Animal Fodder: देशातील अनेक शेतकरी दुग्धव्यवसाय (Dairying) करत आहेत. त्यामुळे शेतीबरोबर त्यांना जोडधंदा तसेच शेतीला शेणखतही मिळत आहे. मात्र अनेक शेतकऱ्यांना (farmers) काही वेळा जनावरांच्या चाऱ्याचा प्रश्न (Animal fodder issue) निर्माण होतो. काही वेळा हिरवा चारा नसल्यामुळे दूध उत्पादनात घट होते. त्यामुळे शेतकऱ्यांनाही मोठ्या प्रमाणात तोटा सहन करावा लागतो.

पावसाळा आणि हिवाळ्यात शेतकऱ्यांकडे जनावरांसाठी भरपूर चारा असतो. पण जसजशी उन्हाळ्याची चाहूल लागते तसतसा शेतकऱ्यांकडील हिरवा चारा (green fodder) कमी होत जातो. त्यामुळे दूध उत्पादनावर याचा परिणाम होत असतो. हिरवा चारा नसल्यामुळे जनावरांच्या शरीरावरही त्याचा परिणाम होतो.

जर जनावरांना बाराही महिने हिरवा चारा चालू ठेवला तर जनावरांचे आरोग्यही चांगले राहते. जनावरांच्या चाऱ्याची टंचाई भासू नये यासाठी शेतकऱ्यांनी नेपियर गवत, गिनी गवत, त्रिशंकर गवत, पॅरा ग्रास, स्टायलो यांची लागवड ऑगस्ट महिन्यात करावी, जेणेकरून हिरवा चाऱ्याचा साठा (Stock of fodder) करता येतो.

नेपियर गवत

नेपियर गवताला हत्ती गवतही असेही म्हणतात, जे वर्षातून अनेक वेळा वाढू शकते. त्याच्या लागवडीसाठी, मुळे जमिनीत लावली जातात, त्यानंतर हलके सिंचन केले जाते. जुलै ते ऑगस्ट महिन्यात याची लागवड केली जाते, त्यानंतर त्याचे पहिले पीक ७० ते ७५ दिवसांत काढणीसाठी तयार होते. हे गावात अनेक वेळा जनावरांना खाण्यासाठी उपलब्ध होत असते.

यानंतर, दर 35 ते 40 दिवसांनी पुन्हा काढणी केल्यानंतर, आपण हिरवा चारा घेऊ शकता. चांगल्या उत्पादनासाठी युरिया किंवा जीवामरूतची फवारणी करावी. नेपियर गवताची वर्षातून किमान आठ वेळा काढणी केल्यास 800 ते 1000 क्विंटल उत्पादन मिळू शकते.

पशुपालकांनो सावधान! तुमची जनावरे विषारी चारा तर खात नाहीत ना? असा ओळखा चाऱ्यातील विषारी घटक

गिनी गवत

गिनी गवत वरदानापेक्षा कमी नाही. फळबागांमध्ये लागवड करून दुहेरी पद्धतीने शेती करू शकता. बागायती चिकणमाती माती त्याच्या लागवडीसाठी सर्वोत्तम आहे. त्याची मुळे शेतात लावली जातात, ज्यासाठी रोपवाटिका तयार केली जाते. जुलै ते ऑगस्ट महिन्यात लागवड केल्यास डिसेंबरपर्यंत हिरव्या चाऱ्याचा पुरवठा सुनिश्चित होतो.

ट्राउट गवत

नेपियर गवताच्या तुलनेत या गवताची वाढ जलद होते. कमी जागेतही बेड पद्धतीने त्याची लागवड करता येते. त्याचे उत्पादन आणि त्याची उंची नेपियर गवतापेक्षा खूप जास्त असते. नेपियरप्रमाणेच हे हिरवे गवतही प्राण्यांसाठी उत्तम पौष्टिक अन्न म्हणून काम करते. त्यामुळे जनावरांच्या दुधातही वाढ होते.

सावधान! कडधान्य आणि भाजीपाला पिकांवर रोगाचे सावट; होऊ शकते नुकसान

पॅरा गवत

पाणथळ आणि जास्त ओलावा असलेल्या जमिनीचा चांगला वापर करण्यासाठी तुम्ही पॅरा गवताची लागवड करू शकता. याची लागवड बहुतांशी बागायती आणि अतिवृष्टीच्या भागात केली जाते. भाताप्रमाणेच दोन ते तीन फूट पाणी असताना हे गवत झपाट्याने वाढून जनावरांना खाण्यासाठी उपलब्ध होऊ शकते. पेरा गवत लावणीनंतर ७० ते ८० दिवसांनी काढणीसाठी तयार होते. यानंतर दर 35 ते 40 दिवसांनी हिरवा चारा जनावरांना मिळू शकतो.

स्टायलो गवत

स्टायलोसॅन्थेस गवताची लागवड शेंगा पीक म्हणून केली जाते. थेट पेरणी करून किंवा ग्रीन फीड नर्सरी लावून त्याची लागवड आणि कामही करता येते. त्याची लागवड खरीप हंगामात ज्वारी बाजरी आणि मका या पिकांसह केली जाते. ते फार कमी वेळात 0.8 ते 1.6 मीटर पर्यंत वाढते. त्यामुळे जनावरांना लवकरच चारा उपलब्ध होतो.

महत्वाच्या बातम्या:
Mushroom Farming: धिंगरी मशरूम लागवडीतून फक्त 2 महिन्यात कमवा बक्कळ पैसा; अशी करा लागवड
Petrol Diesel Price: पेट्रोलियम कंपन्यांकडून इंधनाचे दर जाहीर! SMS द्वारे जाणून घ्या पेट्रोल आणि डिझेलच्या किमती...