हल्ली शेतकरी शेती करत असताना शेतीमध्ये वेगवेगळे प्रयोग शेतकरी करतात मात्र त्यांना त्यातही फारसे यश मिळताना दिसत नाही, त्यातच काही शेतकऱ्यांनी जोडव्यवसाय म्हणून कोंबडी पालनाचा व्यवसाय सुरू केला. परंतु त्यापेक्षा ही सोपा आणि जास्त पैसे देणारा व्यवसाय म्हणजे बदक पालन. तर जाणून घेऊ बदक पालन या व्यवसाय विषयी.बदक पालन हे भातशेती आणि मत्स्यपालन करणाऱ्या शेतकऱ्यांसाठी अतिरिक्त उत्पन्नाचे साधन आहे. जर तुम्ही बदक पालन योग्य पद्धतीने केले तर तुमचे उत्पन्न लक्षणीय वाढू शकते.बदक हा एक कठीण प्राणी आहे आणि कोणत्याही वातावरणात स्वतःला अनुकूल करतो. हेच कारण आहे की त्यांची देखभाल करणे सोपे आहे. त्यांना कोंबड्यांपेक्षा रोग होण्याची शक्यता कमी असते.

पश्चिम बंगाल, आसाम, ओडिशा, केरळ, आंध्र प्रदेश आणि तामिळनाडू ही राज्ये त्यांच्या देशात बदक पालनात आघाडीवर आहेत. दुसरीकडे धान्याचे कण, कीटक, लहान मासे, बेडूक, पाण्यात राहणारे इतर कीटक आणि शेवाळ हे त्यांचे खाद्य आहे. 

अशा परिस्थितीत जेवणावर विशेष खर्च होत नाही. त्याच वेळी, बदके कोंबडीपेक्षा 40 ते 50 अधिक अंडी घालतात आणि अंड्यांचे वजनही 15-20 ग्रॅम जास्त असते. बदके सकाळी ९ वाजेपर्यंत ९५ ते ९८ टक्के अंडी घालतात.याचा फायदा शेतकऱ्यांना होतो. ते फक्त सकाळी अंडी गोळा करतात आणि उर्वरित वेळेत ते त्यांचे काम करू शकतात.

नदीच्या काठावर बदक पालन करणे अत्यंत सोपे आहे

जर तुम्ही मत्स्यपालन करत असाल किंवा भातशेती करत असाल तर बदके पाळणे तुमच्यासाठी खूप सोपे आहे. बदक बीट हे माशांचे अन्न आहे आणि धानामध्ये वाढणारे कीटक खाऊन ते पिकाचे नुकसान टाळते. नदीच्या काठावर, जेथे वर्षभर पाणी भरलेले असते, तेथे कोंबड्यांचे पालनपोषण करता येत नाही, 

परंतु शेतकरी सहजपणे बदके पाळू शकतात. बदकांचे मन तीक्ष्ण असते आणि त्यांना घरोघरी जाणे आणि शेतातून घरोघरी येण्यास शिकवले जाऊ शकते.

त्यांना वाढवण्यासाठी जागा कमी लागते. अंड्याची जाड त्वचा क्रॅक होण्यास प्रतिबंध करते. बदकांच्या काही जाती अधिक अंडी घालतात, जसे की इंडियन रनर आणि कॅम्पल. कॅपमेलच्या तीन उप-प्रजाती देखील आहेत. मांसाच्या जातींबद्दल बोलायचे झाल्यास, पेकिंग, मस्कोबी, एलिस बेरी आणि रॉयल कागुआ हे विशेष आहेत. खाकी कॅम्पबेल अंडी घालणाऱ्या जातींमध्ये सर्वोत्तम मानली जाते. ते एका वर्षात सुमारे 300 अंडी घालते. पेकिंग्ज ही सर्वोत्तम मांस उत्पादक जात आहे.

अंडी उत्पादनासाठी या गोष्टी आवश्यक आहेत

16 आठवड्यांनंतर बदक प्रौढ बनते. त्यानंतर अंडी घालू लागतात. अंडी मिळण्यासाठी 14 ते 16 तास प्रकाश खूप महत्त्वाचा असतो. स्वच्छ अंडी मिळविण्यासाठी बॉक्स बनवावे लागतात. बॉक्स 12 इंच लांब, 12 इंच रुंद आणि 18 इंच उंच असेल. शेतकरी प्रत्येक पेटीत तीन बदके ठेवू शकतात. घर कोरडे, हवेशीर असावे. हे देखील लक्षात घेणे महत्वाचे आहे उंदरांचा प्रादुर्भाव होऊ नये, अन्यथा खूप नुकसान होऊ शकते. बदकांच्या घराच्या समोर किंवा बाजूला 20 इंच रुंद आणि 6 ते 8 इंच खोल चर बनवा. बदकांना पिण्यासाठी स्वच्छ पाण्याने भरा.

अशाप्रकारे बदक पालन हा व्यवसाय अतिशय सोपा आणि शेतकऱ्यांना जास्त पैसे मिळवून देणारा आहे.