तुम्ही जर मांसाहारी होता, पण आता तुम्ही मांसाहार पूर्णपणे सोडून दिला आहे. पण नॉनव्हेज सोडल्यानंतर तुम्हाला शाकाहारी जेवणाचा आनंद मिळत नाही. कधी कधी नॉनव्हेजची ती चव घ्यावीशी वाटते, तर शितके मशरूम तुम्हाला यात मदत करेल.

इन्स्टिट्यूट ऑफ हिमालयन बायोरिसोर्स टेक्नॉलॉजी (IHBT), पालमपूर, हिमाचल प्रदेश येथील शास्त्रज्ञांचा दावा आहे की, शिताके मशरूमची चव अगदी मांसाहारासारखी आहे. त्यामुळेच त्यात असलेली चव आणि काही खास घटकांमुळे त्याचे दरही हजारो रुपये किलो आहेत.

भारतातील मागणी पाहता त्याची मोठ्या प्रमाणात आयात केली जात आहे. त्याचे उत्पादन ईशान्येतही होत आहे आणि स्थानिक बाजारपेठेत त्याला खूप मागणी आहे. यामुळेच IHBT आणि सरकारचा MSME विभाग शिताके मशरूमचे उत्पादन वाढवण्यासाठी स्थानिक लोकांना प्रशिक्षणही देत ​​आहे. त्याचे बियाणे तयार करण्याचे प्रशिक्षणही शेतकऱ्यांना दिले जात आहे. परंतु पावसाव्यतिरिक्त, आयएचबीटी इतर महिन्यांतही उत्पादनासाठी संशोधन करत आहे.

केवळ चवच नाही तर या कारणामुळे शितके मशरूम खास बनते

IHBT शास्त्रज्ञ डॉ. रक्षक कुमार यांनी किसन टाकला सांगितले की सर्वात मोठी गोष्ट म्हणजे शाकाहारी लोकांसाठी व्हिटॅमिन डीचे फारच कमी स्त्रोत आहेत. तर शिताके मशरूममध्ये व्हिटॅमिन डी मुबलक प्रमाणात असते. याशिवाय त्यामध्ये प्रोटीनचे प्रमाण भरलेले असते.

जर तुम्ही 100 ग्रॅम शिताके मशरूम खाल्ले तर तुम्हाला त्यात 24 ग्रॅम प्रोटीन मिळेल. त्याचे औषधी मूल्यही आहे. यामध्ये कर्करोगाशी लढा देणारे घटक असतात. तसेच 11 प्रकारचे अत्यावश्यक अमीनो ऍसिड असतात. आणि तुम्हाला माहीत आहेच की त्याच्या मांसाहारी चवीमुळे अनेकांना ते आवडते.

अडीच ते तीन हजार रुपये किलोने विकली जाते

मागणी आणि पुरवठा यामुळे शितके मशरूमचे दर चांगलेच महाग झाल्याचे डॉ. बाजारात त्याची किंमत 2.5 हजार रुपये प्रति किलो ते 3000 रुपये प्रति किलो आहे. तर बाजारात सामान्य बटन मशरूम 250 ते 300 रुपये किलोने विकले जात आहे. भारतातील मागणी पूर्ण करण्यासाठी हे मशरूम चीन, मलेशिया, जपान आणि थायलंडमधून आयात केले जात आहे. विशेषतः ईशान्येतील मणिपूर, नागालँड, सिक्कीममध्ये त्याचे उत्पादन होत आहे.

बाजाराची मागणी लक्षात घेऊन सिक्कीममध्ये शेतकऱ्यांचे तीन क्लस्टर तयार करण्यात आले आहेत. 250 शेतकऱ्यांना एका क्लस्टरमध्ये ठेवण्यात आले आहे. यासोबतच नागालँडमध्ये एक क्लस्टरही तयार करण्यात येत आहे. क्लस्टर तयार केल्यानंतर, IHBT आणि MSME मिळून शेतकऱ्यांना प्रशिक्षण देतात.