बदलत्या हवामानाच्या विपरीत परिणामांमुळे पूर्णपणे शेतीवर अवलंबून असलेल्या शेतकऱ्यांच्या अडचणीत भर पडत आहे. नैसर्गिक संकटामुळे शेतकऱ्यांचे मोठे नुकसान होत असते, यामुळे शेतकऱ्यांना शेती न परवडण्यामागे हे एक मोठं कारण आहे. दरम्यान, शेतकऱ्यांचे नुकसान होण्यापासून संरक्षण व्हावे यासाठी महाराष्ट्रातील ना-नफ्यावाली संस्था मोबाईल फोन ऍप्लिकेशन - Farm Precise - घेऊन आले असून हे शेतकऱ्यांना हवामानावर आधारित सल्ला देत असते.

अजय शेळके, पुणे स्थित वॉटरशेड ऑर्गनायझेशन ट्रस्ट (WOTR) चे उपमहाव्यवस्थापक, गाव कनेक्शनला म्हणाले, “या अॅपचा मूळ उद्देश शेतकऱ्यांना कृषी-हवामानविषयक माहिती प्रदान करणे आहे. ज्यामध्ये हवामानाची परिस्थिती, सामान्य शेतीच्या पद्धतींसह हवामानाचा अंदाज यांचा विचार केला जातो.” मार्चमध्ये अचानक तापमानात झालेली वाढ आणि या वर्षाच्या सुरुवातीच्या उष्णतेचा गहू, आंबा, मेंथा, फुले आणि फुलांवर कसा परिणाम झाला हे सांगण्यात आले आहे. पूर्वेकडील वाऱ्यांमुळे शेतकर्‍यांच्या खर्चात वाढ झाली आहे आणि वाढत्या कीटकांच्या आक्रमणामुळे पिकांच्या नुकसानीचा धोका वाढला आहे.

हेही वाचा : आयशरने लॉन्च केला Prima G3 - प्रीमियम ट्रॅक्टर, काय आहे त्याची वैशिष्ट्ये

शेळके पुढे म्हणाले की, “शेतकरी कोणते पीक घेतात, पेरणीची तारीख काय असावी, शेतकऱ्यांचा खर्च कसा कमी करता येईल, उत्पादकता कशी वाढवता येईल आणि जमिनीचे आरोग्य सुधारण्यासाठी व राखण्यासाठी आम्ही हे अॅप विकसित केले आहे. या उपक्रमासाठी तांत्रिक सहाय्य कॅलिफोर्नियास्थित टेक कंपनी क्वालकॉम इंक. ने त्यांच्या 'वायरलेस रीच प्रोग्राम'चा भाग म्हणून प्रदान केले होते.

मोबाईल अॅप शेतकऱ्यांना कशी मदत करते?

फार्म प्रिसिजन मोबाइल अॅप शेतकऱ्यांना या प्रमुख पॅरामीटर्सवर योग्य निर्णय घेण्यास मदत करते:

हवामान:

रिअल-टाइम हवामान आणि भारतीय हवामान विभाग आणि ओपन वेदर सर्व्हिसेसच्या पाच दिवसांच्या अंदाजावर आधारित कृषी क्रियाकलापांचे नियोजन करण्यात मदत करते. शेतकऱ्याच्या स्थानावर आधारित अंदाज उपलब्ध असतो आणि त्यांना आर्द्रता, पाऊस, तापमान, वाऱ्याची दिशा आणि वेग याबद्दल माहिती दिली जाते. तसेच वारा आणि पावसाच्या अनुषंगाने कीटकनाशकांची फवारणी करण्याची सूचना केली आहे.

पीक सल्ला:

एकात्मिक कीड व्यवस्थापन, पोषक तत्वे आणि सिंचन सल्ल्यासह स्थान विशिष्‍ट आणि वेळेवर उपायांचे पालन केल्‍याने निविष्ठा खर्च कमी करण्‍यात आणि अधिक उत्‍पादन मिळवण्‍यात मदत होते.

 

खत कॅल्क्युलेट:

माती परीक्षणाच्या निकालांची नोंद करून पिकासाठी खताची नेमकी गरज मोजण्यात मदत होते. माहितीच्या अभावी, शेतकरी खते आणि कीटकनाशके वापरतात, ज्याची पिकासाठी गरज नसते, ज्यामुळे शेतकऱ्यांचा निविष्ठ खर्च वाढतो. अ‍ॅपमधील सल्ल्यानुसार त्यांच्या पिकासाठी लागणाऱ्या खते आणि कीटकनाशकांच्या अंदाजे खर्चासह त्यांच्या अचूक प्रमाणावर आधारित वेगवेगळे संयोजन सुचवले आहे.

समुदाय मंच:

कृषीशास्त्रज्ञ आणि तज्ञांना प्रश्न विचारण्यास आणि उपाय मिळविण्यात मदत करते. काही कीटक समस्या असल्यास, शेतकरी त्यांच्या पिकाचे फोटो अपलोड करू शकतात आणि कृषी तज्ञ त्यांना अॅपद्वारे मदत करतात.

फार्म डायरी:

शेतातील सर्व निविष्ठा आणि संबंधित खर्च लक्षात घेण्यास मदत करते आणि पुढील हंगामासाठी सर्व खर्च आणि योजनांचे विश्लेषण करते. "शेतकऱ्यांनी आता या सल्ल्यांचा अवलंब करण्यास सुरुवात केली आहे. खरीप हंगामात, जेव्हा पाऊस शेतकऱ्यांसाठी महत्त्वाचा असतो, तेव्हा या अॅपचा वापर वाढतो," असे शेळके म्हणाले. हे अॅप्लिकेशन जवळपासच्या बाजारपेठेतील किमती तपासण्यात मदत करते आणि शेतकऱ्यांना कमी किमतीत पिके विकण्यापासून रोखते.

 

2019 मध्ये लाँच केलेल्या, फार्म प्रीसाइज अॅपने महाराष्ट्र, मध्य प्रदेश, ओडिशा, तेलंगणामधील 50,000 हून अधिक शेतकऱ्यांना जोडले आहे आणि ते पाच भाषांमध्ये उपलब्ध आहे: इंग्रजी, हिंदी, तेलगू, मराठी, ओडिया. मोबाइल अॅप्लिकेशन भात, कापूस, ज्वारी, अरहर, गहू, हरभरा, डाळिंब, वांगी, कांदा, टोमॅटो, फ्लॉवर, कोबी यासह 26 प्रमुख पिकांसाठी सल्ला देते. “असे अनेक अॅप्स आहेत पण ते कृषी खाद्य सेवा आणि शेतकऱ्यांना उत्पादने विकण्यावर भर देत आहेत. “असे अनेक अॅप्स आहेत पण ते कृषी खाद्य सेवा आणि शेतकऱ्यांना उत्पादने विकण्यावर भर देत आहेत. तसेच, इतर अॅप्स शेतकऱ्यांकडून असे शुल्क आकारतात. आमच्या सेवा विनामूल्य असल्याचं," शेळके म्हणाले.