शेतकरी शेतीसोबत अनेक जोडव्यवसाय करून चांगले उत्पादन घेत असतात. त्यापैकीच दुग्धव्यवसाय हा मोठ्या प्रमाणात केला जाणारा व्यवसाय आहे. दुग्ध व्यवसायातून (dairy business) शेतकरी चांगले उत्पादन घेण्याचा प्रयत्न करत असतात परंतु अनेकवेळा शेतकऱ्यांना जनावरांमधील दूध उत्पादन वाढवायचे कसे माहीत नसते.

दुधाचे प्रमाण (amount of milk) वाढवायचे असेल तर नियमित हिरवा चारा किंवा पेंढा याबरोबरच जनावरांनाही असे पोषक आहार व पाणी द्यावे, ज्यामुळे दुधाचे प्रमाण वाढते. त्यामुळे जनावरांचे आरोग्यही चांगले राहणार असून, पशुपालकांना अधिक दूध उपलब्ध झाल्याने शेतकऱ्यांच्या उत्पन्नात वाढ होणार आहे.

दूध उत्पादन वाढवण्यासाठी महत्वाच्या टिप्स

जनावरांना दूध वाढवण्यासाठी गव्हाचा लापशी, मक्याचा चारा, जवाचा चारा किंवा कडधान्ये, आणि मोहरी आणि कापूस बियाणे इ. या गोष्टी जनावरांना खायला घाला. हिरव्या चाऱ्यातून जनावरांचे दूध वाढण्यास मदत होते. शक्यतो हिरव्या चाऱ्याचे प्रमाण जास्त द्या.

एलआयसी फक्त 100 रुपयांमध्ये देत आहे 75 हजार रुपयांचा नफा

जनावरांच्या या पौष्टिक गोष्टी तुम्ही दररोज जनावरांना खाऊ घालणाऱ्या हिरव्या चाऱ्यात किंवा पेंढ्यामध्ये मिसळणे हा उत्तम मार्ग आहे. हे खनिजे आणि कॅल्शियमचा (Minerals and calcium) पुरवठा करतात याशिवाय दूध वाढविण्यास मदत देखील होते.

साधारणपणे एका जनावराला 20 किलो हिरवा चारा, 5 किलो कोरडा चारा आणि 2 ते 3 किलो कडधान्ये दररोज द्यावीत. आहार देण्यापूर्वी ते सुमारे 4 तास भिजवले पाहिजे. त्यामुळे जनावरांना अन्न पचण्यास अडचण येत नाही.

सोयाबीनच्या बाजारभावात चढ की उतारा? वाचा आजचे सोयाबीनचे दर

या गोष्टींची काळजी घ्या

गोठ्यात मोठा आवाज नसावा.

प्राण्यांना रोज फिरायला घेऊन जा.

गोठ्यातील डास दूर करण्यासाठी कडुनिंबाच्या पानांचा धूर करा.

जनावरांना नेहमी शुद्ध पाणी द्या.

औषध देत रहा

जनावरांच्या आरोग्याची काळजी घेण्यासाठी त्यांची काळजी घेणे आवश्यक आहे. ऋतूनुसार पशुवैद्यकाच्या सल्ल्याने जनावरांना हळद, शतावरी, सेलेरी, सुंठ, पांढरी मुसळी इत्यादी औषधी उपचार द्या. या गोष्टींमुळे जनावरांच्या खाद्याचे प्रमाणही वाढेल आणि भरपूर दूध मिळेल.

महत्वाच्या बातम्या 
पोस्ट ऑफिससोबत सुरू करा 'हा' व्यवसाय; छोट्या गुंतवणुकीत मिळणार चांगला नफा
शेतकऱ्यांसाठी आनंदाची बातमी; उडीदाचे भाव तेजीत, आता सरकारही करणार उडिदाची खरेदी
शेतकऱ्यांना मोठा फटका! बटाटा-टोमॅटोच्या दरात मोठी घसरण, जाणून घ्या दर