भारताची मुख्यतः कृषी अर्थव्यवस्था आहे आणि 58% लोकसंख्या अजूनही त्यांच्या उपजीविकेचा मुख्य स्त्रोत म्हणून शेतीवर अवलंबून आहे. शेतीमध्ये गुंतलेल्या लोकसंख्येचा एवढा मोठा भाग पाहता, भारत अजूनही आपल्या वाढत्या लोकसंख्येला पोसण्यासाठी आवश्यक तेवढे उत्पादन करू शकत नाही. त्याचे मुख्य कारण म्हणजे देशातील शेतीतील यांत्रिकीकरणाची खराब पातळी. भारतीय शेतकरी अजूनही मजूर आणि उच्च परिचालन खर्चाने वेढलेले आहेत.

शेतीमध्ये ट्रॅक्टरची भूमिका

ट्रॅक्टर हे अष्टपैलू शेती उपकरणे आहेत आणि त्यांचा व्यावसायिक वापरही उत्तम आहे. नांगरणी आणि पेरणी यांचा समावेश असलेल्या ट्रॅक्टरच्या प्राथमिक वापराव्यतिरिक्त, ते इतर प्रकारच्या उपकरणांसह वापरले जाऊ शकतात, जसे की कापणी करणारे, टिलर, गवत कापणारे, थ्रॅशर इ. हे ट्रॅक्टर लँडस्केपिंग, शेती, जड अवजारे ओढणे, बांधकाम आणि वाहतुकीसाठी देखील उपयोगात येतात.

हेही वाचा : स्वराज ट्रॅक्टरने शेतकऱ्यांचे काम केलं सोपं, जाणून घ्या मॉडेलची वैशिष्ट्ये

ट्रॅक्टरद्वारे शेतीचे यांत्रिकीकरण भारतीय कृषी अर्थव्यवस्थेसाठी गेम चेंजर ठरू शकते. भारतातील ट्रॅक्टर बाजार जगातील सर्वात मोठ्या बाजारांपैकी एक आहे आणि भारतीय GDP मध्ये 4-5 अब्ज रुपयांचे योगदान देतो आणि दरवर्षी 6-7 लाख ट्रॅक्टर विकले जातात. यामुळे ट्रॅक्टर प्राथमिक कृषी उपकरणे बनतात. कोविडच्या काळातही, जेव्हा सर्व उद्योगांची नकारात्मक वाढ होत होती, तेव्हा 2020-21 मध्ये 9 लाख ट्रॅक्टर युनिट्सची विक्री होऊन ट्रॅक्टर उद्योगात विक्रमी वाढ झाली आहे.

ट्रॅक्टर फायनान्स म्हणजे काय?

ट्रॅक्टर फायनान्स किंवा ट्रॅक्टर कर्ज हे नवीन किंवा पूर्व मालकीचे ट्रॅक्टर खरेदी करण्यासाठी शेतकरी किंवा व्यावसायिकांना दिले जाणारे कर्ज आहेत. अशा ट्रॅक्टरचा वापर कृषी किंवा व्यावसायिक कारणांसाठी केला जाऊ शकतो. भारतामध्ये असे अनेक शेतकरी आहेत जे अजूनही ट्रॅक्टर घेऊ शकत नाहीत. या ठिकाणी ट्रॅक्टर फायनान्स महत्त्वाची भूमिका बजावते. भारतातील अनेक खाजगी आणि सरकारी बँका आणि NBFC 10.55% p.a पासून सुरू होणाऱ्या स्पर्धात्मक व्याजदरावर नवीन किंवा पूर्व-मालकीचे ट्रॅक्टर खरेदी करण्यासाठी व्यक्तींना अशी ट्रॅक्टर कर्ज देतात. सुमारे 0.5% प्रक्रिया शुल्क देखील कर्ज परतफेडीच्या मुदतीसह परतफेड कालावधीसह आकारले जाऊ शकते जे 7 वर्षांपर्यंत असू शकते.

 

देवर्शी शुक्ला, एक प्रख्यात वित्त व्यावसायिक असून ते म्हणतात की ट्रॅक्टर फायनान्स खूप महत्वाची भूमिका बजावते कारण भारतातील 80% शेतकरी हे लहान आणि अल्पभूधारक आहेत ज्यांना कर्जाशिवाय ट्रॅक्टर खरेदी करणे परवडत नाही. आज, भारतात दरवर्षी विकल्या जाणार्‍या एकूण ट्रॅक्टरपैकी ७०% खाजगी बँका आणि NBFCs, 10% सरकारी बँका आणि 20% रोखीने (म्हणजे कोणत्याही वित्ताशिवाय) पैसे देऊन टॅक्ट्रर खरेदी करत असतात.

10 वर्षांत खूप बदलला ट्रॅक्टर फायनान्स

देवेर्शी म्हणतात, “गेल्या 10 वर्षांत ट्रॅक्टर फायनान्स खूप बदलला आहे. पूर्वी, फारच कमी आर्थिक सुविधा उपलब्ध होत्या ज्या फक्त काही सरकारी बँका कर्ज देत होत्या. शेतकर्‍यांचे मानसशास्त्र देखील वर्षानुवर्षे बदलले आहे, पूर्वी शेतकरी घाबरत असे कारण कर्जासाठी अर्ज करण्याची प्रक्रिया खूप गुंतागुंतीची होती. आता तर अशा बँका आहेत ज्या शेतकऱ्यांना त्यांच्या घरी जाऊन कर्ज देतात."

ट्रॅक्टर कर्ज देणार्‍या शीर्ष 5 बँका

बँक बँकेचे नाव	व्याज दर	कर्जाची रक्कम	कर्जाचा कालावधी
स्टेट बँक ऑफ इंडिया	9.00% p.a. - 10.25% p.a.	100% पर्यंत वित्त	5 वर्षांपर्यंत
ICICI Bank	13% p.a. to 22% p.a.	सावकाराच्या अटी व शर्तींनुसार	5 वर्षांपर्यंत
HDFC Bank	12.57% p.a. to 23.26% p.a.*	90% पर्यंत वित्त	12 महिने ते 84 महिने
अॅक्सिस बँक	17.50% p.a. to 20% p.a.	90% पर्यंत वित्त	60 महिन्यांपर्यंत
Magma Fincorp	16% p.a. to 20% p.a.	90% - 95% पर्यंत वित्त	बँकेनुसार