पश्चिम महाराष्ट्रातील प्रवीण शिंदे आणि विष्णू धस या शेतकऱ्यांच्या मुलांनी मातीचे आरोग्य राखून शेती उत्पादनाला चालना देण्याच्या उद्देशाने एक विनामूल्य ज्ञान-आधारित app विकसित केला आहे. कृषी साठी लागणारे अवजारे आणि आणि इंधनाच्या वाढत्या किंमतीमुळे शेतकरी हैराण झाले आहेत.

पीक उत्पादनाला चालना देण्यासाठी - जमिनीच्या मशागतीपासून  ते काढणीच्या टप्प्यांपर्यंत - योग्य ज्ञान आणि तंत्रज्ञानाने लहान शेतकऱ्यांना सक्षम बनविण्यासाठी युवा उद्योजक प्रवीण शिंदे आणि विष्णू धस  यांनी ‘खेतीगुरु’ प्लॅटफॉर्मचे हे app बनवले आहे.

हे app पीक पोषणावर लक्ष केंद्रित करते आणि शेतकऱ्याला उच्च उत्पन्न मिळविण्यात मदत करण्यासाठी कीटक आणि रोगांपासून पिकांचे नुकसान थांबवून 'उपचारात्मक' संसाधनाऐवजी 'प्रतिबंधक' उपाययोजना करण्याबाबत मार्गदर्शन करते.

“खेतीगुरुकडे सल्लागार सेवा अखंडपणे पुरवण्यासाठी ५० कृषीशास्त्रज्ञांची तज्ञ टीम आहे. ते गरजू शेतकर्‍यांना जमीन तयार करण्यापासून ते पीक काढणीच्या विविध टप्प्यांपर्यंत मदत करतील, मग ते पेरणी, फुले, फळधारणा, कापणी पर्यंत मदत करतात.

खेतीगुरु पिकाच्या पोषणावर आणि जमिनीच्या आरोग्यावर लक्ष केंद्रित करत असल्याने, मातीचे आरोग्य वाढवण्याच्या उद्देशाने रासायनिक-आधारित कीटकनाशकांचा वापर कमी करण्याबाबत ते काम करत आहेत. २०१६ मध्ये, दोघांनी ‘खेतीगाडी’ लाँच केली होती, ज्याने पहिल्यांदाच, भारतात कृषी यांत्रिकीकरणासाठी ऑनलाइन इको-सिस्टम तयार केली. शेतकऱ्यांना कृषी उपकरणे खरेदी, विक्री आणि भाड्याने देण्यासाठी तपशीलवार वैशिष्ट्यांसह विविध उत्पादन पर्याय देणारे हे व्यासपीठ भारतातील कृषी यांत्रिकीकरणाचा चेहरा बदलत आहे.  

 २०२१-२२ मध्ये १,२०० कोटींचे एकूण व्यापारी मूल्य नोंदवले आहे. "खेतीगाडी उपक्रमाला मिळालेला जबरदस्त प्रतिसाद, सध्या भारतभरातील ५० लाखांहून अधिक शेतकरी वापरत आहेत. आणि भारताच्या शेतीच्या यांत्रिकीकरणाच्या संथ गतीमुळे भेडसावणार्‍या आव्हानांना तोंड देत आहे, यामुळे आम्हाला पिकाच्या नुकसानीशी संबंधित समस्यांबद्दल गांभीर्याने विचार करण्यास प्रवृत्त केले,"  असे शिंदे म्हणतात.

श्री धस यांच्या मते, खेतीगाडी प्रमाणे खेतीगुरुचे उद्दिष्ट "कृषी सेवा क्षेत्राला फायद्याचे आहे. “सध्याच्या उद्योगाचा फोकस रोगानंतरच्या नुकसानीचे उपाय देण्यावर असताना, आम्ही पिकांचे नुकसान रोखण्यावर लक्ष केंद्रित करून त्यांच्यापेक्षा पुढे राहू इच्छितो, मग ते कीड किंवा रोग असो. खेतीगुरु पात्र कृषी शास्त्रज्ञांद्वारे विनामूल्य सल्ला सेवा प्रदान करतील.

शेतकऱ्यांना भेडसावणाऱ्या समस्यांचे निराकरण करण्यासाठी, खेतीगुरु पीक चक्राच्या विविध टप्प्यांसाठी विशेष किट देतात जसे की भिजण्यासाठी अलवानी किट, एक 'ग्रोथ स्पेशल' किट, फ्लॉवरिंग किट, ड्रिप स्पेशल किट, एक pH बॅलन्स आणि ऍक्टिव्हेटर या किट दिल्या जातात. 

खेतीगाडी प्रमाणेच, या दोघांनीही गेल्या काही वर्षांमध्ये शेतकऱ्यांशी केलेल्या संवादादरम्यान या निष्कर्षापर्यंत पोहोचले होते की योग्य तंत्रज्ञान, माहिती आणि जागरूकता नसणे ही मुख्य “शेतकऱ्यांसोबत जवळून काम केल्यावर, खते, तणनाशके, बुरशीनाशके आणि कीटकनाशके याद्वारे रसायनांच्या गैरवापरामुळे मातीचे आरोग्य बिघडत असल्याचे आम्हाला आढळून आले आहे.

याव्यतिरिक्त, कृषी साठी लागणाऱ्या वस्तूंच्या किंमती वाढत आहेत आणि सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे, शेतकऱ्यांना पीक चक्रातील विविध पैलूंवर योग्य मार्गदर्शन आणि सल्ला मिळत नाही, त्यामुळे अंतिम परिणाम निराशाजनक आहे,” अस धस म्हणतात.याव्यतिरिक्त, शेतकरी शेतीगुरु अॅपद्वारे आवश्यक साधने, बियाणे, खते आणि पीक संरक्षण पोषण उत्पादने घरपोच मिळवू शकतात. अॅप प्ले स्टोअरवर उपलब्ध आहे.

महत्वाच्या बातम्या
Sugarcane : अतिरिक्त ऊस संकट नसून सुवर्णसंधी!! या नवयुवकाचा हा प्रयोग अतिरिक्त ऊसासाठी ठरला वरदान; वाचा
PM Kisan Samman Nidhi: यादीमध्ये तुमचे नाव असल्यास तुम्हाला मिळणार दरमहा पेन्शन; जाणून घ्या नियम आणि अटी