तुम्ही कधी विचार केला आहे की वाहनातून बाहेर पडणारे सांडपाणी आणि कार्बन डाय ऑक्साईड गोळा केले जाऊ शकते. या दोघांचा उपयोग अन्न उत्पादनासाठी देखील केला जाऊ शकतो. तुम्ही ही गोष्ट कदाचित हसणावरी घेत असाल. परंतु हे खरं आहे, अलीकडेच, टेक्सास ए अँड एम संशोधकांनी एक नवीन मार्ग सुचवला आहे ज्याद्वारे कारचे सांडपाणी आणि कार्बन डाय ऑक्साईड गोळा करून याचा उपयोग शेतीसाठी करता येईल.

जर हे शक्य झाले तर एकीकडे प्रदूषण कमी होईल. त्याचबरोबर या दोन निरुपयोगी गोष्टींमुळे वाढत्या लोकसंख्येसाठी लागणाऱ्या अन्नाची समस्या सोडवण्यासही मदत होईल. या छोट्या कल्पनेचा परिणाम किती व्यापक असू शकतोतुम्ही या गोष्टीचा अंदाज लावू शकता की 2019 च्या आकडेवारीनुसार जगभरात वापरल्या जाणाऱ्या वाहनांची एकूण संख्या सुमारे 140 कोटी आहे. सरासरी एक कार दरवर्षी सुमारे 4.6 मेट्रिक टन कार्बन डाय ऑक्साईड उत्सर्जित करते.

दुसरीकडे, कारमध्ये इंधन जाळल्याने दरवर्षी सुमारे 21,000 लिटर पाणी तयार होते, जे वाया जाते. तसेच या वाहनांमधून उत्सर्जित होणारे हरितगृह वायू दरवर्षी पर्यावरण प्रदूषित करत आहेत.संशोधकांनी सांगितले की, अशा परिस्थितीत हा कचरा CO2 आणि पाण्याचा वाापर विशेषतः शहरांमध्ये चांगल्या प्रकारे होऊ शकतो. अलीकडे, ज्या प्रकारे अमेरिकेतील शहरांमध्ये शेती विकसित होत आहे, त्यासाठी हरितगृह वायूंची मदत आवश्यक आहे.

वनस्पतींना निरोगी ठेवण्यासाठी आणि चांगले पीक घेण्यासाठी सामान्य वातावरणात CO2 च्या प्रमाणात तीन पटीने कृत्रिम वाढ होते. अशा परिस्थितीत, शहरी भागात शेतीसाठी या सांडपाण्याचा आणि CO2 चा अधिक चांगला वापर काय होऊ शकतो. संशोधनानुसार, एक किलोच्या सरासरी उत्पन्नासाठी, 2 किलोग्रामपेक्षा जास्त कार्बन डाय ऑक्साईड आणि सुमारे 22 लिटर पाणी खरेदी करणे आवश्यक आहे. तथापि, यामध्ये पिके तयार झाल्यानंतर अन्न प्रक्रियेमध्ये वापरलेले पाणी आणि CO2 यांचा समावेश नाही.

 

संपूर्ण प्रणाली कशी कार्य करते?

संशोधनाशी संबंधित असलेल्या संशोधक मारिया बरुफेट यांनी सांगितले की, अशक्य वाटणारी ही कल्पना पूर्णपणे शक्य आहेभूतकाळात, ट्रक आणि सागरी वाहनांच्या वापरावर संशोधन प्रकाशित झाले आहे. मात्र, त्यापैकी एकही अद्याप पूर्ण झालेले नाही. हे संशोधन एक पाऊल पुढे घेऊन जात, आम्ही त्यांचा कार आणि प्रवासी वाहनांमध्ये वापर करण्याचा विचार केला आहे.संशोधकांनी हे डिझाइन केले आहे, त्यानुसार वाहनांच्या इंजिनमधून उष्णता सेंद्रीय रँकाइन सायकल (ओआरसी) प्रणालीला शक्ती देऊ शकते. हे ORC एक लहान बंद युनिट आहे, ज्यात टर्बाइन, हीट एक्सचेंजर्स, कंडेनसर आणि फीड पंप असतात.

हे जुन्या पद्धतीचे स्टीम इंजिनसारखे काम करते, याशिवाय ते आकाराने खूपच लहान आहे, त्यामुळे वीज निर्माण करण्यासाठी खूप कमी उष्णता लागते. हे orc या प्रणालीच्या इतर घटकांना देखील शक्ती देईल. जसे उष्णता-विनिमय प्रणाली, जी कार्बन डाय ऑक्साईड वायूला द्रव मध्ये थंड आणि संकुचित करू शकते, ज्यामुळे ती अगदी लहान जागेत सहजपणे गोळा होऊ शकते.या संशोधनाचे प्राथमिक निकाल उत्साहवर्धक आहेत. या यंत्रणेकडून इंजिन पॉवरमध्ये कोणतीही घट नोंदवली गेली नाही किंवा इंधनाच्या वापरामध्ये कोणतीही वाढ झालेली दिसत नाही. सैद्धांतिकदृष्ट्या, या प्रणालीच्या मदतीने, गोळा केलेले पाणी आणि CO2 हे वाहन मालक त्या केंद्रांमधून बदलू शकतात जे त्याच्यासाठी निर्धारित केले गेले आहेत किंवा तो ते स्वतःच्या शेतात वापरू शकतो.

 

जरी हे तंत्रज्ञान पाहण्यास अतिशय मनोरंजक वाटत असले तरी, अजूनही काही महत्त्वाचे प्रश्न आहेत ज्यांची उत्तरे अजून मिळणे बाकी आहे, जसे गॅस आणि पाणी गोळा करण्यासाठी कंटेनर किती मोठे असतील. जेव्हा ते संकुचित केले जाऊ शकत नाही तेव्हा पाणी कसे गोळा केले जाईल? तसेच या गोळा केलेल्या CO2 आणि पाण्याचे वजन कारच्या कामगिरीवर कसा परिणाम करेल.

तथापि, संशोधकांना विश्वास आहे की त्यांना या समस्यांवर उपाय देखील सापडतील. बरुफेटने याबद्दल सांगितले की वर्षांपूर्वी आम्हाला वाटले नव्हते की आम्ही कारमध्ये एअर कंडिशन बसवू शकतो. पण आज कारमध्ये ही एक सामान्य गोष्ट आहे. हे देखील आपल्या संकल्पनेसारखेच आहे. या तंत्रज्ञानाची संपूर्ण माहिती परिपत्रक इकॉनॉमी अँड सस्टेनेबिलिटी जर्नलमध्ये प्रकाशित केली गेली आहे.