नवी दिल्ली : बहुतेक लोकांना अरहर डाळ खायला आवडते. या डाळीला पिवळी डाळ किंवा तुर डाळ असेही म्हणतात. अरहर डाळीचे अनेक प्रकार तुम्हाला बाजारात मिळतील. आपल्याला पॅक केलेली तूर डाळ (कबूतर वाटाणा) देखील मिळेल आणि आपण बाजारातून मोकळी डाळदेखील खरेदी करू शकता,

परंतु डाळ खरेदी करण्यापुर्वी त्यात भेसळ झाली आहे की नाही हे एकदा तपासा. भेसळ डाळीची ओळख हे चवीनुसार ओखळली जाते. आपण बारकाईने पाहिले तरीही आपण ते ओळखू शकता. ही नाडी आरोग्यासाठी हानिकारक आहे.

पॉलिश आणि अनपॉलिश डाळ

वेगवेगळ्या जातींची अरहर डाळ दिसायला सुद्धा वेगळी दिसते. यापैकी अरहर डाळच्या काही जाती लवकर शिजतात, तर काही शिजण्यास वेळ लागतो. तुम्हाला बाजारात पॉलिश आणि अनपॉलिश दोन्ही तूर डाळ मिळेल. अनपॉलिश्ड डाळ संपूर्ण दाण्याची असते आणि त्याची सालही जोडलेली असते. स्वयंपाक केल्यानंतर त्याची चव वेगळी असेल. मात्र, ते खाण्यात काहीच नुकसान नाही. पॉलिश केलेल्या डाळीच्या साली काढून टाकल्या जातात आणि ह्या डाळी दिसायला चमकदार असतात. पॉलिश केलेली डाळ तुम्ही बराच काळ साठवू शकता.

डाळींचे मिश्रण

कधी-कधी डाळी रसायने घालून पॉलिश केली जातात. हे रसायने असलेले रंग तुमच्या आरोग्याला हानी पोहोचवतात. इतर वनस्पतींची बियाणेही डाळींमध्ये मिसळली जातात. अरहर डाळीत, समान रंगाच्या स्वस्त डाळी त्यात मिसळल्या जातात. यामध्ये मत्रा नावाची डाळ मिसळली जाते, ज्याचे शास्त्रीय नाव लॅथिरस सेटीबस आहे.

 

आकार पहा

कधी कधी अरहरी (तूर) डाळीत खेसरी डाळ मिसळली जाते. ही डाळ पिवळ्या रंगाची असून किंचित चौकोनी आकाराची असते. तर अरहर डाळीपेक्षा ही डाळ अधिक सपाट आहे. तूर आणि खेसरी डाळींमध्ये फरक करणे कठीण आहे. पण जर तुम्ही आकार बघितला तर तुम्ही ते सहज ओळखू शकता. खेसरी डाळीची भेसळ असलेली तूर चवी खराब असते आणि ती डाळ खाण्यात आली तर पोटात गॅस देखील होतो.

कृत्रिम अन्न रंग

कधीकधी टेट्राझिनी (Tetrazzini ) पिवळ्या रंगाचा सिंथेटिक फूड कलर देखील अरहर डाळीत मिसळला जातो. यामुळे विविध एलर्जीक प्रतिक्रिया आणि ओठ, जीभ, घसा आणि मानेला सूज येऊ शकते. भेसळयुक्त डाळी खाल्ल्याने दम्याची समस्या वाढू शकते आणि त्यामुळे रक्ताभिसरणातही समस्या निर्माण होते.