व्यवसाय केला नाही, तर सामाजिक संस्था, महिला सहकारी संस्था आणि सूक्ष्म वित्त कंपन्यांच्या मदतीने लोकांपर्यंत पोहोचत आहेत. या स्टोव्हची खासियत लोकांपर्यंत पोहोचवण्यासाठी सोशल मीडियाची मदत घेतली.

 

नेहा आणि अंकितच्या मते, सुरुवातीला लोकांना या स्टोव्हसाठी तयार करणे कठीण होते. स्टोव्हमुळेही कोणतेही प्रदूषण होते हे स्वीकारण्यास महिला तयार नव्हत्या. किंवा आरोग्यावर कोणताही विपरीत परिणाम होतो. पण जेव्हा संपूर्ण गोष्ट समजावून सांगितली, तेव्हा महिलांनी सहमती दर्शवली आणि स्टोव्हचा वापर सुरू झाला. आज ही स्टार्टअप भारतासोबत अनेक दक्षिण आफ्रिकन देशांमध्ये ग्रीन स्टोव्ह पोहोचवण्यासाठी काम करत आहे. हे स्टार्टअप लाकडाच्या धुरामुळे त्रासलेल्या स्त्रियांचे अश्रू पुसत आहे.