शेळीपालन हे शेतकरी आणि पशुपालकांचे उत्पन्न वाढवण्याचे मुख्य स्त्रोत मानले जाते. कारण शेळीपालन व्यवसाय हा कमी खर्चात आणि सामान्य देखभालीत केला जाणार व्यवसाय आहे. यामुळे 15 नोव्हेंबरपासून मध्य प्रदेश राज्य सहकारी दुग्ध महासंघ आदिवासी भागात शेळीचे दूध संकलन सुरू करणार आहे. यामुळे आदिवासी लोकांच्या उत्पन्नात वाढ होईल.

व्यवस्थापकीय संचालक शमीमुद्दीन यांनी अशी माहिती दिली आहे की फेडरेशन संचालित दूध संघांद्वारे शहरी अर्थव्यवस्थेतून ग्रामीण अर्थव्यवस्थेत दररोज सुमारे 3.5 कोटी रुपयांचे हस्तांतरण केले जात आहे. त्याचबरोबर सात हजारांहून अधिक दूध सहकारी संस्थांच्या अडीच लाख सभासदांच्या माध्यमातून दूध संघांकडून दररोज १० लाख लिटर दूध संकलन केले जात आहे.

हेही वाचा : मेंढीपालन व्यवसायात जास्त नफा मिळवण्यासाठी महत्त्वाच्या टिप्स

ते पुढे म्हणाले की, पशुसंवर्धन आणि मत्स्यपालन या दोन्ही क्षेत्रांतून उत्पन्नात वाढ झाली आहे. कोरोना आणि लॉकडाऊनच्या काळातही अनेकांच्या नोकऱ्यांवर परिणाम झाला. मात्र सर्व 6 दूध संघांनी दूध उत्पादक शेतकऱ्यांकडून 2 कोटी 54 लाख लिटर दूध अतिरिक्त खरेदी केले. त्यासाठी दूध उत्पादकांना 94 कोटी रुपयांची वाढीव देणी देण्यात आली.

नवीन उत्पादनांचा विकास

दूध संघांकडून नवीन उत्पादने तयार केली जात आहेत. इंदूरमध्ये आइस्क्रीम प्लांट्सची स्थापना करण्यात आली आणि जबलपूरमध्ये चीज प्लांट्सची स्थापना करण्यात आली, तर सागर आणि खंडवामध्ये नवीन दूध प्रक्रिया युनिट्सची स्थापना करण्यात आली. दूध पावडर उत्पादनात स्वयंपूर्णतेच्या दृष्टीने इंदूरमध्ये ३० मेट्रिक टन क्षमतेचा प्रकल्प उभारला जात आहे. इतकंच नाही तर दूध, तूप, दही, पेढे, मठ्ठा, श्रीखंड, पनीर, चेन्ना रबरी, गुलाब जामुन, रसगुल्ला, आईस्क्रीम, शुगर फ्री पेडा, मिल्क केक, गोड दही, फ्लेवर्ड मिल्क इ. पदार्थही लोकांच्या पसंतीस उतरवली जात आहेत.

 

दुधात भेसळ करता येणार नाही

यासोबतच मध्य प्रदेशात दुधात भेसळ करणं शक्य होणार नाही, कारण दूध संकलन करणाऱ्या टँकरना डिजिटल लॉक आणि वाहन ट्रॅकिंग सिस्टीम आहे. दूध संघांकडे वेब आधारित ईआरपी सॉफ्टवेअर आहे जेणेकरुन दूध संकलनापासून ते दूध वितरणापर्यंतची संपूर्ण प्रक्रिया एकात्मिक संगणक सॉफ्टवेअरद्वारे चालविली जाऊ शकते.

 

दूध उत्पादकांना सुविधा

माहितीसाठी, आम्ही तुम्हाला सांगतो की, दूध उत्पादकांना दूध सहकारी संस्थांकडून विक्रीशिवाय अनेक सुविधा दिल्या जात आहेत. यामध्ये पशुखाद्य, चारा बियाणे, गोवंश सुधारणा, पशु व्यवस्थापन प्रशिक्षण, किसान क्रेडिट कार्ड, जनावरांचे तापमान कमी करणे, बक्षीस योजना आणि मुलांसाठी विमा योजना वाजवी किमतीत समाविष्ट आहे. या सर्व सुविधांचा सहजतेने लाभ दिला जात आहे.