बांधवांनो आता बहुतांश लोकांना मशरूम आवडायला लागले आहे म्हणूनच मशरूमची मागणी खूप वाढते आहे. यामुळेच मशरूम उत्पादनावर भर दिला जात आहे. हे शेतकऱ्यांसाठी अतिरिक्त उत्पन्नाचे एक उत्तम साधन बनले आहे. विशेष गोष्ट अशी आहे की त्यासाठी जास्तीची जमीन किंवा भरपूर भांडवल लागत नाही. शेतकरी ते आपल्या घरातही पिकवू शकतात. त्यामुळेच भरपूर महिला या क्षेत्रात पुढे येत आहेत. मशरूमची वर्टिकल फार्मिंग केली जाते, त्यामुळे कमी जागेतही चांगले उत्पादन मिळते.
मशरूमच्या चांगल्या लागवडीसाठी प्रशिक्षणाची गरज भासते. मशरूममध्ये बियाणे नसतात हे तुमच्या लक्षात आले असेलच. अशा परिस्थितीत, प्रश्न उद्भवतो की त्याचे बियाणे कसे तयार करतात? मशरूम बियाणे बनवण्यासाठी कोणते साहित्य आवश्यक आहे? ते कसे बनवले जाते, जर तुमच्या मनात असे प्रश्न असतील तर तुम्हाला या लेखात संपूर्ण माहिती मिळेल.
मशरूमचे बीज तयार करण्याची प्रोसेस नेमकी कशी असते बरं!
- ऑयस्टर आणि बटण मशरूम दोन्ही प्रजातींसाठी बियाणे एकाच प्रकारे तयार केले जातात. त्यांची बियाणे गव्हापासून तयार केली जातात.
- सर्वप्रथम, एक किलो गहू घ्या आणि त्यात एक लिटर पाणी मिसळा आणि एका उघड्या भांड्यात ठेवा. यानंतर ते मध्यम उष्णतेवर सुमारे 20 मिनिटे शिजवा. जेणेकरून गहू अर्धा शिजेल आणि अर्धा कच्चा राहील.
गहू कमी उष्णतेवर 20 मिनिटे शिजवल्यानंतर ते बाहेर काढा आणि उघड्यावर पसरवा, यासाठी सुमारे एक तास लागतो. यानंतर गहू थंड होईल आणि त्याच्या वरच्या पृष्ठभागावरून ओलावा नाहीसा होईल.
- यानंतर कॅल्शियम सल्फेट आणि कॅल्शियम कार्बोनेट घ्या. एक किलो गव्हासाठी, 20 ग्रॅम कॅल्शियम कार्बोनेट आणि 20 ग्रॅम कॅल्शियम सल्फेट वापरले जाते.
- यानंतर, गहू थंड झाल्यावर त्यात कॅल्शियम सल्फेट आणि कॅल्शियम कार्बोनेट चांगले मिसळा. लक्षात ठेवा की दोन किलो गव्हासाठी तुम्हाला 40-40 ग्रॅम कॅल्शियम कार्बोनेट आणि कॅल्शियम सल्फेट घ्यावे लागेल.
- यानंतर, प्लास्टिकच्या पॅकेटमध्ये पॅकेजिंग करा. आपल्याला किती ग्रॅम किंवा किलोग्रॅमचे पॅकेट तयार करायचे आहे हे ठरवा.यासाठी, आपण प्रमाण निश्चित करून पॅकेटस तयार करू शकता.
•
त्यानंतर पॅकेट डबल करा. जेणेकरून प्लास्टिक फाटत नाही आणि त्यानंतरच्या प्रक्रियेदरम्यान बिया खराब होत नाहीत.
- त्यानंतर प्लास्टिकचे तोंड बंद करा. यामध्ये ते पूर्णपणे बंद करायचे नाही. त्याच्या तोंडावर कापूस ठेवला जातो जेणेकरून बुरशीच्या निर्मितीसाठी हवेची देवाणघेवाण चालू राहील.
- यानंतर एक मशीनची गरज असते. ज्याचे नाव ऑटो क्लेव्ह मशीन आहे. या मशीनमध्ये तयार केलेली पाकिटे निर्जंतुक केली जातात. मशीनची किंमत पाच हजार पासुन एक लाख रुपयांपर्यंत आहे.
- या मशीनच्या किनारी पाणी ठेवा आणि ते भिजवा. या मशीनमध्ये गहू पुन्हा शिजवावे. शिजवण्यासाठी मशीनच्या वर मीटर बसवले आहे. या मीटरच्या आधारावर, मशीनमध्ये 15 PSI वर दीड ते दोन तास ठेवा.
- यानंतर, मशीन थंड झाल्यावर, त्यातून गव्हाचे पॅकेट बाहेर काढा आणि थंड करा. काढल्यानंतर गव्हाचा रंग गडद तपकिरी होतो. यानंतर मदर स्पॉन मिक्सिंग करावे लागते.
- यानंतर लॅमिनार एअर फ्लो मशीनची आवश्यकता असते. ह्याचा उपयोग बियाणे उत्पादनासाठी व्यावसायिकरित्या केला जातो.
- थंड झालेले बी एअर फ्लो मशीन मध्ये टाका, जेथे युवी लाईट मुळे त्याचे हानिकारक घटक निघून जातात. यानंतर, मशीनमध्येच दिवा लावला जातो. मग या पॅकेट्समध्ये मदर स्पॉन जोडला जातो.
- या पद्धतीने बियाणे तयार करून व्यवसायही करता येतो. यामध्ये चांगली कमाई होते.
Published on: 04 September 2021, 12:56 IST