देशातील वाढत्या महागाईमुळे केंद्र सरकारही हैराण झाले आहे. गेल्या काही दिवसांपासून टोमॅटोसह अनेक भाज्यांचे भाव गगनाला भिडले आहेत. त्यानंतर डाळींचे भावही झपाट्याने वाढत आहेत. मात्र अरहर डाळीची किंमत नियंत्रणात आणण्यासाठी सरकारने बफर स्टॉकमधून विक्री करण्याचा निर्णय घेतला आहे.

यासोबतच चालू आर्थिक वर्षात 12 लाख टन कडधान्य आयात करण्याचा निर्णयही घेण्यात आला असून, ही गतवर्षीच्या तुलनेत 35 टक्के अधिक आहे. ग्राहक व्यवहार सचिव रोहित कुमार यांनी शुक्रवारी सांगितले की, "तूर डाळीच्या किमतीमुळे आम्हाला त्रास होत आहे. गेल्या वर्षीच्या तुलनेत तूर डाळीच्या अखिल भारतीय सरासरी किरकोळ किमतीत 25 टक्क्यांनी वाढ होऊन ती 128.66 रुपये प्रति किलो झाली आहे. मात्र आयातीनंतर सुरु झाले ते कमी होण्यास सुरवात होईल."

अरहर डाळीच्या किमती झपाट्याने वाढण्याचे सर्वात मोठे कारण म्हणजे कमी देशांतर्गत उत्पादन हे माहीत आहे. 2022-23 (जुलै-जून) पीक वर्षात अरहरचे उत्पादन गेल्या वर्षीच्या 39 लाख टनांच्या तुलनेत 30 लाख टनांवर आले आहे. अशा प्रकारे, डाळींच्या भाववाढीवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी सरकारने काय निर्णय घेतला आहे ते जाणून घेऊया-

सरकार १२ लाख टन डाळी आयात करणार

रोहित कुमार म्हणाले, "भारत सुमारे ४४-४५ लाख टन अरहर डाळ वापरतो. दरवर्षी आम्हाला आयात करावी लागते. या वर्षी साहजिकच अधिक आयात करावी लागणार आहे. चालू आर्थिक वर्षात आम्ही १२ लाख टन अरहर डाळ शोधत आहोत." आतापर्यंत देशात ६ लाख टन कबुतराची आयात झाली आहे. ते म्हणाले की, पूर्व आफ्रिकन देशांतील पीक ऑगस्टमध्ये येण्यास सुरुवात होईल, त्यामुळे देशांतर्गत किमती खाली येतील.

महागाई कमी करण्यासाठी सरकारचे मोठे पाऊल

सचिव म्हणाले की, अरहरच्या किमती नियंत्रित करण्यासाठी सरकारने अनेक उपाययोजना केल्या आहेत. 2 जून रोजी व्यापारी, मिलर्स आणि आयातदारांवर लादण्यात आलेल्या स्टॉक मर्यादेमुळे अरहर डाळीच्या किमती कमी होण्यास मदत झाली आहे. "साठा मर्यादा लागू केल्याच्या दिवसापासून किमती सतत घसरत आहेत," ते म्हणाले.

सरकार 50,000 टन डाळ खुल्या बाजारात विकणार

सिंग म्हणाले, “सरकारने बाजारात बफर स्टॉकमधून 50,000 टन डाळी विकण्याचा निर्णय घेतला आहे. यामुळे किमतींवर नियंत्रण ठेवण्यास मदत होईल.” सचिव म्हणाले की, अरहर व्यतिरिक्त, उडीदाच्या अखिल भारतीय सरासरी किरकोळ किमतीत मागील वर्षीच्या तुलनेत २८ जून रोजी सुमारे ७.२२ टक्क्यांनी वाढ होऊन १११.७७ रुपये प्रति किलो झाली आहे. सुधारणा. म्यानमारमधून पुरवठ्यात सुधारणा करून सुरुवात होईल.

लवकरच नवीन पीक बाजारात येईल

ते म्हणाले, "म्यानमार उडीद साठवून ठेवत होता आणि आता तिथे पावसामुळे ते जास्त काळ साठवता येत नाही. त्यांना ती भारताला विकावी लागेल, कारण इतर कोणताही देश ही डाळ खात नाही. आमचे पीकही जाईल आणि भाव खाली येतील." ते म्हणाले की, मूगाचे भावही 28 जून रोजी वार्षिक आधारावर 7.07 टक्क्यांनी वाढून 109.23 रुपये प्रति किलो झाले आहेत. मात्र, मध्य प्रदेशात बंपर उत्पादनाची अपेक्षा असल्याने भावात घसरण होईल.

11 लाख टन मसूर आयात

सचिवांनी सांगितले की, मसूर डाळीच्या किमती 28 जून रोजी 5 टक्क्यांनी कमी होऊन 91.78 रुपये प्रति किलोवर आल्या आहेत. त्याच वेळी, भारत कॅनडा आणि ऑस्ट्रेलियामधून मसूर आयात करतो, जेथे पीक गेल्या वर्षीपेक्षा जास्त अपेक्षित आहे. त्यामुळे मसूरचा पुरवठा योग्य असून देशांतर्गत भाव आणखी खाली येतील, असे त्यांनी सांगितले. देशाने 2022-23 मध्ये 11 लाख टन मसूर डाळ आयात केली आहे.

हरभऱ्याच्या बाबतीत सचिव म्हणाले की एकूण डाळींपैकी सुमारे 46 टक्के हरभरा भारतात वापरला जातो, तर 10 टक्के अरहर, उडीद, मसूर डाळ आणि इतर डाळींचा वापर केला जातो. हरभऱ्याचे दर वर्षभर स्थिर राहिले.

पपईची लागवड करून शेतकरी चांगले उत्पन्न मिळवू शकतात, त्याच्या लागवडीबद्दल सर्व काही जाणून घ्या