मातीच्या भौतिक, रासायनिक आणि जैविक गुणधर्मांचा मातीच्या प्रतिक्रियेवर महत्त्वपूर्ण परिणाम होतो. मातीची सुपीकता, वनस्पतींच्या वाढीस त्याची योग्यता आणि त्यातील सूक्ष्मजीवांची वैशिष्ट्ये मातीच्या प्रतिक्रियेवर अवलंबून असतात.
मातीची प्रतिक्रिया वनस्पतींच्या पोषणद्रव्यांची विद्रव्यता वाढवून किंवा कमी करून वनस्पतीच्या वाढीस सकारात्मक किंवा नकारात्मक परिणाम करते.
मातीमध्ये विरघळणारे लवणांची मात्रा जमिनीच्या खारटपणाचे संकेत देते. क्लोरीन, कार्बोनेट, बायकार्बोनेट आणि सल्फेट सारख्या ionsनिनस, सोडियम, मॅग्नेशियम, पोटॅशियम आणि कॅल्शियम यासारख्या केशन्स ही सर्वात सामान्य जमीन आहे. हे सर्व पदार्थ एकत्रित करून लवण तयार करतात. जर जमिनीत ionsनियन्स आणि केशन्सचे प्रमाण जास्त असल्यास झाडाला हानी पोचते, तर या मातीत खारट जमीन म्हणतात.
खारट माती असे दर्शविते
की प्रमाणात विद्रव्य मीठ आहे जे वनस्पती वाढीस प्रतिबंध करेल. खारट मातीत सर्वात सामान्य अॅनायन आहेत: क्लोरीन, सल्फेट, कार्बोनेट आणि बायकार्बोनेट. सर्वात सामान्य कॅटायनआहेतः सोडियम, कॅल्शियम, पोटॅशियम आणि मॅग्नेशियम. हे अॅनायन आणि कॅटायन एकत्रितपणे लवण तयार करतात. मातीत सर्वात सामान्य मीठ सोडियम क्लोराईड आहे.
साधारणपणे कोरडे प्रदेशांमध्ये, सिंचनाखाली आलेल्या शेतीपैकी निम्म्या क्षेत्रामध्ये क्षारांचे प्रमाण वेगवेगळे असते.
अन्न कृषी संस्था आणि युनेस्कोने केलेल्या अभ्यासानुसार जगभरात मीठाने ग्रासलेल्या मातीत आकारमान 1 अब्ज हेक्टरपर्यंत पोहोचते. आपल्या देशात जवळपास 2 टक्के जमीन आणि जवळपास 4 टक्के लागवडीखालील भागात खारटपणाचा त्रास होतो. मीठाने प्रभावित माती पीएच आणि त्यातील सोडियम सामग्रीवर अवलंबून असते.
क्लोरीन, कार्बोनेट, बायकार्बोनेट आणि सल्फेट सारख्या ionsनिनस, सोडियम, मॅग्नेशियम, पोटॅशियम आणि कॅल्शियम यासारख्या केशन्स ही सर्वात सामान्य जमीन आहे.
तपासणीसाठी संपर्क : 9527167455, 7720076255
टोल फ्री:1800 8330 455
Published on: 12 April 2022, 03:58 IST