Agri Schemes: शेतकऱ्यांचे उत्पन्न दुप्पट करण्यासाठी केंद्र सरकार विविध योजना राबवत असून, त्याचा फायदा घेऊन शेतकरी शेती करणे सोपे करू शकतात तसेच नफाही मिळवू शकतात. आजच्या लेखात आम्ही तुम्हाला केंद्राच्या शेतकऱ्यांसाठी चालवल्या जाणाऱ्या टॉप 25 योजनांची माहिती देत आहोत. दिलेल्या वेबसाइटवर क्लिक करून किंवा संबंधित कृषी विभागाशी संपर्क साधून तुम्ही योजनेशी संबंधित तपशीलवार माहिती मिळवू शकता आणि लाभ घेऊ शकता.
केंद्र सरकारच्या 25 योजना
किसान संपदा योजना
अन्न प्रक्रिया क्षेत्राच्या विकासाला चालना देण्यासाठी ही योजना सुरू करण्यात आली आहे. योजनेअंतर्गत मेगा फूड पार्क, कोल्ट स्टोरेज, फूड स्टोरेज, अॅग्रो प्रोसेसिंग क्लस्टर्स बांधण्यात आले आहेत. शेतकऱ्यांचा माल विकण्यासाठी पुरवठा साखळी तयार केली जाते. अन्न प्रक्रिया साखळी विकसित झाल्याने शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढेल. www.mofpi.gov.in या अधिकृत वेबसाइटला भेट देऊन तुम्ही योजनेचा लाभ घेऊ शकता.
प्रधानमंत्री ग्राम सिंचन योजना
शेती करणाऱ्या शेतकऱ्यांना शेतात सिंचनासाठी योग्य प्रमाणात पाणी उपलब्ध करून दिले जाते. या योजनेंतर्गत शेतकऱ्यांना कारंजे, पाईप, ठिबक तंत्रज्ञान उपकरणे आणि सेंद्रिय खते अत्यल्प दरात दिली जातात. तसेच, सिंचन उपकरणांसाठी अनुदान उपलब्ध आहे. फायदे मिळवण्यासाठी, https://pmksy.gov.in/mis/frmLogin.aspx ला भेट द्यावी लागेल.
मृदा आरोग्य कार्ड योजना
ही योजना शेतकऱ्यांच्या जमिनीचा अभ्यास करून जमिनीतील सर्व पोषक घटकांची माहिती मिळवण्यासाठी आहे. तसेच, शेतकऱ्यांना त्यांच्या जमिनीच्या आरोग्यानुसार उत्पादन घेण्याचा सल्ला दिला जातो. जेणेकरून पीक उत्पादनात वाढ करता येईल. अधिकृत वेबसाइट- https://soilhealth.dac.gov.in/
राष्ट्रीय फलोत्पादन अभियान:
या अंतर्गत शेतकऱ्यांना फळे, फुले, मसाले आणि विविध फळबाग पिके, औषधी वनस्पती यांच्या लागवडीवर अनुदान दिले जाते. तसेच साठवणूक, रोपवाटिका विकास आणि ड्रायिंग शेड बांधण्यासाठी अनुदान दिले जाते. अधिकृत वेबसाइट- nhb.gov.in
पीक विमा पॉलिसी
या अंतर्गत शेतकऱ्यांना पाऊस, वादळ, वादळ, गारपीट, भूकंप इत्यादी नैसर्गिक आपत्तींमुळे त्यांच्या पिकांच्या झालेल्या नुकसानीची भरपाई दिली जाते. खरीप आणि रब्बी पिकांसाठी सरकार शेतकऱ्यांना विमा हप्ता देते. अधिकृत वेबसाइट- https://pmfby.gov.in
किसान क्रेडिट कार्ड
याद्वारे शेतकऱ्यांना बँकांकडून 3 लाख रुपयांपर्यंतचे कर्ज केवळ 4% व्याजदराने मिळते. योजनेंतर्गत छोट्या शेतकऱ्यांना तीन लाख रुपयांपर्यंतचे कर्ज केवळ 7 टक्के व्याजाने उपलब्ध करून दिले जाते, जर तुम्ही एका वर्षाच्या आत कर्जाची रक्कम जमा केली तर तुम्हाला 3 टक्के अतिरिक्त सवलत दिली जाते. अधिकृत वेबसाइट- https://pmkisan.gov.in
पंतप्रधान किसान सन्मान निधी योजना:
या अंतर्गत 2 हेक्टरपेक्षा कमी म्हणजेच 4.9 एकर जमीन असलेल्या अल्पभूधारक आणि अत्यल्प भूधारक शेतकऱ्यांना वर्षभरात किमान सहा हजार रुपये मदत दिली जाते. अधिकृत वेबसाइट- https://pmkisan.gov.in
