Onion Price: महाराष्ट्रात (Maharashtra) कांदा (Onion) शेती मोठ्या प्रमाणात केली जाते. मात्र कांद्याला योग्य तो दर न मिळाल्यामुळे शेतकरी हतबल झाला आहे. अक्षरशः खरीप हंगाम (Kharif season) सुरु झाला असला तरी कांदा कवडीमोल भावाने खरेदी केला जात आहे. तसेच नाफेडच्या (Nafed) खरेदीवर प्रश्नचिन्ह देखील उपस्थित केले जात आहेत.   

गेल्या तीन महिन्यांत तुम्हाला कधी मंडईत 10 किंवा 15 रुपये किलो दराने कांदा मिळाला आहे का? तुमचे उत्तर नाही मध्ये असेल. दुसरीकडे महाराष्ट्रातील लाखो शेतकरी केवळ 1 ते 5 रुपये किलो दराने कांदा विकत आहेत. ही काही काल्पनिक गोष्ट नसून सरकारी नोंदीमध्ये शेतकऱ्यांच्या दु:खाची नोंद आहे.

तीन ते चार महिन्यांच्या मेहनतीनंतर कांदा पिकवणाऱ्यांना सरासरी 1 ते 8 ते 10 रुपये किलो दराने व्यापाऱ्यांना कांदा विकावा लागत आहे. असे असतानाही नाफेडने एकूण उत्पादनापैकी केवळ ०.७ टक्केच कांद्याची खरेदी केली आहे.

नोकरीला कंटाळलात! तर करा हा सुपरहिट व्यवसाय, नोकरी विसराल आणि कमवाल लाखो

केंद्रीय कृषी मंत्रालयाच्या (Union Ministry of Agriculture) म्हणण्यानुसार, 2021-22 मध्ये देशात 30 दशलक्ष मेट्रिक टनांहून अधिक कांद्याचे उत्पादन होण्याची अपेक्षा आहे. तर बफर स्टॉक म्हणून नाफेडने (नॅशनल अॅग्रिकल्चरल को-ऑपरेटिव्ह मार्केटिंग फेडरेशन ऑफ इंडिया) फक्त २.५ लाख टन कांद्याची खरेदी केली आहे. म्हणजे एक टक्काही नाही.

तोही केवळ 11 ते 16 रुपये प्रतिकिलोपर्यंत देण्यात आला आहे. उत्पादन खर्चापेक्षा तो कमी असल्याचे शेतकऱ्यांचे म्हणणे आहे. उत्पादन खर्च 18 रुपये किलोवर गेला आहे. तरीही बाजारभावापेक्षा कमी भाव मिळाल्याने शेतकऱ्यांनी त्यांना बळजबरीने कांदा विकला. नाफेडने बफर स्टॉकसाठी कांदा खरेदी केला.

नाफेडवर प्रश्न निर्माण

महाराष्ट्र कांदा उत्पादक संघटनेचे संस्थापक अध्यक्ष भरत दिघोळे (Bharat Dighole) सांगतात की, गेल्या वर्षी नाफेडने महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांना २३ रुपये किलोपर्यंत कांद्याचा भाव दिला होता. सर्वसामान्यांसाठी गेल्या वर्षीच्या तुलनेत यंदा महागाई वाढली आहे. पण नाफेडला तसे वाटत नाही. कदाचित त्यामुळेच त्यांनी यावेळी शेतकऱ्यांकडून पूर्वीपेक्षा कमी भावाने कांदा खरेदी केला. शेतकर्‍यांच्या जखमेवर त्यांनी मीठ शिंपडले आहे.

सुवर्णसंधी! सोने मिळतंय 3700 रुपयांनी स्वस्त; जाणून घ्या आजचे दर...

शेतकरी लुटायचा असतो तेव्हा अर्थशास्त्राचे नियम बदलतात, असे ते म्हणतात. तर खते, पाणी, वीज, बियाणे, कीटकनाशकांसह सर्व कृषी निविष्ठांच्या किमती वाढल्या आहेत. नाफेडने गतवर्षी 20-25 लाख टन कांदाही खरेदी केला असता तर बाजाराचे चित्र बदलले असते. शेतकऱ्यांना चांगला भाव मिळू लागला असता. कवडीमोल भावाने कांदा विकून शेतकऱ्यांचे नुकसान झाले.

तथापि, नाफेडचे संचालक अशोक ठाकूर यांच्या म्हणण्यानुसार, 2014-15 मध्ये आमचा कांद्याचा बफर स्टॉक केवळ 2500 ते 5000 मेट्रिक टन होता. म्हणजेच शेतकऱ्यांकडून एवढीच खरेदी झाली. तर आता ते अडीच लाख मेट्रिक टन झाले आहे. नाफेडकडे कांद्याची साठवणूक करण्याची तेवढीच क्षमता आहे. राज्य सरकारनेही काही जबाबदारी घ्यायला हवी.

सरकार आणि व्यापाऱ्यांवर प्रश्न

दिघोळे म्हणतात की आपण स्वातंत्र्याचा ७५ वा वर्धापन दिन साजरा करत आहोत. मात्र आजपर्यंत कोणत्याही सरकारने कांद्याबाबत कोणतेही धोरण केले नाही. महाराष्ट्र हे सर्वात जास्त कांदा उत्पादक राज्य आहे. देशातील सुमारे 40 टक्के कांद्याचे उत्पादन येथे होते. सुमारे 15 लाख लोक याच्या लागवडीशी संबंधित आहेत. गेल्या तीन महिन्यांपासून त्यांना कवडीमोल भावाने कांदा विकावा लागत आहे.

 

महत्वाच्या बातम्या:
पेट्रोल डिझेलचे नवीनतम दर जाहीर! जाणून घ्या तुमच्या शहरातील ताजे दर...
देशातील या राज्यांमध्ये कोसळणार दुसऱ्या टप्प्यातील मुसळधार पाऊस; जाणून घ्या IMDचा इशारा