Halad Sheti : हळदीचा वापर देशातील जवळपास प्रत्येक घरात केला जातो. हा एक अतिशय महत्त्वाचा मसाला आहे. भारतातही त्याची लागवड मोठ्या प्रमाणावर केली जाते. हळद अनेक राज्यांमध्ये घेतली जाते. शेतकरी बांधवांनी हळदीची लागवड करताना काही खास गोष्टी लक्षात ठेवणे अत्यंत आवश्यक आहे. त्यामुळे त्यांना भरघोस नफा मिळतो आणि बंपर उत्पन्न मिळू शकते.

सर्वप्रथम आम्ही तुम्हाला सांगतो की हळद पेरणीची वेळ विविध जातींनुसार १५ मे ते ३० जून दरम्यान असते. हळद पेरणीसाठी दोन सऱ्यामधील अंतर ३० ते ४० सेमी आणि रोपापासून रोपापर्यंतचे अंतर २० सेमी ठेवावे. हळद पेरणीसाठी एकरी ६ क्विंटल बियाणे आवश्यक आहे.

हळद तयार होण्यासाठी किती वेळ लागतो?

हळद लागवडीसाठी शेतात पाण्याचा निचरा करण्याची चांगली सोय असावी. हळदीचे पीक ८ ते १० महिन्यांत तयार होते. साधारणपणे जानेवारी ते मार्च या कालावधीत पीक घेतले जाते. परिपक्व झाल्यावर पाने सुकतात आणि हलकी तपकिरी ते पिवळी होतात. हळदीची लागवड सहज आणि सावलीतही करता येते. शेतकऱ्यांनी लागवड करताना नियमितपणे तण काढावी. त्यामुळे तणांची वाढ थांबून पिकाला पोषक तत्वे मिळतात.

उष्ण व दमट हवामानात हळद चांगली वाढते. यासाठी २० ते ३० अंश सेल्सिअस तापमान योग्य आहे. चांगला निचरा होणारी, चिकणमाती किंवा वालुकामय माती हळदीसाठी योग्य आहे. मातीचा pH 6.5 ते 8.5 च्या दरम्यान असावा. हळदीच्या चांगल्या उत्पादनासाठी खताचा योग्य वापर करणे गरजेचे आहे. शेणखत, निंबोळी पेंड आणि युरिया यांचा वापर फायदेशीर ठरतो. काढणीबद्दल सांगायचे तर हळदीचे पीक ९-१० महिन्यांत तयार होते. काढणीनंतर ते उन्हात वाळवले जाते.

हळदीच्या चांगल्या जाती

पीक तयार करण्यासाठी लागणाऱ्या वेळेच्या आधारे त्याच्या जातींचे तीन वर्गात वर्गीकरण केले आहे.
१. कमी वेळात तयार होणाऱ्या 'कस्तुरी' वर्गाच्या जाती - स्वयंपाकघरात उपयुक्त, ७ महिन्यांत पीक तयार
२. मध्यम परिपक्वता कालावधी असलेले केसरी वर्गाचे वाण – ८ महिन्यांत तयार, चांगले उत्पादन, चांगल्या प्रतीचे कंद
३. दीर्घ कालावधीचे वाण – ९ महिन्यांत तयार, सर्वाधिक उत्पादन, गुणांमध्ये सर्वोत्तम, जसे की, दुग्गीराला, तेकुरपेट, मिदकुर, अरमुर

डुग्गीराळा आणि टेकुपेट यांची उच्च दर्जाची असल्याने व्यावसायिक स्तरावर लागवड केली जाते. याशिवाय मिठापूर, राजेंद्र सोनिया, सुगंधम, सुदर्शन, रशीम आणि मेघा हळदी-१ या हळदीच्या इतर जाती आहेत.

सेंद्रिय शेती हा एक चांगला पर्याय आहे

तज्ज्ञांच्या मते हळद लागवडीसाठी सेंद्रिय पद्धतीचा वापर करणे आवश्यक आहे. हे पीक मिश्र शेती म्हणूनही घेता येते. हळदीच्या सुधारित वाणांची लागवड करून शेतकरी अधिक उत्पादन घेऊ शकतात.