पीएम किसान मानधन योजना
या अंतर्गत शेतकऱ्यांना वयाच्या ६० वर्षांनंतर दरमहा ३ हजार रुपये पेन्शन मिळते. या योजनेत शेतकऱ्यांना दरमहा ५५ रुपये गुंतवावे लागतात. दुर्दैवाने शेतकऱ्याच्या मृत्यूनंतर पत्नीला दरमहा १५०० रुपये पेन्शन दिली जाते. तुम्ही तुमच्या जवळच्या सार्वजनिक सेवा केंद्राला भेट देऊन योजनेचा लाभ घेऊ शकता किंवा ऑनलाइन अर्ज करू शकता. अधिकृत वेबसाइट- https://pmkmy.gov.in टोल फ्री क्रमांक- 1800 267 6888
प्रधानमंत्री कुसुम योजना
याअंतर्गत केंद्र सरकार शेतकरी, पंचायती आणि सहकारी संस्थांना सौर पंप बसवण्यासाठी 60 टक्के अनुदान आणि 30 टक्के स्वस्त दरात कर्ज देते. अधिकृत वेबसाइट- https://pmkusum.mnre.gov.in टोल फ्री क्रमांक- 1800 180 3333
राष्ट्रीय गोकुळ मिशन
त्याचा मुख्य उद्देश देशी गोवंश प्राण्यांच्या जातीमध्ये सुधारणा करणे हा आहे. याअंतर्गत देशी जातींचा वापर करून इतर जाती विकसित केल्या जातात, तसेच शेतकऱ्यांच्या दुभत्या जनावरांसाठी कृत्रिम रेतनाची सुविधा त्यांच्या घरी उपलब्ध करून दिली जाते. अधिकृत वेबसाइट- https://dahd.nic.in/
पंतप्रधान किसान उडान योजना
याअंतर्गत शेतकऱ्यांना त्यांचे खाद्यपदार्थ मोठ्या शहरांमध्ये नेण्यासाठी वाहन भाड्याने घेण्याची गरज भासणार नाही. सरकार त्यांच्या खाद्यपदार्थांची वाहतूक विमानांद्वारे अत्यंत कमी खर्चात महानगरांमध्ये करेल. अधिकृत वेबसाइट- https://www.pmkisan.gov.in/
पशुधन विमा योजना
याअंतर्गत दुभत्या आणि मांस उत्पादक जनावरांच्या मृत्यूसाठी १५ दिवसांच्या आत नुकसान भरपाई दिली जाते. अनुदानाचा लाभ प्रत्येक लाभार्थ्याला फक्त 2 जनावरांपर्यंत दिला जातो. प्रत्येक जनावराचा विमा कालावधी 3 वर्षांपर्यंत आहे. जनावरांचा विमा काढण्यासाठी तुम्हाला तुमच्या जवळच्या पशु रुग्णालय, पशुसंवर्धन विभागाशी संपर्क साधावा लागेल. विमा योजनेचा लाभ घेण्यासाठी पशुसंवर्धन आणि दुग्धव्यवसाय विभागाच्या वेबसाइटला भेट द्यावी लागेल. अधिकृत वेबसाइट- https://dahd.nic.in/
ई-नाम योजना
शेतकऱ्यांना पीकविक्री करताना येणाऱ्या अडचणी सोडवण्यासाठी ही योजना सुरू करण्यात आली आहे. याला राष्ट्रीय कृषी बाजार असेही म्हणतात. यासाठी शेतकऱ्यांना त्यांच्या पिकांची ऑनलाइन विक्री करण्याची सुविधा उपलब्ध करून देण्यात आली आहे. ऑनलाइन वेबसाइट- enam.gov.in
डेअरी उद्योजकता विकास योजना
पशुपालकांना दुग्धव्यवसायाकडे प्रोत्साहन देण्यासाठी ही योजना सुरू करण्यात आली आहे. ज्या शेतकऱ्यांना डेअरी उघडायची आहे किंवाज्यांना दुग्धव्यवसाय विकसित करायचा आहे, त्यांना नाबार्डकडून ३३ टक्के सरकारी अनुदानावर कर्ज दिले जाते. अधिकृत वेबसाइट: https://www.nabard.org/
सेंद्रिय शेती प्रोत्साहन योजना
याद्वारे शेतकऱ्यांना सेंद्रिय शेती करण्यासाठी प्रोत्साहन दिले जाते. यासोबतच शेतकऱ्यांना विविध प्रकारचे अनुदान दिले जाते. जवळच्या कृषी विभाग केंद्रावर जाऊन तुम्ही योजनेचा लाभ घेऊ शकता.
