सध्या देशात प्रचंड थंडी आहे. यावेळी थंडीने दाट धुकेही आणले आहे. धुक्याचा प्रभाव विशेषतः उत्तर भारताच्या भागात दिसून येतो. धुक्यामुळे नागरिकांना अनेक समस्यांना सामोरे जावे लागत आहे. धुके लोकांच्या समस्यांचे कारण बनले आहे. रस्त्यांवर धुक्यामुळे दृश्यमानता शून्य झाली असून अपघाताचा धोकाही वाढला आहे. एवढेच नाही तर धुक्याचा परिणाम पिकांवरही दिसून येत आहे. दाट धुक्यामुळे पिकांचे नुकसान होत आहे. मात्र, ते पिकांसाठीही वरदान ठरू शकते, असे तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे. आता धुक्यामुळे पिकांचे नुकसान होत असताना हे वरदान कसे ठरेल असा प्रश्न तुम्हाला पडला असेल.

पिकांना धुक्याचा काय फायदा
वास्तविक धुकं सर्व पिकांना हानी पोहोचवत नाही. काही पिकांसाठी हा रामबाण उपायही मानला जातो. कारण, धुक्यामुळे या पिकांचे उत्पादन तर वाढतेच पण दर्जाही सुधारतो. आम्‍ही तुम्‍हाला सांगतो की धुकं हे रब्बी पिकांपैकी एक गहू आणि काही कडधान्यांसह तेलबिया पिकांसाठी खूप फायदेशीर आहे. धुक्यामुळे तापमानात घट होते आणि तापमान जितके कमी होईल तितके गव्हाचे उत्पादन चांगले होईल. यामुळेच उत्तर भारतातील शेतकरी रब्बी हंगामात धुके अत्यंत शुभ मानतात.

धुके पाणी टंचाई भरून काढते
एवढेच नाही तर धुक्यामुळे पाण्याची कमतरताही पूर्ण होते. धुक्यामुळे गव्हाच्या पिकाला पाण्याची गरज कमी होते, ज्यामुळे शेतकऱ्यांचा सिंचन खर्चही कमी होतो. यावेळी गव्हाच्या पिकाला पाण्याची गरज असते. मात्र, उत्तर भारतातील बहुतांश भागात अद्याप हंगामानुसार पुरेसा पाऊस झालेला नाही. मात्र धुक्याने शेतकऱ्यांची चिंतेतून सुटका केली आहे. यामुळे शेतकऱ्यांचे चेहरे उजळत आहेत.

जिथे फायदे आहेत, तिथे तोटेही आहेत
एकीकडे धुके शेतकऱ्यांसाठी फायदेशीर असले तरी त्याचे अनेक तोटेही आहेत. धुक्यामुळे अनेक शेतकऱ्यांवर उपासमारीची वेळ येऊ शकते. कारण, धुके गव्हासाठी फायदेशीर असले तरी भाजीपाला आणि फुलशेतीसाठी ते अत्यंत हानिकारक मानले जाते. अशा परिस्थितीत भाजीपाला आणि फुलांची लागवड करणाऱ्या शेतकऱ्यांनी थोडी काळजी घेण्याची गरज आहे. हिवाळ्यात फुलांची पिके कमी होतात, त्याचा थेट परिणाम फुलशेतीवर होतो.