भारतीय कृषी संशोधन परिषदेने (Indian Council of Agricultural Research (ICAR)) मक्याचे आठ नवे संकरित वाण ओळखले आहेत. या आठ प्रकारच्या वाणाची कोणत्याही हंगामात लागवड करता येणार असल्याने शेतकऱ्यांना मोठा फायदा होणार आहे. अखिल भारतीय समन्वय संशोधन प्रकल्प (एआयसीआरपी) च्या परिषदेत देशभरातील १५० जणांनी सहभाग नोंदवला. परिषदेत दिल्या गेल्या डिजिटल प्रशिक्षणातून कृषी शास्त्रज्ञांशी चर्चा केली. त्यानंतर हे मक्याचे वाण ओळखण्यात आले.
कोविड-१९ च्या काळात वैज्ञानिकांनी मक्याचे संशोधन केले. वैज्ञानिकांच्या कामांचे कौतुक ICAR Director General आयसीएआरचे महासंचालक डॉ. त्रिलोचन महापात्रा यांनी केले. या कार्यशाळेत संबोधित करताना त्यांनी वैज्ञानिकांच्या प्रयत्नाचे कौतुक केले. देशातील भविष्याचे पीक म्हणून मका व्हावा यासाठी AICRP ला मोठी भूमिका निभवावी लागणार असल्याचेही ते म्हणाले. या कार्यशाळेत, मक्याच्या आठ नवीन संकरित देशाच्या वेगवेगळ्या हंगामात आणि कृषी-पर्यावरणामध्ये याची लागवड केली जाऊ शकते अशी मान्यता दिली आहे. यासह मका उत्पादकांसाठी आणि उद्योग, भागधारकांसाठी मक्का नावाचे मोबाईल एप्प (Mobile App) लॉन्च करण्यात आले. हे एप्प व्दिभाषिक असल्याने सर्व स्तरातील लोकांना याचा फायदा होईल. या अॅपमध्ये (हिंदी आणि इंग्रजी भाषेत माहिती मिळणार आहे. यात आपल्याला पिकांची विविध निवड, पीक लागवडीची पद्धत, कीटक-खते / कीटकनाशकांची गणना, यांत्रिकीकरण, बातम्या किंवा शेतकर्यांना चालू घडामोडी व सल्ला याविषयी व्हिडिओतून माहिती मिळणार आहे. ही या एप्पची वैशिष्ट्ये आहेत.
याव्यतिरिक्त, देशातील विविध भागात मका उत्पादक पद्धती वाढविण्यासाठी १,५०० हेक्टर क्षेत्रावर डेमो आयोजित करण्यात आले होते. याशिवाय, कार्यशाळेत तांदूळानंतर शून्य-टिल्ट्ड मका; सेन्सर-आधारित नायट्रोजन व्यवस्थापन; शेतीचा नफा वाढविण्यासाठी, इनपुट वापराची कार्यक्षमता वाढविण्यासाठी आणि मका उत्पादनातील कडक पेय कमी करण्यासाठी, तण नियंत्रणासाठी उद्भवलेल्या औषधी वनस्पती याची माहितीही देण्यात आली. गेल्या वर्षी मक्याच्या पिकाला धोका निर्माण झालेल्या फॉल आर्मीकर्म (एफएडब्ल्यू) Armyworm (FAW) च्या उद्रेकांबद्दलही या कार्यशाळेत चर्चा झाली. कीड रोगावर नियंत्रण ठेवण्यासाठी भारतात सुमारे १०२ प्रशिक्षण कार्यक्रम आयोजित केले गेले, ज्यायोगे एफएडब्ल्यूच्या व्यवस्थापनासाठी १०० हून अधिक भागधारकांना फायदा झाल्याची माहिती ICAR ने या कार्यशाळेत दिली.
Published on: 28 April 2020, 11:59 IST