किसान ट्रॅक्टर योजना
प्रधानमंत्री ट्रॅक्टर योजनेअंतर्गत शेतकरी शेतात काम करण्यासाठी ट्रॅक्टर सहज खरेदी करू शकतात. ट्रॅक्टर अनुदानाअंतर्गत शेतकऱ्यांच्या बँक खात्यात थेट लाभ दिला जातो. नवीन ट्रॅक्टर खरेदीवर 20 ते 50 टक्के अनुदान दिले जाते. कृषी विभागाकडे जाऊन या योजनेची माहिती मिळवू शकता.
किसान विकास पत्र योजना
ही योजना केंद्र सरकार चालवत असून, त्यात किसान पत्र खरेदी करावे लागते. यामध्ये शेतकऱ्यांना किमान 1000 रुपयांची गुंतवणूक करावी लागेल. त्यानंतर १२४ महिन्यांनंतर सध्याच्या ६.९ टक्के व्याजदराने, गुंतवणूकदाराला दुप्पट रक्कम दिली जाते. या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी तुम्हाला पोस्ट ऑफिसच्या अधिकृत वेबसाइटला भेट देऊन अर्ज करावा लागेल. अधिकृत वेबसाइट- https://www.indiapost.gov.in/
पंतप्रधान मत्स्यव्यवसाय योजना
या योजनेंतर्गत मत्स्यपालनासाठी कर्ज व प्रशिक्षण दिले जाते. आणि मत्स्यव्यवसायाला चालना देण्यासाठी शेतकऱ्यांना सर्वतोपरी मदत केली जाते. अधिकृत वेबसाइट- dof.gov.in टोल फ्री क्रमांक- 1800 425 1660
बीज गाव योजना
या अंतर्गत शेतकऱ्यांना शासनाकडून उच्चपदस्थांमध्ये दिले जाते. पेरणीपासून बियाणे काढणीपर्यंत कृषी तज्ज्ञांकडून प्रशिक्षण दिले जाते. लहान शेतकऱ्यांना पेरणीच्या बियाण्यांवर २५ टक्के अनुदान तसेच कृषी यंत्रासाठी अनुदान दिले जाते. या योजनेत सामील होण्यासाठी तुम्हाला जवळच्या कृषी सल्लागार किंवा कृषी कार्यालयाशी संपर्क साधावा लागेल.
प्रधानमंत्री अन्नदाता आय संरक्षण अभियान
या माध्यमातून शेतकऱ्यांना त्यांच्या मालाला योग्य भाव दिला जातो. कृषी विभागाच्या कार्यालयात जाऊन शेतकरी या योजनेत सहभागी होऊ शकतात.
सूक्ष्म सिंचनासाठी राष्ट्रीय अभियान
या अंतर्गत NMMI शेतकऱ्यांना पाणी वापर कार्यक्षमता, पीक उत्पादकता आणि शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढविण्यात मदत करते.
प्रत्येक वेअर वृक्ष योजना
कृषी-वनीकरणाला चालना देण्यासाठी प्रत्येक वळणावर वृक्ष योजना राबविण्यात येत आहे. याअंतर्गत बंधाऱ्यावर वृक्षारोपण करण्यासाठी प्रोत्साहनपर रक्कमही उपलब्ध आहे.
चारा विकास योजना
केंद्र सरकारच्या वतीने राबविण्यात येत असलेल्या या योजनेचा उद्देश चारा विकास हा आहे, ज्याचा शेतकऱ्यांना फायदा होतो. त्याअंतर्गत चारा चाचणी प्रयोगशाळा स्थापन करण्यात आल्या आहेत. त्याअंतर्गत चारा पिकांचे बियाणे तयार करून त्याचे वितरण केले जाते.
राष्ट्रीय अन्न सुरक्षा अभियान योजना
या योजनेंतर्गत गहू, तांदूळ आणि डाळींची उत्पादकता वाढवण्यासाठी प्रयत्न केले जात आहेत.
पुनर्रचित हवामान आधारित पीक विमा योजना
या अंतर्गत विमाधारक शेतकऱ्यांना प्रतिकूल हवामानात पिकावर परिणाम झाल्यानंतर नुकसान भरपाई दिली जाते.
Published on: 14 November 2022, 10:10 IST